Door Jonathan Klotz
| Gepubliceerd
Sciencefiction beleeft een moderne renaissance dankzij de opkomst van high-concept sci-fi-streamingseries zoals Silo, DrielichamenprobleemEn Voor velen. Een van de populairste en meest inventieve subgenres is echter in het stof blijven liggen, zonder dat er de afgelopen vijf jaar grote films of shows zijn uitgebracht.
Steampunk, het retrofuturistische en anachronistische genre van door stoom aangedreven uitvindingen, historische fictie en meestal een vleugje mysterie en horror, is in de vuilnisbak van de geschiedenis gegooid. Ondanks het gebrek aan interesse vanuit Hollywood gaan fans nog steeds naar speciale conventies en pronken ze met geweldige outfits op sociale media, dus wat ging er mis?
De plotselinge opkomst en ondergang van Steampunk
Steampunk werd bedacht na de opkomst van cyberpunk in de jaren tachtig, maar vindt zijn oorsprong in filmaanpassingen van klassieke films uit de jaren vijftig. sciencefiction romans, incl 20.000 mijlen onder zee, De tijdmachineEn Reis naar het middelpunt van de aarde. Dr. Wie is Daleks en Het wilde wilde westen bracht het genre naar de televisie en bewees dat het combineren van Victoriaans Londen met op stoom gebaseerde technologie was een winnende formule. Het sprak tot de verbeelding van sciencefictionfans die de grote overjassen, hoge hoeden en de overvloed aan brillen omarmden als een nieuwe modegolf voor sciencefictionconventies.
Al snel waren er steampunk-romans, zoals De verschilmotor van William Gibson, en zelfs graphic novels, inclusief Hellboy En De Liga van Buitengewone Herenterwijl de Sherlock Holmes-films van Robert Downey Jr. ertoe hielpen steampunk naar de achterste helft van de groep te brengen. Zelfs animatie doopte zijn tenen in het genre, met Kabaneri van het IJzeren Fort En Volledig metalen alchemist die het uiterlijk, het gevoel en zelfs het geluid van steampunk volledig omarmen. We wisten het toen nog niet, maar dat is net zo goed als het zou kunnen worden voor het genre.
Waarom Hollywood bleef falen
In 2018 verscheen de verfilming op groot scherm van Sterfelijke motoren verscheen in de bioscoop en bracht het wilde post-apocalyptische verhaal van steden op wielen tot leven, maar het flopte niet zomaar; het verloor zoveel geld, naar schatting $ 190 miljoen, dat Hollywood sindsdien geen steampunk meer heeft aangeraakt. Het dichtstbij dat we sindsdien zijn geweest is Arme dingeneen variant op het klassieke verhaal van Frankensteinmaar zelfs dat is meer een gotische horror. In de literatuur is het een soortgelijk verhaal geweest, waarbij de afgelopen zes jaar geen steampunkromans doorbraken Wereldschudder of De vreemde affaire van Jack met springhaken deed in de late jaren.
Het probleem met steampunk is dat het zo’n visueel intens genre is, en het creëren van het gevoel van een levende, ademende wereld is moeilijk te doen met een beperkt budget. In de literatuur is het gemakkelijk als getalenteerde schrijvers afbeeldingen kunnen schilderen met niets anders dan woorden en een enorm inventief verhaal kunnen weven zonder zich zorgen te hoeven maken over hoe duur het zou zijn om een stoomkanon van twee ton in live action af te beelden. Zelfs in anime, zoals Kabaneri shows worden de meest elementaire scènes visueel intens wanneer er talloze bewegende tandwielen en pijpen zijn die de achtergrond vullen.
Naast de kosten om steampunk tot leven te brengen, is er de moeilijkheid om de ingewikkelde instellingen in een film van twee uur uit te leggen. Het omarmen van alternatieve geschiedenis en retrofuturistische technologie kan het genre een hit maken bij sci-fi-fans, maar het is meestal te compact om als hersenloos entertainment en typische plots snel erg verwarrend te worden voor het gemiddelde filmpubliek. Zelfs films als 2011 Drie Musketierswaarin steampunk-attributen op het klassieke verhaal zijn gelaagd, worden naar recensiesites gesleept vanwege verwarrende plots.
De toekomst van Steampunk
Als Steampunk het niet kan vinden in de Hollywood-studio’s, is het geen wonder dat zoveel klassieke sciencefictionauteurs ervan houden EE Doc Smithde vader van de space-opera, zijn nooit verfilmd. Met ingewikkelde beelden en complexe plots kunnen fans studio’s niet vertrouwen die moeite hebben om de meest generieke sciencefiction tot leven te brengen en elders moeten zoeken naar de toekomst van het genre door terug te gaan naar waar het begon: romans.
Auteurs als Jennifer Haskin (De uurwerkpen) en Dan Willis (Pond vlees) behoren tot de vele die het genre levend houden in één medium dat nog steeds de fantasie de vrije loop laat, creativiteit kan floreren en personages een gigantische bril en coole stofdoeken kunnen dragen terwijl ze de laatste hand leggen aan een door stoom aangedreven luchtschip.
