Kijken naar “Trifole” betekent verliefd worden op Langhe, een prachtig deel van de regio Piemonte in Noord-Italië. Beroemd om zijn landbouw, kazen en wijnvoelt dit heuvelachtige, landelijke landschap zich afgesneden van de moderniteit: een agrarisch verleden dat perfect bewaard is gebleven in een onzeker heden. Een van de kenmerken van Langhe is de rijke traditie van het zoeken naar truffels, die het middelpunt wordt van het zachte drama van regisseur Gabriele Fabbro over een ouder wordende truffeljager, zijn rusteloze kleindochter en een manier van leven die voor hun ogen verdwijnt. Helaas resoneert deze oprechte film het sterkst door die majestueuze landschappen, niet door het verhaal dat zich ontvouwt.
‘Trifole’, opgebouwd met de elementaire puurheid van een fabel, laat de kijker kennismaken met Dalia (Ydalie Turk), die eind twintig is en op bezoek is bij haar grootvader Igor (Umberto Orsini). De reis verloopt met tegenzin voor Dalia. Op aandringen van haar bezorgde moeder Marta (Margherita Buy) neemt ze een pauze van haar vastgelopen leven in Londen om bij hem langs te gaan, omdat Marta bang is dat zijn slechte geheugen hem ertoe zal dwingen zijn geliefde afbrokkelende huisje te verlaten en naar een verpleeghuis te gaan. Wanneer Igor Dalia in eerste instantie aanziet voor zijn dochter – Dalia’s moeder – bevestigt zijn verwarring Marta’s zorgen.
Igor is blij dat hij de rest van zijn dagen in zijn afgelegen paradijs mag doorbrengen samen met zijn trouwe hond Birba, die hem bekwaam assisteert bij zijn truffeljacht. Hij is ontevreden dat Dalia haar familiewortels voor de grote stad heeft afgewezen. Dalia heeft inderdaad problemen met haar Italiaans, en als ze aanbiedt hem te helpen bij het vinden van truffels, houdt hij vol dat zijn kleindochter niet over de instincten of de eeltige handen beschikt die nodig zijn voor het werk. Maar Igor is niet alleen bedreven in het opsnuiven van truffels; hij leidt hieruit al snel af dat ze emotioneel verdwaald is. (Een schrijfcarrière is niet uitgekomen zoals ze had gehoopt.) Ze staan allebei op een kruispunt en weten niet zeker wat de toekomst brengt.
Turk en Fabbro, die samen het scenario schreven, deden uitgebreid onderzoek naar de regio, waarbij ze de verhalen van de lokale bevolking in het verhaal verwerkten. Hoe fantastisch ‘Trifole’ uiteindelijk ook wordt, de filmmakers houden vol dat de plotpunten voortkomen uit de verhalen die ze hebben verzameld. (Daartoe is er eigenlijk een Igor, Birba is een echte truffeljachthond en er is een documentaire uit 2020, “De Truffeljagers,” (dat correleert met veel van wat we zien.) Het is niet verrassend dat dit melancholische beeld een viering en rouw is om Langhe, een regio die in gevaar is door de opwarming van de aarde en de oprukkende industrialisatie die de eens zo vruchtbare praktijk van het verzamelen van truffels bedreigt. Igors vervagende herinnering blijkt een passende, zij het voor de hand liggende metafoor te zijn voor een roeping die langzaam de verbinding met het verleden verliest nu truffels zijn opgedoken als een populaire gastronomische trend.
In de beginfase is ‘Trifole’ bijna rudimentair in zijn verhalen, waardoor een bekend generatieconflict ontstaat tussen Dalia en Igor, die onder hetzelfde dak wonen maar het niet met elkaar eens kunnen zijn. Als ze zijn pittoreske landbouwgrond probeert te complimenteren, antwoordt hij kortaf: “Het lijkt in niets op de grond die ik kende toen ik jong was.” De spanning escaleert pas als Dalia ontdekt dat hij vreselijk achterloopt met zijn hypotheek en honderdduizenden schulden heeft die hij niet heeft. Igors enige hoop is het vinden van een ongrijpbare (en waardevolle) witte truffel die hem kan redden van uitsluiting. Maar hij is nu te zwak om het diepe bos te trotseren. Dalia, begeleid door Birba, moet de zoektocht op zich nemen.
De thema’s van de film zijn eenvoudig getekend en gemakkelijk te volgen. Dalia woont dan wel in het kosmopolitische Londen, maar voelt zich natuurlijk ellendig, nu de wijze oude Igor onmiddellijk de oorzaak van haar malaise diagnosticeert. “Je houdt nergens van”, adviseert hij wijs. “Dit zal je uiteindelijk veel pijn doen.” Bijgevolg zal Dalia’s reis om de mythische witte truffel te vinden ook een kans zijn om een gevoel van doelgerichtheid te vinden, waardoor ze haar grootvader op een diepere manier gaat waarderen. Turk vat haar karakter op als een verzameling onzekerheden en aarzelende uitdrukkingen, waardoor Dalia de perfecte kandidaat is om metaforisch herboren te worden door een onwaarschijnlijk bosavontuur waarin magische gebeurtenissen zullen plaatsvinden.
In zijn tweede speelfilm plaatst Fabbro, die eerder de romantische thriller ‘The Grand Bolero’ uit 2021 regisseerde, de rustige gratie van Igors bescheiden leven naast de kakofonie en de commercie van de hedendaagse truffelveilingen. Maar Fabbro’s weemoedige groet aan vervlogen tradities kent aanzienlijke beperkingen, vooral merkbaar in de reducerende vormgeving van zijn diametraal tegenover elkaar staande hoofdpersonen. Nu, begin negentig, is Orsini (vooral bekend van Luchino Visconti’s drama ‘The Damned’ uit 1969 projecteert een fragiele maar veerkrachtige gravitas die behoorlijk aangrijpend is, maar Igor wordt gereduceerd tot een nobel symbool – een vereenvoudiging die ook Dalia ondermijnt, die weinig meer is dan een vervanger voor een jongere generatie die de geschiedenis van het land niet kent.
Pas wanneer Fabbro zijn camera richt op de hemel van de Langhe, het land dat zich in de verte uitstrekt, suggereert ‘Trifole’ het gewicht en de majesteit van een cultuur die dreigt te verdwijnen. Je kunt bijna de heilige grond van Igors jeugd aanraken, een wereld die alleen hij zich herinnert.
‘Driefol’
In het Italiaans en Engels, met ondertitels
Niet beoordeeld
Looptijd: 1 uur, 40 minuten
Spelen: In beperkte release op vrijdag 14 november


