Bij de eerste algemene verkiezingen in Myanmar zijn de stembureaus geopend sinds het leger van het land in 2021 met een staatsgreep de democratisch gekozen regering van Nobelprijswinnaar Aung San Suu Kyi omver wierp.
De zwaar beperkt De verkiezingen van zondag vinden plaats in ongeveer een derde van de 330 townships van het Zuidoost-Aziatische land, waarbij grote gebieden ontoegankelijk zijn vanwege een woedende burgeroorlog tussen het leger en een hele reeks oppositiekrachten.
Aanbevolen verhalen
lijst van 3 artikeleneinde van de lijst
Na de beginfase zullen er op 11 en 25 januari twee stemrondes plaatsvinden, terwijl de stemming in totaal in 65 townships is geannuleerd.
“Dit betekent dat ten minste 20 procent van het land in dit stadium geen rechten meer heeft”, zegt Tony Cheng van Al Jazeera, vanuit de grootste stad van Myanmar, Yangon. “De grote vraag zal hier in de steden zijn: hoe zal de opkomst zijn?”
In Yangon gingen de stembureaus zondag om 06.00 uur open (zaterdag om 23.30 uur GMT), en toen de zon eenmaal opkwam, “zagen we een relatief regelmatige stroom kiezers binnenkomen”, zei Cheng.
“Maar de kiezers zijn over het algemeen van middelbare leeftijd en we hebben niet veel jonge mensen gezien. Als je naar het stembiljet kijkt, zijn er maar weinig keuzes. De overgrote meerderheid van die keuzes zijn militaire partijen”, zei hij.
De verkiezingen zijn door critici – waaronder de Verenigde Naties, sommige westerse landen en mensenrechtengroepen – belachelijk gemaakt als een oefening die niet vrij, eerlijk of geloofwaardig is, en waarin anti-militaire politieke partijen niet concurreren.
Aung San Suu Kyi, die door het leger werd afgezet maanden nadat haar Nationale Liga voor Democratie (NLD) in 2020 de laatste algemene verkiezingen met een aardverschuiving won, zit nog steeds in hechtenis en haar partij is ontbonden.
Er wordt algemeen verwacht dat de pro-militaire Union Solidarity and Development Party (USDP) de grootste partij zal worden.
Het leger, dat Myanmar sinds 2021 regeert, zei dat de stemming een kans is op een nieuwe start, politiek en economisch, voor de natie van 55 miljoen mensen, waarbij senior generaal Min Aung Hlaing de peilingen consequent beschouwt als een weg naar verzoening.
De militaire chef bracht zijn stem uit kort nadat de stembureaus in Naypyidaw, de hoofdstad van het land, waren geopend.
De peilingen “zullen een nieuwe bladzijde voor Myanmar omslaan en het verhaal verschuiven van een door conflicten getroffen, met crisis beladen land naar een nieuw hoofdstuk van hoop op het opbouwen van vrede en het reconstrueren van de economie”, aldus een opiniestuk in het door de staat gerunde Global New Light of Myanmar zaterdag.
Maar met de strijd woedt nog steeds Volgens VN-mensenrechtenchef Volker Turk worden de verkiezingen in veel delen van het land gehouden in een klimaat van geweld en repressie. “Er zijn geen voorwaarden voor de uitoefening van het recht op vrijheid van meningsuiting, vereniging of vreedzame vergadering die de vrije en betekenisvolle deelname van het volk mogelijk maken”, zei hij vorige week.
De burgeroorlog, die werd veroorzaakt door de staatsgreep van 2021, heeft naar schatting 90.000 mensen het leven gekost, 3,5 miljoen mensen ontheemd verklaard en ongeveer 22 miljoen mensen humanitaire hulp nodig gegeven.
Volgens de Assistance Association for Political Prisoners worden momenteel ruim 22.000 mensen vastgehouden wegens politieke misdrijven.
In het centrum van Yangon werden de stations ’s nachts afgezet, terwijl veiligheidspersoneel buiten stond, terwijl gewapende agenten de verkeersknooppunten bewaakten. Verkiezingsfunctionarissen hebben apparatuur opgesteld en elektronische stemmachines geïnstalleerd, die voor het eerst in Myanmar worden gebruikt.
De machines laten geen inschrijfkandidaten of ongeldige stembiljetten toe.
Onder een klein groepje vroege kiezers in de stad bevond zich de 45-jarige Swe Maw, die internationale kritiek van de hand wees.
“Het is geen belangrijke zaak”, zei hij tegen persbureau AFP. “Er zijn altijd mensen die het leuk vinden en niet leuk vinden.”
In de centrale regio van Mandalay zei de 40-jarige Moe Moe Myint dat het “onmogelijk was dat deze verkiezingen vrij en eerlijk zouden zijn”.
“Hoe kunnen we door de junta geleide verkiezingen steunen als dit leger onze levens heeft verwoest?” vertelde ze aan AFP. “We zijn dakloos, verstoppen ons in de jungle en leven tussen leven en dood”, voegde ze eraan toe.
De tweede stemronde vindt over twee weken plaats, vóór de derde en laatste ronde op 25 januari.
Data voor het tellen van de stemmen en het bekendmaken van de verkiezingsuitslag zijn niet bekendgemaakt.
Analisten zeggen dat de poging van het leger om te midden van een uitgestrekt conflict een stabiel bestuur te vestigen vol risico’s zit, en dat significante internationale erkenning onwaarschijnlijk is voor welke door het leger gecontroleerde regering dan ook – ook al heeft deze een civiel vernisje.
