Canadese klimaatonderhandelaars gaan de komende twee weken naar Brazilië, waar de leiders bijeenkomen voor de jaarlijkse Verenigde Naties klimaat praat.
De gesprekken komen op het moment dat premier Mark Carney, wiens geloofsbrieven als internationaal pleitbezorger voor het klimaat hem hebben geholpen steun te verwerven bij de verkiezingen van dit jaar, steeds meer onder de loep wordt genomen vanwege zijn omkering van een aantal belangrijke klimaatbeleidsmaatregelen uit het Trudeau-tijdperk – en de waargenomen verzachting door zijn regering van de olie- en gassector, de grootste bron van de Canadese uitstoot.
Er wordt verwacht dat de nadruk vooral zal liggen op de manier waarop de wereld zich zal aanpassen aan de risico’s van klimaatverandering – en hoe landen zullen betalen voor deze mitigatie-inspanningen.
Dit jaar is het tien jaar geleden dat de historische Overeenkomst van Parijs werd gesloten, en leiders zullen worden geconfronteerd met vragen over de vraag of de deal werkt en of landen zich terugtrekken uit hun klimaatverplichtingen, zegt Catherine Abreu, een vooraanstaand Canadese klimaatbeleidsdeskundige.
Maar ze is optimistisch: “Ik denk dat we uit (de conferentie) sterke politieke signalen zullen zien komen dat de overgrote meerderheid van de wereld zeker nog steeds betrokken is bij dit proces”, zei Abreu, lid van een onafhankelijke groep federale klimaatadviseurs, voorafgaand aan de bijeenkomsten.
Dit is wat u nog meer moet weten.
De naam van de top staat voor de 30e conferentie van de partijen die het Raamverdrag van de Verenigde Naties inzake klimaatverandering uit 1992 ondertekenden.
Dit jaar zal Brazilië gastheer zijn van de top in Belém, een stad die bekend staat als toegangspoort tot de Amazone.
Die locatie herinnert ons duidelijk aan wat er op het spel staat als de uitstoot niet onder controle wordt gehouden, omdat klimaatverandering en ontbossing de transformatie van het regenwoud naar een drogere, brandgevoelige savanne stimuleren.
In tegenstelling tot de top van tien jaar geleden in Parijs heeft gastland Brazilië aangegeven dat deze COP zich richt op het naleven van bestaande overeenkomsten, in plaats van op het bevorderen van nieuwe regelgeving.
Een belangrijk aandachtspunt zal liggen op aanpassing – hoe landen veerkrachtiger kunnen worden gemaakt tegen de toegenomen klimaatrisico’s, van de stijgende zeespiegel tot extreme hitte. De onderhandelaars zullen de laatste hand leggen aan een lijst van ongeveer honderd indicatoren die worden gebruikt om de mondiale vooruitgang te volgen, zoals hoeveel mensen toegang hebben tot betrouwbaar drinkwater dat bestand is tegen door het klimaat veroorzaakte droogte.
Er is nog steeds discussie over hoe we het geld kunnen traceren dat ontwikkelingslanden nodig hebben om hun aanpassingsdoelstellingen werkelijkheid te laten worden. De partijen kijken naar indicatoren die onder meer kunnen meten welk deel van alle aanpassingsfinanciering naar lokale overheden, kleine eilandstaten of inheemse volkeren vloeit, wat een breder doel weerspiegelt om gelijkheid en rechtvaardigheid te bevorderen in de manier waarop geld voor de strijd tegen de klimaatverandering wordt verdeeld.
De onderhandelingen zullen gericht zijn op het bevorderen van een belangrijk resultaat van de gesprekken van vorig jaar: de belofte om tegen 2035 jaarlijks minstens 1,3 biljoen dollar te mobiliseren voor klimaatfinanciering. Er zullen ook discussies plaatsvinden over de overeenkomst van twee jaar geleden om de capaciteit voor hernieuwbare energie tegen 2030 te verdrievoudigen en om af te stappen van fossiele brandstoffen, de belangrijkste aanjager van door de mens veroorzaakte klimaatverandering.
Meer dan de helft van de landen die de gesprekken bijwonen, moeten nog bijgewerkte nationale klimaatplannen indienen, de zogenaamde nationaal bepaalde bijdragen. Deze plannen, die eerder dit jaar moeten verschijnen, vertegenwoordigen de bijdrage van elk land aan de strijd tegen de klimaatverandering en zijn bedoeld om elke vijf jaar te worden versterkt in een escalerende cyclus van ambities.
Ontvang het laatste nationale nieuws
Voor nieuws dat van invloed is op Canada en de rest van de wereld kunt u zich aanmelden voor de laatste nieuwswaarschuwingen die rechtstreeks aan u worden verzonden wanneer ze zich voordoen.
Abreu zei dat ze verwacht dat er tijdens de gesprekken een impuls zal worden gegeven aan de leiders om uit te leggen hoe “landen die leemte zullen opvullen.”
Federale functionarissen zeggen dat Canada een rol als bruggenbouwer zal blijven spelen om landen te helpen een consensus te bereiken over enkele van de belangrijkste kwesties van de top. De functionarissen, die verslaggevers voorafgaand aan de gesprekken hebben geïnformeerd, zeggen dat Canada de oproepen zal steunen om de klimaatfinanciering op te schalen en de doelstellingen voor de opwarming van de aarde binnen bereik te houden.
Maar klimaatwaarnemers zeggen dat Canada’s steun voor de olie- en gasexpansie, evenals het stilzwijgen over de vraag of het land zijn emissiedoelstellingen voor 2030 en 2035 zal halen, tot de problemen zouden kunnen behoren die zijn positie kunnen ondermijnen.
Voorstanders wezen op de laatste federale begroting, die geen details bood over hoe de industriële koolstofprijs zou worden verhoogd, sprak over het mogelijk opzij zetten van een emissieplafond voor de olie- en gasindustrie en opende ook de deur voor de Canada Infrastructure Bank die projecten in die sector zou ondersteunen, in plaats van haar werk te beperken tot aan duurzaamheid gekoppelde projecten.
“Er is gewoon geen manier waarop we deze toezeggingen kunnen doen, gezien de huidige manier waarop de regering aandringt op de olie- en gasindustrie in Canada”, zegt Eriel Tchekwie Deranger, voorzitter van de non-profitorganisatie Indigenous Climate Action en lid van de Athabasca Chipewyan First Nation.
Deranger zei dat Canada de afgelopen tien jaar ontvankelijk is geweest voor inheemse voorstellen op de VN-klimaattop, vooral als het gaat om meer financiering voor aanpassing en klimaatfinanciering.
Maar “als het om de implementatie thuis gaat, valt het tegen”, zei ze.
Minister van Milieu Julie Dabrusin zal de Canadese delegatie leiden tijdens de eerste week van de conferentie. Premier Mark Carney, voormalig speciaal gezant van de VN voor klimaatfinanciering en veteraan van de top, zal naar verwachting niet aanwezig zijn omdat zijn regering te maken krijgt met vertrouwensstemmingen over de begroting.
Er is een verminderde deelname aan evenementen voorafgaand aan de top, wat door sommigen wordt opgevat als een teken van een afnemende mondiale aandacht voor klimaatverandering. Op een bijeenkomst van staatshoofden eerder deze week was ongeveer de helft van het aantal aanwezigen op de top van vorig jaar, met opmerkelijke afwezigheid van de leiders van de drie grootste vervuilers van de planeet: China, de Verenigde Staten en India.
Deze top zal ook plaatsvinden in de schaduw van het feit dat de VS zich onder president Donald Trump voor de tweede keer terugtrekken uit het Akkoord van Parijs.
Abreu zei dat dit misschien het beste was.
“Ik denk dat dit er feitelijk toe zou kunnen leiden dat de rest van de wereld samen tot oplossingen kan komen zonder die obstructieve aanwezigheid”, zei ze.
Is het Akkoord van Parijs nog steeds van belang?
Tien jaar geleden hebben de wereldleiders in Parijs een akkoord gesloten om de opwarming van de aarde te beperken tot twee graden en te streven naar 1,5 graden Celsius boven het pre-industriële tijdperk, terwijl ze tegelijkertijd een koers uitzetten voor de toekomst van de klimaatdiplomatie.
Catherine McKenna, die als toenmalig minister van Milieu van Canada hielp bij de onderhandelingen over de deal, zei dat de deal ‘fundamenteel’ was. Vóór Parijs bestond er geen duidelijk mondiaal temperatuurdoel en geen raamwerk voor de manier waarop elk land zijn steentje kon bijdragen.
In 2015 was de planeet op weg om tegen het einde van de eeuw met ongeveer 3,5 graden Celsius op te warmen, zegt de VN. Als landen hun klimaatplannen waarmaken, zou dat dichter bij de 2,5 graden Celsius kunnen liggen.
Hoewel dat een verbetering is, zeggen deskundigen dat de mate van opwarming hittegolven in sommige gebieden nog steeds ondraaglijk zou maken, kustlanden zou bedreigen met een stijging van de zeespiegel en tot grote verliezen aan biodiversiteit zou leiden, naast een reeks andere problemen.
‘Dat is niet waar we moeten zijn’, zei McKenna. “Maar (de Overeenkomst van Parijs) was van cruciaal belang. Zonder dat zouden we dit raamwerk niet hebben, zouden we geen manieren hebben om de integriteit te evalueren, zouden we geen doelstellingen hebben.”
De erfenis van de overeenkomst komt ook naar voren in de acceptatie van hernieuwbare energie, zei Abreu.
Dit jaar zullen de investeringen in schone energie naar verwachting het geld dat in fossiele brandstoffen wordt gestoken, verdubbelen. Fossiele brandstoffen blijven de mondiale energiemix domineren met ongeveer 60 procent, maar voor het eerst waren hernieuwbare en nucleaire energiebronnen in 2024 goed voor twee vijfde van de totale jaarlijkse energieopwekking, aldus het Internationaal Energieagentschap.
Wat nu belangrijk is, is dat hernieuwbare energiebronnen nog sneller moeten worden opgeschaald om fossiele brandstoffen uit te bannen, zei ze.
“We moeten daarin echt een keerpunt bereiken.”
