Voor zover ik weet, geloven de superrijken dat de wereld zoals wij die kennen ten einde loopt, dat er niet genoeg zal zijn, en dat dit betekent dat ze zoveel mogelijk geld en land moeten verzamelen om zichzelf te positioneren voor het einde der tijden.
De manier waarop ze dat doen is met een geïnduceerde vorm van ‘rampenkapitalisme’, waarbij ze opzettelijk de economie laten crashen om enige controle te krijgen over wat er overblijft. Dus de functie van tarievenHet gaat er bijvoorbeeld om bedrijven of zelfs openbare diensten failliet te laten gaan, om ze te privatiseren en vervolgens te controleren. Stop de import, zet de havens failliet en laat een staatsinvesteringsfonds de havens opkopen. Of zoals nu gebeurt: gebruik tarieven om sojabonenboeren failliet te laten gaan, die beslag moeten leggen op hun boerderijen, zodat een private-equityfirma de landbouwgrond kan kopen als noodlijdend goed. arbeidskracht de boeren die dat land vroeger als deelpachters bezaten en bewerkten.
De superrijken zijn, in samenwerking met de huidige regering van het Witte Huis, bezig met een gecontroleerde sloop van deze beschaving, omdat ze beseffen dat de piramide aan het instorten is en ze er geen vertrouwen in hebben dat er genoeg over zal zijn om iedereen te voeden en te huisvesten. Het beste wat ze kunnen doen is een hoop geld verdienen, veel land kopen, een leger besturen en mensen eraan laten wennen dat leger ingezet te zien worden. Dat is waar we naar kijken op tv en in onze straten in de stad.
{“blockType”:mv-promo-block”,”data”:{“imageDesktopUrl”:https://images.fastcompany.com/image/upload/f_webp,q_auto,c_fit/wp-cms-2/2025/10/adus-labs-16x 9-1.png”, “imageMobileUrl”:https://images.fastcompany.com/image/upload/f_webp,q_auto,c_fit/wp-cms-2/2025/10/anduslabs.png”, “eyebrow”:”, “headline”: Download meer inzichten van Douglas Rushkoff en Andus Labs.”,”dek “Blijf op de hoogte van de laatste trends over hoe AI de cultuur en het bedrijfsleven hervormt, door de kritische lens van menselijke keuzevrijheid.” Meer”,”ctaUrl”:https://www.anduslabs.com/perspectives”, thema”:{“bg”:#1a064b”, “text”:#ffffff”, “eyebrow”:#9aa2aa”, subhed”:#ffffff”, “butto nBg”#ffffff”, “buttonHoverBg”:91420530,”buttonText”:false,”slug””}}
Dat is geen toeval AI komt op hetzelfde moment in de geschiedenis van onze beschaving naar voren. Als Lewis Mumford Waargenomen is dat nieuwe technologieën vaak minder de oorzaak van maatschappelijke veranderingen zijn dan dat ze er het gevolg van zijn. Cultuur is als een staande golf, die een vacuüm creëert of de bereidheid tot een nieuw medium of nieuwe technologie. Als we werkelijk aan het einde van het kapitalisme staan – het einde van dit 800 of 900 jaar durende proces van abstractie, uitbuiting en kolonialisme – dan zouden we noodzakelijkerwijs ook aan het einde staan van het tijdperk van de werkgelegenheid. Ik zal uitleggen waarom ik denk dat dit uiteindelijk een goede zaak kan zijn, maar laten we het scenario doornemen dat nu door ieders hoofd gaat, en dan onze weg vinden naar wat volgens mij betere dagen zijn.
De spreadsheet-mensen
Ja, AI komt voor onze banen. Niet de supercreatieve, of de high-touch menselijke, maar degenen die de administratieve controle over alles behouden. Het merendeel van jouw banen, schat Snel bedrijf lezers. Alle mensen op de hypotheekafdelingen, de verzekeringsmaatschappijen. . . de spreadsheetmensen, de PowerPoint-mensen. Doomers zeggen dat dit 90% van de banen betreft, maar laten we zeggen dat dit slechts de helft van de kantoorbanen is die door AI’s worden ingenomen, en natuurlijk de banen van de arbeiders die door robots worden ingenomen.
Het probleem daarmee is, vanuit zakelijk perspectief, dat als je geen werknemers ter wereld hebt die geld verdienen, wie zullen dan je consumenten zijn? Zelfs Henry Ford begreep, ondanks zijn enthousiasme voor het fascisme, dat arbeiders die door zijn eigen assemblagelijnen werden gecommoditiseerd, nog steeds genoeg geld moesten verdienen om een Ford-auto te kopen. Maar hoe kunnen AI-miljardairs geld blijven verdienen als er geen mensen met een betaalde baan zijn die AI-diensten van hen kunnen kopen – of op zijn minst producten kunnen kopen van de bedrijven die wel AI-diensten afnemen?
En dit is het rare deel; in hun visie zal dat niet gebeuren door producten aan mensen te verkopen, maar door dingen aan de AI’s zelf te verkopen. Het is een lastig idee, maar zodra je er je hoofd omheen wikkelt, is het allemaal pervers logisch. In de huidige economie heeft een klein aantal rijke mensen en bedrijven ons in dienst en verkopen ze aan ons. Het hoeft ze niet echt uit te maken welke soort we zijn, en of we mens of androïde zijn, zolang we maar waarde creëren voor hun bedrijven en vervolgens producten van hen kopen.
We zien nu al hoe AI’s ons als werknemers kunnen vervangen. Maar hoe kunnen AI’s ook de nieuwe consumentenpopulatie worden? Ze hebben geen vrije tijd om geld uit te geven. Wat hebben AI’s nodig? Om hun werk beter te doen.
De mensen doen er niet toe
In plaats van dat detailhandelaren voedsel, kleding en entertainment aan menselijke consumenten verkopen, zullen technologiebedrijven energie, geheugen, netwerktoegang en verwerkingskracht aan de AI’s verkopen, zodat zij slagen in hun werk als agent-contractanten voor andere bedrijven. De AI’s zullen crypto verdienen voor het voltooien van hun agenttaken, en deze vervolgens uitgeven aan technologiebedrijven die hen de middelen verschaffen die ze nodig hebben om te functioneren.
Wat de eigenaren van de bedrijven betreft, is er geen verschil tussen een populatie menselijke werknemers met wie je geen contact hebt, en een populatie kunstmatige werknemers met wie je geen contact hebt. Het enige spel dat ertoe doet is de concurrentie met de andere grote bedrijven om de zaken van de agenten. De mensen doen er niet toe.
Dus als we ervan uitgaan dat deze technologiedroom werkelijkheid wordt, eindigen we met een kleine elite van eigenaren van grote bedrijven die in luxe leven met een klein aantal menselijke bedienden, en een enorme populatie AI’s die het werk en de consumptie doen. En natuurlijk raakt de rest van ons mensen, in hun visie op hoe dit uitpakt, zo rechteloos – vooral degenen die in steden wonen – dat we onder controle moeten worden gehouden totdat we vermoedelijk uitsterven. Wij zijn simpelweg niet nodig.
Het goede nieuws
Klinkt voor de meesten van ons als een nachtmerrie, maar het biedt ook aanknopingspunten voor een emancipatorische visie op het einde van de werkgelegenheid. Laten we dus eens kijken naar die goede optie: bijna duizend jaar lang was het op groei gebaseerde kapitalisme afhankelijk van echte mensen die werk deden, terwijl een kleine elite waarde uit dat werk haalde met een steeds grotere mate van invloed. Om die invloed te verkrijgen, heeft het kapitalisme keer op keer geabstraheerd. Elk abstractieniveau staat verder verwijderd van de mensen en plaatsen die feitelijk de waarde leveren of creëren. Er zit een mineraal in de grond. Er is een bedrijf dat het mineraal ontgint, en een ander bedrijf dat het mineraal verkoopt. Er is nog een ander bedrijf dat investeert in het bedrijf dat het mineraal verkoopt, er is een aandelenbedrijf dat gebruik maakt van die investering, er is een derivaat op de aandelen, en een derivaat op het derivaat, en een platform dat de derivaten verhandelt, enzovoort.
Of eenvoudiger gezegd: er is iemand die in een huis moet wonen, maar hij huurt gewoon van iemand die eigenaar is van het huis. Dat wordt de ‘rentenier’ genoemd. Maar de rentenier heeft een hypotheek op het huis en betaalt aan de bank, die weer betaalt aan een andere investeerder die eigenaar is van het onderpand, enzovoort.
Dat is de piramide van het kapitalisme, waarbij elke investeerder of deelnemer probeert verder op te klimmen en weg te komen van het mineraal, de arbeid of de levende persoon, naar de abstractie van pure financiële instrumenten. En deze piramide is simpelweg te topzwaar geworden om zichzelf te kunnen ondersteunen. Er is maar zoveel dat je daarboven kunt gebruiken voordat het naar beneden stort.
Totale abstractie
AI, althans theoretisch in de hoofden van gekke tech-miljardairs die geloven dat AGI echt om de hoek staat, stelt hen in staat om verder te gaan dan de werkgelegenheid, uitbuiting en kolonialisme van mensen, en eenvoudigweg een ‘niveau omhoog’ te gaan in wat zij denken dat toch een simulatie is. Wij mensen worden weggegooid terwijl het kapitalisme opschuift naar een laag van totale abstractie. Het wordt de videogame die het voorbestemd was te worden, waarbij de ‘mensen’ worden vervangen door niet-spelerpersonages, vertegenwoordigd door digitale iconen of NFT’s in plaats van zoogdieren van vlees en bloed.
Onze echte wereldeconomie had sowieso maar een beperkte hoeveelheid spullen. Wij op materie gebaseerde entiteiten kunnen niet zoveel schalen als ze nodig hebben, dus laten ze ons achter terwijl ze naar een laag van totale en absolute abstractie gaan. Ze leven in een rijk dat volledig bestaat uit digitale representaties, die zelf zijn vervaardigd door digitale agenten in ruil voor digitale valuta. Het werkt omdat in ieder geval de AI-agenten die crypto net zoveel waarderen als de miljardairs ze ook nodig hebben. In plaats van slechts 9 miljard menselijke klanten krijgen ze biljoenen AI-klanten. Wij zijn niet verplicht.
Maar dit is een goede zaak. Het lijkt op een tot slaaf gemaakte bevolking die wordt vrijgelaten door de eigenaren die er niet langer gebruik van kunnen maken. Wij zijn niet geboren om hun werknemers te zijn. Zoals ik heb uitgelegd in enkele van mijn boekenis het hele concept van ‘werkgelegenheid’ uitgevonden als een manier om te voorkomen dat we rijk worden. In de late middeleeuwen, vlak voordat dit kapitalisme werd uitgevonden, begonnen de mensen in Europa het heel goed te doen. Ze leerden dingen maken en verhandelen op lokale markten. Ze deden het zo goed dat mensen nog maar twee of drie dagen per week werkten en groter werden dan ooit tevoren tot in de jaren tachtig.
Toen kwam de aristocratie met het idee van een gecharterd monopolie, en maakte het voor mensen illegaal om voor zichzelf zaken te doen. Ze moesten ‘werknemers’ worden van een van de gecharterde bedrijven, anders riskeerden ze de doodstraf. Toen begonnen we voor bedrijven te werken in plaats van voor onszelf, en kwamen we terecht in een economie die gebouwd was om die monopolies te bevoordelen boven kleine bedrijven.
Een moment van transitie
Het einde van dit plan is dus niet noodzakelijk een slechte zaak. We moeten eenvoudigweg terugkeren naar de reële economie die de aandacht van het kapitalisme niet waard is. Menselijke grondstoffen zoals voedsel en huisvesting zijn niet langer activaklassen die hun tijd waard zijn, dus het heeft geen zin om daarvoor op groei gebaseerde markten te creëren. We kunnen ze in plaats daarvan beschouwen als de op de commons gebaseerde hulpbronnen die ze zijn: optimaliseren voor gedistribueerde bloei in plaats van voor winning en winst.
Ja, er zal nog steeds concurrentie zijn om energie. De AI-economie zou waarschijnlijk uiteindelijk een aantal kerncentrales nodig hebben en betere manieren om met al die gebruikte splijtstofstaven om te gaan (als een van dat AI-scenario überhaupt werkelijkheid wordt). De huidige stand van de technologie geeft mij niet veel meer hoop dan een felle marktcorrectie.
Voor mij is het minder belangrijk of het gebeurt dan dat we profiteren van dit transitiemoment. De ultrarijken hebben het einde van het kapitalisme aanvaard – of op zijn minst het einde van het kapitalisme dat voor zijn voortbestaan afhankelijk is van menselijke arbeid en consumptie. Het wordt dus tijd dat we accepteren dat we niet langer waardevol zijn voor de kapitalistische extractiemachine en in plaats daarvan gaan kijken naar hoe waardevol we voor elkaar zijn.
{“blockType”:mv-promo-block”,”data”:{“imageDesktopUrl”:https://images.fastcompany.com/image/upload/f_webp,q_auto,c_fit/wp-cms-2/2025/10/adus-labs-16x 9-1.png”, “imageMobileUrl”:https://images.fastcompany.com/image/upload/f_webp,q_auto,c_fit/wp-cms-2/2025/10/anduslabs.png”, “eyebrow”:”, “headline”: Download meer inzichten van Douglas Rushkoff en Andus Labs.”,”dek “Blijf op de hoogte van de laatste trends over hoe AI de cultuur en het bedrijfsleven hervormt, door de kritische lens van menselijke keuzevrijheid.” Meer”,”ctaUrl”:https://www.anduslabs.com/perspectives”, thema”:{“bg”:#1a064b”, “text”:#ffffff”, “eyebrow”:#9aa2aa”, subhed”:#ffffff”, “butto nBg”#ffffff”, “buttonHoverBg”:91420530,”buttonText”:false,”slug””}}
