MILAAN — De laatste persoon die een schilderij in handen kreeg dat aan Leonardo da Vinci werd toegeschreven, viel uit meer dan $ 450 miljoen op een veiling. Nu maken Italiaanse culturele functionarissen het mogelijk om een gewaarmerkte digitale kopie in beperkte oplage van het renaissancegenie ‘Lady with Disheveled Hair” te kopen voor ongeveer de prijs van een Lamborghini.
De Italiaanse non-profitorganisatie Save the Artistic Heritage biedt samen met haar technische partner Cinello welgestelde verzamelaars de mogelijkheid om een letterlijke projectie van originele Italiaanse meesterwerken te bezitten, op maat en ingelijst om te passen bij de museumervaring.
Deelnemende musea ondertekenen een certificaat van echtheid en ontvangen in ruil daarvoor 50% van de winst.
“We willen geen stukje technologie verkopen. We willen een kunstwerk verkopen”, zegt John Blem, de in Italië geboren Deense ondernemer die het initiatief heeft opgericht en die voorzitter is van Cinello en vice-president van de non-profitorganisatie.
Het delen van de inkomsten is een integraal onderdeel van het project, dat tot doel heeft musea met weinig geld toegang te geven tot nieuwe inkomstenstromen, en een belangrijk onderdeel van het verkooppraatje, aldus Blem. De afgelopen twee jaar heeft Save the Artistic Heritage 300.000 euro ($347.000) bijgedragen aan zijn Italiaanse museumpartners, waarbij de prijzen van de digitale meesterwerken variëren van 30.000 euro tot 300.000 euro.
Elk exemplaar draagt bij aan de waarde en wordt verkocht in een beperkte serie van negen, wat het conventionele aantal beelden vertegenwoordigt dat uit één enkele mal kan worden gegoten en nog steeds als origineel kan worden beschouwd.
De catalogus met zo’n 250 Italiaanse kunstwerken is afkomstig van ongeveer 10 Italiaanse musea en stichtingen, waaronder de Pinacoteca Ambrosiana in Milaan, de Capodimonte in Napels en de Pilotta in Parma, die eigenaar is van Leonardo’s onvoltooide schilderij op hout van een vrouw met door de wind meegevoerd haar, dat voor 250.000 euro (bijna $ 290.000) is verkocht.
Blem en een partner zijn bezig met het opzetten van een soortgelijke non-profitorganisatie in de Verenigde Staten, die naar verwachting volgend jaar van start zal gaan.
De digitale kunstwerken verschijnen met achtergrondverlichting op schermen die zo groot zijn dat ze overeenkomen met hun originelen, waarbij het luminescerende effect grenst aan Technicolor voor felgekleurde meesterwerken als Raffaelo’s ‘Het huwelijk van de Maagd’, dat in de muur hangt. De Brera-kunstgalerie in Milaan.
Anderen die in de kantoren van de non-profitorganisatie in Milaan te zien zijn, zoals het door de wind geteisterde portret van Leonardo en ‘Beklaagde over een dode Christus’ van Andrea Mantegna, zijn ingetogener. Bij nadere inspectie zijn details zichtbaar tot aan de penseelstreek, maar zonder enige textuur die bij het origineel zou kunnen horen.
“Ik moet zeggen dat de digitale kopie van ‘Het huwelijk van de Maagd’ bij mij en bij iedereen die het heeft gezien veel belangstelling heeft gewekt”, zegt Angelo Crespi, directeur van de Brera Art Gallery. “De perfectie, de helderheid en de zichtbaarheid van het schilderij zijn verbazingwekkend. Maar tegelijkertijd bedriegt het niet. … Als ze dichtbij komen, kunnen mensen zien dat het een digitale kopie op een scherm is.”
Digitale technologie heeft terrein gewonnen in de kunstwereld, waaronder digitale doeken en zelfs tv-toestellen waarop roterende kunstwerken en foto’s worden getoond.
Het Van Gogh Museum in Amsterdam heeft geëxperimenteerd met twee tijdelijke projecten: getextureerde, multidimensionale scans van geselecteerde meesterwerken in het Relievo-partnerschap met Fujifilm en de interactieve ervaring ‘Meet Vincent Van Gogh’, gezien door meer dan 1 miljoen mensen wereldwijd.
Luke Gartlan, hoofd van de afdeling kunstgeschiedenis van de Universiteit van St. Andrews, zei dat het project Save the Artistic Heritage past in een lange traditie van Italiaanse instellingen die kopieën van kunstwerken gebruiken om hun activiteiten te ondersteunen en hun collecties te behouden.
“Italiaanse musea en instanties hebben een voortrekkersrol gespeeld op het gebied van deze technologieën”, zei hij, daarbij verwijzend naar het Alinari-archief in Florence, een verzameling van meer dan vijf miljoen fotomateriaal uit het midden van de 19e eeuw, en de Vaticaanse Musea, die samenwerkten op het gebied van digitale fotografie met ultrahoge resolutie om een gedetailleerd verslag van de Sixtijnse Kapel te creëren.
Het Brera-museum lanceerde vorige week een nieuwe fase met Save the Artistic Heritage, met een tweede serie van negen kunstwerken die kunnen worden gebruikt om donateurs te werven en voor promotionele doeleinden, waardoor de fondsenwervende missie wordt versterkt. Romeinse cijfers onderscheiden ze van de commerciële series.
De Brera krijgt 30% van zijn budget van ongeveer 14 miljoen euro uit donaties, sponsors en andere projecten, en slechts 10% van de staat. De rest komt van kaartjes. Elke nieuwe inkomstenbron is kostbaar.
“Save the Heritage is niet zomaar iets verkopen”, zei Brera-directeur Crespi. “Ze creëren een systeem waarmee iedereen die een kunstwerk koopt, kan bijdragen aan het museum.”
De digitale kopieën worden geprojecteerd op schermen op schaal met originele kunstwerken in replicaframes. De gepatenteerde technologie bestaat uit een doos met de digitale kopie die ontgrendelt wanneer deze communiceert met het mainframe van Cinello. Computercode maakt elke digitale kopie uniek.
De technologie is gepatenteerd in Europa, de Verenigde Staten en China, plaatsen waar Blem wil uitbreiden.
In een volgende fase hoopt Blem zogenaamde digitale tentoonstellingen van meesterwerken die slechts zelden of nooit in bruikleen worden gegeven, te kunnen ondersteunen, waardoor ze naar verre en afgelegen plaatsen kunnen worden gebracht waar toegang tot tentoonstellingen van museumkwaliteit zeldzaam is. Hij noemt ze ‘onmogelijke tentoonstellingen’.
