Het veranderen van het genoom van een organisme is een diepgaande daad, en de instrumenten die je gebruikt om de veranderingen door te voeren verlichten de noodzaak van verantwoorde regulering niet.
Sinds de introductie in 2012 is CRISPR-technologie daaraan gewend tientallen soorten wijzigen van bacteriën tot vee tot planten, en zelfs menselijke embryo’s. Veel landen hebben gezet ethische vangrails zijn aanwezig om het maken van designerbaby’s te verbieden. In de landbouw zijn genetisch gemodificeerde gewassen dat wel grotendeels vrijgesteld van toezicht door de toezichthouderswaardoor een ‘Wild West’ ontstaat waar alles mag en bewerkte gewassen vrij zijn om in de voedselvoorziening terecht te komen.
In tegenstelling tot ‘traditionele’ genetisch gemodificeerde organismen (GMO) – die sinds de jaren negentig worden gebruikt om Roundup Ready-zaden en vele andere veelgebruikte zaden te creëren producten– bij bewerken gaat het niet om het invoegen van “transgeen” DNA van andere organismen. In plaats daarvan worden de genen die al bestaan aangepast. Als zodanig, voorstanders beweren het is een veiliger aanpak: geen Frankenfoods, alleen selectief fokken op steroïden.
Na een grootschalige lobbycampagne in de sector hebben dergelijke argumenten over de hele wereld terrein gewonnen. In Europa gaan de toezichthouders verder met a tweeledig regelgevingssysteem voor gemodificeerde gewassen. Terwijl traditionele GGO’s zwaar gereguleerd blijven, krijgen genetisch gemodificeerde gewassen een vrije pas, zonder dat toezicht of etikettering vereist is. (Sommige zwaar bewerkte gewassen zullen nog steeds een zekere mate van controle ondergaan, hoewel veel minder dan GGO-gewassen.)
GENBEWERKING HEEFT TOEZICHT NODIG
In de VS had de SECURE Rule van de USDA sinds 2020 op soortgelijke wijze de meeste bewerkte gewassen vrijgesteld van regelgevend toezicht – totdat deze regel ‘willekeurig en grillig’ werd verklaard en neergeslagen afgelopen december door een rechter uit Californië. Voorlopig is de USDA teruggekeerd naar het regelboek van vóór 2020 – vol administratieve rompslomp, maar op zijn minst evenwichtig met de lasten die aan agtech-innovators worden opgelegd.
Het probleem hier is niet dat er iets mis is met genbewerking. Een van ons (Randall) heeft een aantal jaren leiding gegeven aan het onderzoek naar genbewerking bij tal van bedrijven, waaronder Inari, Arcadia en Monsanto (nu Bayer), en we kunnen je vertellen dat CRISPR een ongelooflijk hulpmiddel is. Het wordt al gebruikt om geweldige nieuwe producten te creëren Bananen die niet bruin worden naar rijst die resistent is tegen destructieve virussen. Onderzoekers zijn dat zich ook ontwikkelen tomaten boordevol vitamines, rijst die koolstof vastlegt en tarwe met een hoge opbrengst. Ze moeten worden toegejuicht: we hebben al deze innovaties, en meer, nodig om gezond, smakelijk en betaalbaar voedsel te verbouwen voor miljarden mensen in een opwarmende wereld.
Maar terwijl er niets unieks is gevaarlijk Wat genbewerking betreft, is er niets unieks veilig er ook over. Met zowel genbewerking als transgene methoden herschrijf je het genoom – en waar het om gaat is de impact van de nieuwe genetische inhoud, niet waar de onderliggende DNA-letters vandaan komen. Welke methoden er ook worden gebruikt, genetische manipulatie kan enorme voordelen opleveren, maar brengt reële risico’s met zich mee – en vereist goed toezicht om de veiligheid te garanderen en het vertrouwen van het publiek te behouden.
DE GGO-TERUGSLAG
De huidige tweeledige aanpak, waarbij genbewerking wordt doorgelaten, creëert echter een aanzienlijk risico dat toezichthouders de kiem leggen voor een toekomstig verzet tegen genetische manipulatie. Paradoxaal genoeg hebben GGO-gewassen één belangrijk voordeel ten opzichte van genetisch gemodificeerde gewassen: juist omdat ze transgene genetische informatie bevatten, kunnen ze gemakkelijk worden opgespoord met behulp van eenvoudige laboratoriumtests. Genetisch gemodificeerde gewassen daarentegen zijn doorgaans niet te onderscheiden van conventionele gewassen, dus als zou blijken dat een bewerkt gewas schadelijke eigenschappen heeft, zou het uiterst moeilijk – en onvoorstelbaar duur – zijn om het op verifieerbare wijze uit de mondiale voedselketen te verwijderen.
Deze aanpak verstoort ook de markt door prikkels te creëren voor het bewerken van genen, ten koste van toekomstige innovaties waarbij gebruik wordt gemaakt van bewezen GGO-technologieën waar boeren en consumenten al op vertrouwen.
Door de noodzaak van betekenisvol toezicht op bewerkte gewassen te bagatelliseren lopen we helaas het risico dat we de minst scrupuleuze marktdeelnemers in de kaart spelen. In China bestaan er al technieken voor het bewerken van genen misbruikt om onrechtmatig te bewerken het genoom van ongeboren baby’s, en Chinese bedrijven zijn dat ook racen om gen-bewerkte medische behandelingen te creëren op manieren die bij westerse toezichthouders de wenkbrauwen doen fronsen. Nu is China dat wel actief promoten ook genetische bewerking voor gewassen en vee, in een poging een einde te maken aan de afhankelijkheid van Amerikaanse sojabonen en andere landbouwexporten. Wedden dat er onderweg geen bochten worden afgesneden?
We zijn geen Luddieten, Randall besteedde zijn carrière aan het gebruik van genetische technieken om gewassen te verbeteren. Genetische manipulatie, die zowel transgene methoden als genbewerking omvat, is de bepalende technologische doorbraak van onze tijd (sorry, ChatGPT). Maar het is ook een van de meest onbegrepen en zeker de meest verguisde moderne technologieën. Vernieuwers van gewassen, ooit verbrand door de demonisering van GGO’s, willen begrijpelijkerwijs graag vermijden dat methoden voor het bewerken van genen over één kam worden geschoren.
EEN ACHTERDOORBENADERING
Maar in de haast om genbewerkingstechnologieën door te voeren, trappen we in dezelfde val. De arrogante afwijzing door de industrie van veiligheidsproblemen heeft een hele generatie tegen GGO’s doen keren. In plaats van openhartig te zijn tegen consumenten over de kracht en het potentieel van genbewerking, probeert de industrie dit via de achterdeur binnen te sluipen als eenvoudigweg een verlengstuk van selectieve kweekmethoden die sinds het begin van de landbouw worden gebruikt.
De werkelijkheid is genuanceerder. Er is geen reden tot paniek over methoden voor het bewerken van genen. Maar er is ook geen wetenschappelijke basis om GGO-gewassen als “slecht” en bewerkte gewassen als “goed” af te schilderen. Zowel genbewerking als genetische modificatie zijn ongelooflijk krachtige hulpmiddelen – en de nieuwe planteigenschappen die ze mogelijk maken moeten worden verwelkomd. Maar ze moeten ook zorgvuldig en effectief worden gereguleerd – en gereguleerd als productengebaseerd op hun eigen unieke kenmerken, ongeacht de processen die zijn gebruikt om ze te maken.
Het is tijd om afstand te nemen van procesgeoriënteerde regelgeving en ons in plaats daarvan te concentreren op het creëren van een gelijk speelveld voor zowel transgene als genetisch gemodificeerde gewassen. We hebben een eerlijk gesprek en heldere regelgeving voor beide technologieën nodig om de veiligheid van de voedselketen te beschermen – en ervoor te zorgen dat vitale nieuwe doorbraken in de landbouw zich op veilige, transparante en duurzame manieren blijven ontwikkelen.
Shely Aronov is CEO en medeoprichter van Innerplant. Randell Schultz, PhD, is vice-president onderzoek en ontwikkeling bij Innerplant.
