Het Hooggerechtshof van de Verenigde Staten heeft geoordeeld dat de zuidelijke staat Texas mag doorgaan met het gebruik van een controversiële kaart van congresdistricten die is ontworpen om de Republikeinen te bevoordelen bij de tussentijdse verkiezingen van 2026.
De beslissing van donderdag was verdeeld langs ideologische lijnen, waarbij de zes conservatieve rechters van het hof de nieuwe kaart groen licht gaven en de drie liberale rechters zich verenigden in een afwijkende mening.
Aanbevolen verhalen
lijst van 3 artikeleneinde van de lijst
Met de uitspraak wordt een bevel van een lagere rechtbank uit november opgeheven dat Texas ervan weerhield de nieuwe congreskaart te gebruiken. De lagere rechtbank had geoordeeld dat Texas de districten ‘raciaal gerrymanderd’ had, in strijd met de Amerikaanse grondwet.
Maar Texas diende snel een noodberoep in bij het Hooggerechtshof en drong aan op snelle actie om het verbod ongedaan te maken.
Er wordt immers betoogd dat de campagne voor de tussentijdse races in november 2026 al aan de gang is, en dat kandidaten moeten begrijpen waar hun kiezers liggen.
Kortom, niet ondertekend volgordeoordeelde de conservatieve meerderheid dat Texas waarschijnlijk zou zegevieren “op basis van de gegrondheid van zijn claims”.
Het citeerde ook het precedent van de rechtbank dat “lagere rechtbanken de verkiezingsregels normaal gesproken niet mogen wijzigen aan de vooravond van verkiezingen”. Anders zou volgens het bevel de staat “onherstelbare schade” toebrengen.
De kaart in kwestie heeft een landelijke strijd teweeggebracht om congresdistricten opnieuw te ontwerpen, voorafgaand aan de allerbelangrijkste tussentijdse races.
De uitspraak van het Hooggerechtshof van donderdag zal waarschijnlijk aanleiding geven tot verdere pogingen om de kaarten te hertekenen ten gunste van de ene of de andere partij.
Een landelijke trend
De controverse begon in juni, toen berichten naar voren kwamen dat president Donald Trump de wetgevers van de staat Texas ertoe aanzette een nieuwe congreskaart aan te nemen, een kaart die de Republikeinen zou helpen vijf extra zetels in het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden te veroveren.
Texas wordt gezien zijn grote bevolking beschouwd als een van de grootste Republikeinse bolwerken van het land. Momenteel heeft de staat maar liefst 38 zetels in het Huis van Afgevaardigden, waarvan er 25 bezet zijn door Republikeinen.
Maar de Republikeinse meerderheid in het Huis van Afgevaardigden is over het algemeen smal: de partij heeft slechts 220 van de in totaal 435 zetels.
De Democraten proberen daarom de Kamer om te draaien tijdens de tussentijdse verkiezingen van 2026, wanneer elk congresdistrict nieuwe verkiezingen houdt. Strategen aan de linkerkant zien de afnemende opiniepeilingen van Trump als een opening om winst te maken.
Deze week nog ontdekte onderzoeksbureau Gallup dat de populariteit van de Republikeinse president met vijf punten was gedaald tot 36 procent, wat het dieptepunt van zijn tweede ambtstermijn markeerde.
Maar Trump en zijn bondgenoten hebben zich teruggetrokken. Een van hun strategieën was het bevorderen van partijdige herverdeling, een proces dat ook wel gerrymandering wordt genoemd.
De trend begon met de inspanningen in Texas. Ondanks dat ze in de minderheid waren in de wetgevende macht van de staat, probeerden de Democraten het proces te stoppen en zelfs de staat volledig te verlaten om te voorkomen dat er over de nieuwe congreskaart zou worden gestemd.
Maar uiteindelijk werden ze gedwongen terug te keren. En in augustus keurde de wetgevende macht van de staat Texas de nieuwe districten goed.
Dat veroorzaakte een soort herverdeling van de wapenwedloop door het hele land, waarbij Republikeinen en Democraten in andere staten hun kaarten probeerden te hertekenen om meer congreszetels te verkrijgen.
In september keurden de Republikeinen in Missouri een nieuwe gerrymander-kaart goed, en in oktober volgde North Carolina dit voorbeeld. Verwacht wordt dat beide staten de Republikeinen elk één extra zetel in het Huis van Afgevaardigden zullen opleveren.
Vervolgens keurden de kiezers in Californië in november een steminitiatief goed, verdedigd door de democratische gouverneur Gavin Newsom, dat de onafhankelijke verkiezingscommissie van de staat zou opschorten en haar werk zou vervangen door een nieuwe partijpolitieke kaart.
Die inspanning was expliciet bedoeld om eventuele winsten van de Republikeinen in Texas te neutraliseren: de nieuwe kaart van Californië is bedoeld om de Democraten vijf extra zetels in het Huis van Afgevaardigden te bezorgen.
Een juridisch dilemma
Maar partijdige herverdeling is in de VS al lange tijd controversieel, waarbij voorstanders van stemrecht waarschuwen dat minderheidsgemeenschappen daardoor hun kiesrecht worden ontnomen.
Gerrymandering is echter niet strikt illegaal.
Normaal gesproken trekken staten elke tien jaar nieuwe congresdistricten aan om de demografische veranderingen in de Amerikaanse volkstelling te weerspiegelen. Het aantal vertegenwoordigers van elke staat is immers een weerspiegeling van de totale bevolking, en naarmate het aantal inwoners groeit of krimpt, moet het aantal districten dienovereenkomstig veranderen.
In veel staten is het aan de wetgevende macht om die nieuwe congreskaarten uit te tekenen, en de beslissingen zijn vaak partijdige aangelegenheden.
Hoewel het Hooggerechtshof heeft erkend dat partijdige gerrymandering de democratie kan bedreigen, heeft het geoordeeld dat federale rechtbanken niet kunnen bepalen of de wetgevende macht te ver is gegaan in het hertekenen van haar kaarten.
Er is echter één uitzondering: Gerrymanderen op basis van ras is verboden. De Amerikaanse grondwet en de Voting Rights Act van 1965 bevatten beide beschermingsmaatregelen om ervoor te zorgen dat kiezers niet verdeeld en rechteloos worden op basis van hun ras.
Zo kwam de zaak van donderdag – Greg Abbott tegen de Liga van Verenigde Latijns-Amerikaanse Burgers – voor het Hooggerechtshof terecht.
In november heeft de Amerikaanse rechtbank voor West-Texas in een twee-tegen-één beslissing beslist de kant van de eisers die betoogde dat de nieuwe kaart van Texas expliciet was ontworpen om de macht van zwarte en Latino-kiezers in de staat te verdunnen.
De rechtbank wees op verklaringen van Trump-regeringsfunctionarissen en de gouverneur van Texas, Greg Abbott, die zich leken te richten op congresdistricten met een niet-blanke meerderheid.
Maar het Hooggerechtshof oordeelde donderdag dat de rechtbank “het vermoeden van goede trouw van de wetgever niet had gerespecteerd”. Het omschreef de verklaringen waarnaar in de uitspraak van de lagere rechtbank werd verwezen ook als “dubbelzinnig” en “indirect bewijs”.
De rechtse rechter Samuel Alito ging nog een stap verder, met het argument dat het moeilijk was om onderscheid te maken tussen wat legale gerrymandering is en wat rassendiscriminatie is.
“Vanwege de correlatie tussen ras en partijvoorkeur kunnen procederende partijen gemakkelijk claims van raciale gerrymandering gebruiken voor partijdige doeleinden”, schreef Alito.
Als het motief achter de nieuwe kaart van Texas eenvoudigweg op ras gebaseerd was, beweerde Alito dat het aan de eisers was om te laten zien hoe een partijdige kaart zou verschillen van een op ras gebaseerde kaart.
Race naar de midterms
Republikeinse politici juichten de uitspraak van donderdag al snel toe als rechtvaardiging voor hun inspanningen.
“We hebben gewonnen! Texas is officieel – en juridisch – roder”, zegt gouverneur Abbott schreef op zijn sociale media-account.
“Het Hooggerechtshof heeft de herverdelingskaarten van het Congres hersteld die door Texas zijn aangenomen en die vijf extra Republikeinse zetels toevoegen. De nieuwe kaarten stemmen onze vertegenwoordiging in DC beter af op de waarden van Texas.”
Procureur-generaal van Texas, Ken Paxton, benadrukte ondertussen zijn inspanningen bij het verdedigen van de Republikeinse kaart.
“In het licht van de poging van de Democraten om het rechtssysteem te misbruiken om het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden te stelen, heb ik het fundamentele recht van Texas verdedigd om een kaart te tekenen die verzekert dat we vertegenwoordigd worden door Republikeinen”, zei hij in een toespraak. stelling online geplaatst.
“Texas baant de weg terwijl we ons land terugnemen, district voor district, staat voor staat.”
Maar in een scherpe meningsverschillen vroeg rechter Elena Kagan zich af of haar collega’s bij het Hooggerechtshof het bewijsmateriaal grondig hadden overwogen.
Ze contrasteerde de aanpak van de lagere rechtbank met wat zij omschreef als de overhaaste aanpak van de hoge rechtbank.
“De District Court hield een negen dagen durende hoorzitting, waarbij de getuigenissen van bijna twintig getuigen betrokken waren en de introductie van duizenden bewijsstukken. Het doorzocht het resulterende feitelijke verslag, dat zo’n 3.000 pagina’s besloeg”, schreef Kagan.
“En na bestudering van al het bewijsmateriaal kwam het tot de conclusie dat het antwoord duidelijk was. Texas verdeelde zijn burgers grotendeels langs raciale lijnen om zijn nieuwe pro-Republikeinse Huiskaart te creëren, in strijd met de veertiende en vijftiende amendementen van de grondwet.”
De districtsrechtbank, zo benadrukte Kagan, legde zijn redenering ook uit in een lange beslissing van 160 pagina’s.
“Toch herroept dit Hof dat oordeel op basis van de kennisneming, tijdens een vakantieweekend, van een papieren dossier,” zei ze. “Wij zijn een hogere rechtbank dan de rechtbank, maar we zijn geen betere als het gaat om het nemen van zo’n op feiten gebaseerde beslissing.”
Ondanks de juridische tegenslag hebben de eisers in de zaak van donderdag en andere pleitbezorgers beloofd hun strijd tegen de herverdelingsinspanningen van Texas voort te zetten.
“Kiezers worden verondersteld hun politici te kiezen – en niet andersom”, zei staatsvertegenwoordiger James Talarico, een democraat van Texas, in een toespraak. stelling na de uitspraak van donderdag.
“Ongeacht wat Donald Trump of zijn zorgvuldig uitgekozen Hooggerechtshof onze kant op sturen, we zullen blijven vechten.”
De regering-Trump zelf bevindt zich midden in een rechtszaak tegen de partijdige herverdelingsinspanningen van Californië. Deze procedures lopen nog steeds.
