Recensie ‘Vader Moeder Zus Broer’: Familiespanningen, subtiel bewerkstelligd

De feestdagen zorgen voor goede moed – een gelegenheid om na te denken, maar hoogstwaarschijnlijk ook de zorgen van het gezin. Jim Jarmusch’s nieuwste film speelt zich niet af tijdens het seizoen, hoewel de zwakke flikkeringen van onhandigheid, wrok en schuldgevoel die op de gezichten van de personages verschijnen pijnlijk bekend kunnen zijn voor het publiek dat een ongemakkelijke relatie met hun ouders heeft. “Father Mother Sister Brother” is hier om medelijden te hebben, maar omdat de ervaren indie-auteur een scherpe chroniqueur van het alledaagse blijft, heeft hij geen geduld voor sentimentaliteit of goede voornemens. De film glijdt zo bescheiden voorbij dat je aan het einde misschien versteld staat hoe ontroerd je bent.

‘Vader Moeder Zus Broer’ is verdeeld in drie hoofdstukken, die elk een afzonderlijk gezin onderzoeken. In het eerste deel, dat zich ergens in het noordoosten afspeelt, bezoeken broers en zussen Jeff (Adam Driver) en Emily (Mayim Bialik) hun naamloze vader (Tom Waits). Het tweede verhaal verplaatst zich naar Dublin, waar de zussen Timothea (Cate Blanchett) en Lilith (Vicky Krieps) aankomen bij het huis van hun moeder (Charlotte Rampling) voor hun jaarlijkse theekransje. En in het laatste hoofdstuk herenigen de tweeling Skye (Indya Moore) en Billy (Luka Sabbat) zich in Parijs om het appartement van hun ouders te sluiten, die onlangs omkwamen bij een klein vliegtuigongeluk.

Jarmusch heeft zijn verhalen af ​​en toe in stukken gesneden: zijn films “Nacht op aarde” En “Koffie en sigaretten” waren bloemlezingen conceptueel met elkaar verbonden. Op het eerste gezicht lijkt “Father Mother Sister Brother” vergelijkbaar, maar de film, die de Gouden Leeuw won op het filmfestival van Venetië, heeft een cumulatieve kracht die een subtiele maar diepgaande thematische onderstroom onthult.

De eerste aanwijzing komt in het hoofdstuk ‘Vader’, dat begint met Jeff en Emily in de auto. Er zit iets hoogdravends in het gesprek als ze het hebben over hun excentrieke, ondoorgrondelijke vader. Het bezoek straalt een zware verplichting uit – ze zien papa niet zo vaak – en als hij hen onhandig verwelkomt in zijn bouwvallige huis, volgen er zwangere pauzes en samengeknepen lippen. Er gebeurt niet veel, totdat de finale van het segment een wending introduceert die de gapende kloof suggereert tussen wat we denken te weten over onze ouders en wat de waarheid van hun leven is.

Zodra we naar de reeks ‘Moeder’ zijn gegaan, zijn we gewend geraakt aan de ongemakkelijke ritmes van de film – wat goed is gezien het feit dat de relatie van Timothea en Lilith met hun moeder zelfs nog ijziger is. De beleefde, overdreven formele houding van hun moeder kan haar verwarring over de omgang met haar kinderen niet verhullen. Uitgedost in een niet-flatterend kapsel en bril, speelt Blanchett Timothea als een terminaal muisje, die nog steeds hunkert naar de goedkeuring van haar afstandelijke moeder. Ter vergelijking: Lilith van Krieps is assertiever, pronkt trots met haar roze geverfde haar en opschept over een Lexus die ze eigenlijk niet heeft. Rampling knettert als een matriarch die de leugens en onzekerheden van haar kinderen kan opsnuiven, maar de goede manieren heeft om niets te zeggen. Of misschien is het helemaal geen vriendelijkheid, maar eerder een manier om zichzelf ervan te verzekeren dat zij altijd de overhand zal hebben.

De aanhoudende broosheid van de film kan sommige kijkers ongerust maken. Dat is deels het punt, maar hopelijk worden ze snel meegesleept door de melancholische onderstroom van de film. Werkend met een minimalistische toetsenbordpartituur die hij mede schreef, vult Jarmusch de stiltes met een onuitsprekelijke wanhoop. Je voelt het aan de manier waarop Emily uit het raam van haar vader naar het meer daarachter kijkt, het winterse tafereel zowel rustig als aangrijpend. Je voelt het als Timothea zichzelf stilletjes in een badkamerspiegel inspecteert en wenst dat haar leven meer was dan het is.

Zulke momenten kunnen je aan het huilen maken. Maar de uitgestreken aanpak van Jarmusch achtervolgt dat verdriet vaak met een wrange grinnik tijdens momenten van ongefilterde eerlijkheid. Krieps vindt het leuk om haar karakter te portretteren, een grote pratende nepfiguur die haar moeder en zus wil imponeren. (Op een gegeven moment kondigt Lilith aan: ‘Ik zeg het bijna niet graag, maar mijn leven is als een droom geweest.’ De reactie van Blanchett is verrukkelijk.) Uiteindelijk leren we voorbij de bedrieglijk alledaagse oppervlakken van Jarmusch te kijken om de beladen, onopgeloste problemen binnen deze bewaakte families te zien. De personages laten af ​​en toe hun ware zelf zien, maar trekken zich dan net zo snel terug, bang om echte conflicten aan te raken.

Dat brengt ‘Vader Moeder Zus Broer’ naar de meest aangrijpende reeks. Het zou een spoiler zijn om iets te onthullen over de intieme saga van Skye en Billy, maar wat duidelijk wordt is dat Jarmusch de afleveringen ‘Father’ en ‘Mother’ zo heeft vormgegeven dat het laatste ‘Sister Brother’-segment anders aanslaat. Net zo belangrijk is dat de prachtige vertolkingen van Moore en Sabbat op sluwe wijze onze indrukken van die voorgaande hoofdstukken veranderen, en voortbouwen op enkele van de meest tedere momenten uit Jarmusch’ carrière.

Toen hij in januari 73 werd, heeft Jarmusch niets van zijn scherpte of bovennatuurlijke kalmte verloren, maar de diepgang van het gevoel in recente werken zoals die van 2016 “Paterson” wordt hier een bitterzoete meditatie over de angst om het mysterie van onze ouder wordende ouders te ontrafelen. In ‘Father Mother Sister Brother’ kan het gezin een hel zijn, maar het enige wat nog erger is, is wanneer ze niet meer bij ons zijn.