Elk jaar klagen mensen over de Academy Awards, en soms zijn die klachten terecht. Het winnen van ‘Green Book’ voor Beste Film is duidelijk waanzinnig, en met het grootste respect voor Jamie Lee Curtis en haar Oscar voor ‘Everything Everywhere All at Once’, voelt die prestatie die Angela Bassett’s verbazingwekkende wending in ‘Black Panther: Wakanda Forever’ verslaat nog steeds verkeerd. Waar maar weinig mensen boos over zijn als het om de Oscars gaat, is categoriefraude.
Wat is categoriefraude precies? Kortom, in de aanloop naar de Oscar-nominaties werpen grote studio’s elk jaar hun gewicht achter specifieke artiesten om te proberen een van die felbegeerde nominaties te winnen, vooral in de hoofd- en ondersteunende acteercategorieën – die, in tegenstelling tot de nu uitgestrekte categorie Beste Film, elk maximaal vijf genomineerden heeft. Terwijl ze proberen hun kansen om daadwerkelijk een van die Oscars te winnen te vergroten via een van deze getalenteerde hoofdrolspelers of ondersteunende artiesten, zullen studio’s soms iemand, op basis van de schermtijd en het belang van hun personages, in de objectief verkeerde categorie plaatsen.
Daar zijn enkele mooie en zeer recente voorbeelden van. Bij de Academy Awards van 2025 waren er ondersteunende beeldjes aan Kieran Culkin voor “A Real Pain” en Zoë Saldaña voor (de ietwat hilarisch onrustige) “Emilia Pérez”, maar geen van deze acteurs speelde bijrollen. Ze waren co-leaders of zelfs regelrechte hoofdrolspelers naast Jesse Eisenberg in de eerste film en Karla Sofía Gascón in de laatste. Wat hier gebeurde, is dat de respectievelijke studio’s achter ‘A Real Pain’ en ‘Emilia Pérez’ – respectievelijk Searchlight Pictures en Pathé – Culkin en Saldaña betere kansen wilden geven om te winnen in de ondersteunende categorieën door te vermijden wat de studio’s beschouwden als de meer competitieve hoofdcategorieën. Deze praktijk is duister en gebeurt al tientallen jaren.
Wat zijn enkele van de meest absurde en flagrante voorbeelden van categoriefraude bij de Oscars?
Het wildste aan categoriefraude is, vanuit mijn perspectief, dat je niet eens boos kunt worden op de acteurs die werkelijk prachtige vertolkingen leveren voor deze vreemde uitkomsten. Persoonlijk hield ik van de rol van Kieran Culkin in ‘A Real Pain’, en hoewel ik niet veel om ‘Emilia Pérez’ gaf, is Zoe Saldaña het duidelijke hoogtepunt van de film en verdiende het om gekroond te worden. Maar nogmaals, categoriefraude is een decennialang probleem. Je vindt het al in ‘All About Eve’ uit de jaren vijftig, een film over een oudere actrice wiens troon het gevaar loopt te worden gestolen door een jonger vindingrijk. Bette Davis en Anne Baxter, die respectievelijk de vervagende ster en vindingrijkheid spelen, eindigden beiden in de race voor Beste Actrice bij de Oscars, ook al is de rol van Baxter zeker een ondersteunende. (Toegegeven, het was een heel grappige zet van 20th Century Fox om de actrices ook in het echte leven tegen elkaar op te zetten.)
In de jaren negentig Anthony Hopkins won zijn eerste van twee Academy Awards voor het spelen van Hannibal Lecter, de beruchte seriemoordenaar die zowel helpt als speelt met Clarice Starling van Jodie Foster. Hopkins verschijnt minder dan een half uur in beeld, maar toch won hij in de categorie hoofdrolspeler, wat ronduit absurd is! Dit is door de jaren heen voortgezet, waarbij studio’s ongehinderd doorgingen terwijl ze de beste strategie kozen en kozen om een Academy Award binnen te halen. Neem ‘The Favourite’ uit 2018 als nog een voorbeeld: Emma Stone is zonder twijfel de hoofdpersoon van de film, en Olivia Colmans grillige en slechtgehumeurde Queen Anne is een bijrol. Stone werd genomineerd voor Beste Vrouwelijke Bijrol, en Colman eindigde in de hoofdcategorie… en het werkte, want Colman won!
Categoriefraude is waarschijnlijk een blijvertje, maar het herkennen ervan en het aan de kaak stellen ervan is van cruciaal belang
Realistisch gezien werkt het spelen van het systeem met categoriefraude voor veel studio’s. Anthony Hopkins en Olivia Colman, twee werkelijk fenomenale artiesten, kregen hun Oscars in volkomen verkeerde categorieën, verdienden hun respectievelijke studio’s het gewenste Academiegoud, en niemand klaagde daar echt veel over (behalve, weet je, ikzelf en een handvol andere entertainmentschrijvers die sukkelige dingen doen, zoals het meten van de schermtijd van een acteur). Ik wil ook nogmaals benadrukken dat acteurs als Lily Gladstone, die uit een ondersteunende categorie werd geduwd die ze misschien had gewonnen om de hoofdrol te spelen in ‘Killers of the Flower Moon’, maar verloor van Emma Stone’s volledige hoofdrol in ‘Poor Things’ bij de Oscars van 2024, daar niet de schuld van hebben. elk hiervan (en Stone trouwens ook niet, omdat beide vrouwen op dezelfde avond Oscars hadden moeten winnen).
Categoriefraude is op dit moment een kenmerk en geen bug van de Academy Awards. Er valt hier niets wezenlijks te doen, tenzij de Academie hard gaat optreden tegen de schermtijd van acteurs, en dit probleem is zo ongelooflijk specifiek dat het, eerlijk gezegd, alleen de vier acteercategorieën treft (de Golden Globes plaatsten musicals in de categorie drama en drama’s in de categorie komedie/muzikaal). de hele tijdmaar dat is iets anders en die ceremonie is sowieso om een aantal andere redenen een puinhoop). Het publiek kan hier echter aandacht aan besteden en verstandig omgaan met de manipulaties van de studio’s, zodat ze in ieder geval beter geïnformeerd kunnen zijn. Op een perverse manier kijk ik uit naar welke categorie fraude-onzin dan ook op ons pad komt.
