Een opmerkelijke fossiele ontdekking op het Arctische eiland Spitsbergen in de Spitsbergen-archipel heeft het oudst bekende oceanische reptielecosysteem uit het tijdperk van de dinosauriërs onthuld. Er zijn ruim 30.000 fossielen, waaronder tanden, botten en coprolieten, teruggevonden. Deze vertegenwoordigen een breed scala aan zeereptielen, amfibieën, beenvissen en haaien die ongeveer 249 miljoen jaar geleden bloeiden. Deze buitengewone vondst biedt een zeldzaam kijkje in een eeuwenoud oceaanecosysteem en biedt ongekende inzichten in hoe het zeeleven zich zo snel herstelde en diversifieerde na de massale uitsterving aan het einde van het Perm, de meest catastrofale uitsterving in de geschiedenis van de aarde.
Hoe fossielen uit Spitsbergen laten zien dat mariene voedselketens in 3 miljoen jaar zijn herbouwd
De fossielen werden voor het eerst opgegraven in 2015, maar er was bijna een decennium van nauwgezette opgraving, voorbereiding en analyse nodig om de betekenis ervan volledig te begrijpen. Een team van Scandinavische paleontologen van het Natuurhistorisch Museum van de Universiteit van Oslo en het Zweedse Natuurhistorisch Museum in Stockholm voerde het werk uit. Hun bevindingen, aldus een studie gepubliceerd in Sciencelaten zien dat het zeeleven zich snel herstelde na de massale uitsterving aan het einde van het Perm, en slechts drie miljoen jaar na deze catastrofale gebeurtenis complexe voedselketens tot stand bracht.De fossielenbodem van Spitsbergen is zo dicht dat het een opvallende bottenbodem vormt langs de berghelling, waardoor een momentopname wordt vastgelegd van een ecosysteem vol leven. Fossielen variëren van kleine visschubben en haaientanden tot enorme botten van mariene reptielen, waaronder ichthyosauriërs, vaak “vishagedissen” genoemd, variërend van minder dan een meter tot toproofdieren van meer dan vijf meter lang.
Fossielen laten zien dat het zeeleven zich snel herstelde na de massale uitsterving
Voorheen geloofden paleontologen dat het herstel van de mariene ecosystemen na het uitsterven van het Perm, de ‘Grote Stervende’ die meer dan 90% van de mariene soorten uitroeide, ongeveer acht miljoen jaar duurde. De fossielen van Spitsbergen suggereren een veel sneller herstel, waarbij diverse zeereptielen en amfibieën al gedijen in open oceaanhabitats.Onder de gevonden wezens waren:
- Grippia longirostris, een kleine ichthyopterygische prooi op inktvisachtige ammonoïden
- Aphaneramma, een mariene amfibie die op beenvissen jaagt
- Cymbospondylus, een gigantische ichthyosaurus die in de diepte op de loer ligt als toproofdier
Deze fossielen geven aan dat de diversificatie van zeegaande reptielen mogelijk eerder is begonnen dan eerder werd gedacht, mogelijk zelfs vóór het uitsterven van het Perm aan het einde.
De ontdekking van Spitsbergen werpt licht op de oorsprong van moderne mariene gemeenschappen
De ontdekking op Spitsbergen is belangrijk omdat het een verbazingwekkend rijke diversiteit aan gewervelde zeedieren onthult vanaf het begin van het dinosaurustijdperk, wat aantoont dat complexe voedselwebben veel eerder ontstonden dan eerder werd gedacht. Het toont ook aan dat mariene ecosystemen zich snel herstelden na de massale uitsterving aan het einde van het Perm, wat het idee ter discussie stelt dat het herstel langzaam verliep. De fossielen bieden waardevolle evolutionaire inzichten en illustreren hoe op het land levende dieren zich aanpasten aan offshore-habitats, van kleine jagers tot gigantische toproofdieren, en benadrukken hoe deze vroege reset van het ecosysteem de basis legde voor moderne mariene gemeenschappen.
Hoe zorgvuldige opgravingen 249 miljoen jaar geleden de roofdier-prooidynamiek onthulden
De opgraving omvatte het zorgvuldig verzamelen van fossielen uit vierkante roosters van 1 m2 die 36 m2 besloegen, wat resulteerde in meer dan 800 kg materiaal. Elk exemplaar, van kleine visschubben tot enorme reptielbotten, werd minutieus gedocumenteerd en geanalyseerd. Deze zorgvuldige aanpak stelde onderzoekers in staat het voedselweb en de gemeenschapsstructuur van een eeuwenoud oceaanecosysteem tot in ongekend detail te reconstrueren, waarbij de relaties tussen roofdieren en prooien en de verscheidenheid aan ecologische niches die destijds bestonden, werden onthuld.
Ichthyosauriërs en amfibieën bloeiden al vroeg in de oceanen na het uitsterven
De fossielen tonen aan dat mariene ecosystemen extreem snel herstelden na de massale uitsterving aan het einde van het Perm, waardoor binnen slechts een paar miljoen jaar complexe voedselketens ontstonden. De enorme diversiteit aan volledig in het water levende reptielen, waaronder archosauromorfen, ichthyosauriërs en mariene amfibieën, benadrukt de snelheid en omvang van het vroege herstel van de zee. Deze bevindingen dagen langgekoesterde opvattingen over de geleidelijke wederopbouw van ecosystemen uit en onderstrepen de veerkracht van het leven, zelfs na catastrofale gebeurtenissen.
