AI moest ons leven gemakkelijker maken: vervelende taken automatiseren, de communicatie stroomlijnen en tijd vrijmaken voor creatief denken. Maar wat als juist het instrument dat bedoeld is om de efficiëntie te verhogen, in plaats daarvan cognitieve achteruitgang en burn-out aanwakkert?
Het Workflatie-effect
Sinds AI de werkvloer betrad, Managers verwachten dat teams meer werk produceren in minder tijd. Ze zien taken voltooid worden in twee uur in plaats van twee weken, zonder het proces erachter te begrijpen. Nog, AI maakt nog steeds te veel fouten voor uitvoer van hoge kwaliteit, waardoor werknemers worden gedwongen alles wat het produceert aan te passen, te bewerken en te beoordelen, waardoor ‘workflatie’ ontstaat, wat meer werk toevoegt aan de toch al overbelaste platen. AI heeft de verwachtingen versneld omdat managers weten dat teams die het gebruiken sneller kunnen werken, maar kwaliteitswerk vereist nog steeds tijd, focus en expertise.
“We zien dat het kan leiden tot veel verloop en werkverspilling – output van slechte kwaliteit, vooral als het wordt gebruikt door junior teamleden”, zegt Carey Bentley, CEO van Lifehack Method, een productiviteit coaching bedrijf. Wanneer teamleden niet over de expertise beschikken om de AI-output te controleren, nemen ze dit voor waar aan, wat kan leiden tot fouten van miljoenen dollars.
Het percentage bedrijven dat AI gebruikt in ten minste één bedrijfsfunctie stijgt elk jaar, en een van de meest populaire toepassingen is in marketing. Veel merken overspoelen sociale media echter met formules, onaangenaam inhoud dat prioriteit geeft aan snelheid boven emotionele verbinding, waarbij creativiteit en differentiatie worden opgeofferd.
De gevolgen van het gebruik van AI zonder goede kwaliteitsbeoordeling gaan niet alleen over merkreputatie of verloren deals; ze zorgen ook voor extra stress en ondermijnen de creativiteit, het probleemoplossend vermogen en het kritisch denken van werknemers.
Cognitieve achteruitgang en burn-out met AI
Onderzoek van MIT laat zien dat het vertrouwen op AI-instrumenten om voor ons te denken, in plaats van met ons, leidt tot ‘cognitieve ontlading’: het uitbesteden van mentale inspanning op manieren die geleidelijk het geheugen, het probleemoplossend vermogen en het kritisch denken verzwakken.
Uit het onderzoek bleek dat deelnemers die op GPT gebaseerde tools gebruikten, meetbare achteruitgang op deze gebieden vertoonden in vergelijking met controlegroepen. Net zoals GPS schaadt het ruimtelijk geheugen, vertrouwen op AI voor het denken kan ons vermogen tot origineel denken verzwakken, omdat de hersenen dat nodig hebben oefenen om cognitieve functies te behouden.
Wanneer we die cognitieve schuld bovenop het meedogenloze tempo dat AI mogelijk maakt, verzetten we niet alleen meer werk; we doen het met verminderde mentale capaciteit. Werknemers beoordelen AI-resultaten zonder de tijd te hebben om de kwaliteit grondig te evalueren, nemen beslissingen zonder ruimte voor reflectie en produceren inhoud zonder de creatieve processen in te zetten die echt inzicht genereren.
Op de lange termijn leidt de overweldiging tot kleine fouten, zoals het vergeten een document toe te voegen, een bewerking niet af te ronden of een deadline te missen; dit zijn de eerste tekenen van een burn-out. “Het begint eigenlijk klein, en daarom wordt het zo vaak gemist”, legt Naomi Carmen uit, een bedrijfsconsulent gespecialiseerd in leiderschap en bedrijfscultuur.
Deze kleine fouten zijn geen tekenen van luiheid, afleiding of terugtrekking, en als managers reageren met prestatiebeoordelingen in plaats van ondersteuning, versnelt de cyclus alleen maar.
De opleidingskloof
De meeste mensen die AI gebruiken, zijn niet voldoende opgeleid, waardoor het vertrouwen in de waarheid wordt verward. Neurowetenschapper David Eagleman noemt dit de “intelligentie echo-illusie”–de perceptie dat AI intelligent is omdat het reageert met ogenschijnlijk inzicht, terwijl het in werkelijkheid alleen maar opgeslagen menselijke kennis weerspiegelt.
Zonder te begrijpen hoe AI werkt, ontwikkelt leiderschap onrealistische verwachtingen die door organisaties stromen, waardoor sneller en kwalitatief beter werk nodig is dat bijna onmogelijk vol te houden is.
“Van je team verwachten dat ze AI gebruiken zonder de juiste training, is hetzelfde als ze een Ferrari overhandigen en verwachten dat ze meteen races winnen”, legt Bentley uit. Carmen voegt eraan toe: “De input zal rechtstreeks van invloed zijn op de output.”
Waarschuwingssignalen dat AI een burn-out veroorzaakt
Volgens een onderzoek uit 2024 van het Upwork Research Institute: 77% van de werknemers is van mening dat hun werkdruk is toegenomen sinds ze AI zijn gaan gebruiken. De belangrijkste waarschuwingssignalen zijn onder meer:
- Fouten en vertragingen: fouten glippen erdoorheen omdat werknemers zich haasten om onrealistische deadlines te halen.
- Geen gevoel van tijdsbesparing: werknemers werken harder dan ooit ondanks het gebruik van “tijdbesparende” tools.
- Always-on-cultuur: leiderschap schept verwachtingen op AI-snelheid, wat resulteert in een altijd-aan-cultuur die de werkdruk en stress vermenigvuldigt.
Hoe AI te gebruiken zonder mensen op te branden
De oplossing is niet het opgeven van AI, maar het doordacht implementeren ervan. Hier zijn vier manieren om dit te doen:
- Goede opleiding: arbeidskracht experts om bestaande workflows te controleren en aanbevelingen te doen, en vervolgens teamleden te laten zien hoe ze hoogwaardige output kunnen produceren.
- Duidelijke doelen: AI-gebruik verbinden met specifieke KPI’s in plaats van trends na te jagen. Bedrijven moeten geworteld blijven in hun kernmissie en -waarden, in plaats van elke nieuwe AI-tool te adopteren.
- Behandel AI als een assistent op laag niveau: gebruik het voor onderzoek, eerste concepten en gegevensorganisatie, maar houd creatieve probleemoplossing en kritisch denken in de handen van mensen.
- Steun uw team: levensgebeurtenissen, stress en vermoeidheid zorgen ervoor dat werknemers niet in een constant, AI-gestuurd tempo kunnen presteren. Leiderschap moet het menselijke element centraal stellen bij beslissingen, en erkennen dat beleid en verwachtingen rekening moeten houden met de complexiteit van het echte leven, en niet alleen met de output.
Vooruitgang met AI
In een tijdperk dat wordt bepaald door AI, komen duurzame prestaties voort uit empathie, verbinding en ruimte voor creativiteit. Een gezonde werkplek – waar werknemers kunnen rusten, zichzelf kunnen uiten en zelfs veel plezier-vergroot betrokkenheid, probleemoplossing, innovatie en efficiëntie. AI kan dit ondersteunen, maar alleen als het doordacht wordt geïmplementeerd, waarbij het menselijke element centraal staat.
