Route 66. De naam alleen al roept nostalgie op naar een eenvoudiger, vrijere tijd in de Amerikaanse geschiedenis, toen roadies stopten voor een hotdog met ketchup en vervolgens naar okerkleurige zonsondergangen reden die boven de Mojave-woestijn hingen.
Sinds de aanleg in 1926 heeft de ‘Mother Road’ een mythische status verworven, waardoor miljoenen bezoekers van over de hele wereld hunkeren naar een voorproefje van het oude Amerika – de weg vóór het snelwegsysteem verkoos snelheid boven ervaring.
Voor Rhys Martin, die jaren met zijn camera op pad is geweest, is dit niet waar Route 66 over gaat. Ja, je kunt terug in de tijd reizen en een glimp opvangen van Americana, maar de route is in het verleden niet versteend. Het ademt nog heel erg.
“Route 66 is meer dan alleen deze opgeschoonde versie van de Amerikaanse geschiedenis uit de jaren vijftig”, zegt hij. “Het is divers, het evolueert, en ik zeg graag dat het niet uitmaakt wie je bent of waar je vandaan komt, ergens op Route 66 zul je je spiegelbeeld vinden.”
Martin, die de leiding heeft over de Route 66 behouden programma bij de National Trust for Historic Preservation, maakt deel uit van een groep voorstanders en natuurbeschermers die het verhaal rond Route 66 willen veranderen van een verhaal dat de weg als een spiegel naar het verleden schildert naar een verhaal dat het heden weerspiegelt, waar nog steeds veel gemeenschappen wonen en mensen nog steeds werken.
De missie van zijn team heeft nu zijn hoogtepunt bereikt Route 66 Terugspoelen: een browsergebaseerde ervaring waarmee gebruikers vanuit hun eigen (virtuele) oldtimer of motor langs 33 herkenningspunten langs de route kunnen rijden. Je kunt het stuur besturen, een radiostation kiezen en zien hoe het Midpoint Cafe of de U-Drop Inn er de afgelopen decennia uitzag.
De ervaring is mede ontwikkeld door Google Arts & Culture in samenwerking met de National Trust for Historic Preservation en maakt deel uit van een groter project. verhalencentrum dat leeft op het Google Arts & Culture-platform. Het team zette archieffoto’s om in video’s met behulp van die van Google AI videogenerator Veo, componeerde de radiomuziek met behulp van het muziekgeneratiemodel Lyria, en schreef het radiocommentaar met Gemini. Het resultaat is een sim-roadtrip die AI op de best mogelijke manier gebruikt: om het verhaal terug te sturen naar mensen en de menselijke ervaring te benadrukken die de route vandaag de dag nog steeds vormgeeft.
Route 66: Een “corridor van verhalen”
Martin zag de weg voor het eerst door de lens van een camera. Toen hij opgroeide in Tulsa, Oklahoma, had hij gehoord van Route 66, maar hij kende alleen de grote lijnen. Op een dag in 2013 stapte hij in de Mustang van zijn overleden vader en reed naar Miami, Oklahoma, om het Coleman Theatre te fotograferen, een vaudeville-theater uit 1929 met een gevel ‘zo sierlijk dat het in de stad Miami niet hoorde’, herinnert hij zich. Door de verrassende ontdekking vroeg hij zich af: Wat lag er nog meer op de snelweg?
Martins nieuwsgierigheid leidde hem op een twee jaar durende roadtrip over Route 66, die uitgroeide tot een tien jaar durende liefdesrelatie met de mensen die hij onderweg ontmoette. ‘Uiteindelijk besefte ik dat het een gang vol verhalen is’, zegt hij.
Een van de grootste misvattingen over Route 66 is dat de bestemmingen langs de route zijn vervaagd tot spooksteden. De aanleg van het snelwegsysteem in de jaren vijftig en zestig, gevolgd door de buitengebruikstelling van de route in 1985, heeft ongetwijfeld veel van deze steden van hun doel ontdaan. Naarmate het reizen evolueerde en de autosnelheden hoger werden, nam de behoefte aan frequente benzinestations en motels af. De overheid heeft gedesinvesteerd. Mensen verlieten steden.
Maar niet iedereen ging weg. In Tulsa houden ondernemers van Maria Beth Babcock hebben jarenlang delen van de weg nieuw leven ingeblazen. In 2019 transformeerde ze het historische Pemco-tankstation in een souvenirwinkel genaamd Buck Atom’s Cosmic Curios, compleet met twee zeer eigen, 6 meter hoge mascottes die ook dienst doen als attracties langs de weg.
Datzelfde jaar renoveerden de Nederlandse ondernemer Sebastiaan de Boorder en zijn vrouw Anna Marie Gonzalez het Aztec Motel uit 1919 in Seligman, Arizona, dat heropend werd als het Azteeks motel en creatieve ruimte in 2021. “Er komt nog zoveel ontwikkeling op Route 66, en het merendeel daarvan zijn ouders die er altijd van hebben gedroomd een bedrijf op Route 66 te hebben”, zegt Martin.
Tegenwoordig ziet de Amerikaanse droom die ooit Route 66 definieerde er anders uit. Sommigen zullen misschien zeggen dat het helemaal niet bestaat. Maar voor Martin leeft het voort langs de Moederweg.
“Ik ben het ermee eens dat de Amerikaanse droom niet meer zo populair is als vroeger,” vertelt hij me, “maar op Route 66 vind je nog steeds mensen die het cliché geloven dat Route 66 vrijheid betekent, en zij voegen hun verhaal toe aan deze snelweg die nu zijn tweede eeuw ingaat.”
AI vult “de gaten in het archiefgeheugen”
Route 66 nadert nu zijn honderdjarig bestaan. Volgend jaar barsten op verschillende bestemmingen langs de route karavanen- en autoparades los om de erfenis van de route te vieren. Maar voor het team achter Route 66 Rewind is het doel niet alleen om het verleden te vieren, maar ook om de volgende generatie te stimuleren.
“Behoud creëert”, zegt Martin, waarbij hij opmerkt dat elke keer dat een gebouw wordt bewaard, dit de verbinding activeert die mensen ermee hadden en tegelijkertijd jonge mensen helpt bij het gesprek te komen. “Zo inspireer je de volgende generatie om hun verhaal toe te voegen aan deze lange geschiedenis.”
Met zijn AI-aangedreven functies en leuke UX presenteerde Route 66 Rewind zichzelf als een manier om de geschiedenis spannend te maken voor jongere mensen. Maar toen het team ging zitten om de geschiedenis over te brengen, realiseerden ze zich dat ze niet wisten hoe veel van deze plaatsen er in hun hoogtijdagen uitzagen, afgezien van een paar archieffoto’s. AI werd een manier om in te vullen wat Amit Sood, de oprichter en directeur van Google Arts & Culture, ‘de gaten in het archiefgeheugen’ noemt.
Het Google-team werkte samen met het National Trust-team om zwart-witfoto’s en geschreven verslagen te verzamelen die ze konden gebruiken om AI aan te sturen, waarbij elke output werd vergeleken met experts van de Trust.
De resulterende video’s fungeren als miniatuurtijdcapsules uit een vervlogen tijdperk. In Collinsville, Illinois, kun je ketchupflessen langs een transportband volgen in de inmiddels ter ziele gegane ketchupfabriek van Brooks Foods. In Lebanon, Missouri, kun je een kijkje nemen in het inmiddels gesloten Munger Moss Motel, met zijn iconische neonreclame dat flikkert onder de zon uit de jaren zestig.
Maar zoals Sood opmerkt, inspireren deze dromerige momentopnamen je ook om te bewaren. De hoop is dat de AI-aangedreven visie van bijvoorbeeld het Threatt Filling Station – het enige tankstation dat eigendom was van en geëxploiteerd werd door Black tijdens het Jim Crow-tijdperk – je interesse genoeg zal wekken om het verhalencentrum te bezoeken en leer meer over de ambachtslieden die nu werken aan het herstellen van de “giraffenstenen” buitenkant van het gebouw.
Volgend jaar wordt Route 66 waarschijnlijk aangewezen als National Historic Trail. De benaming, die wordt verdedigd door leden van zowel het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden als de Senaat, zou kunnen bijdragen aan het behoud van de historische route, het stimuleren van het toerisme en het ondersteunen van lokale economieën in de aanloop naar het honderdjarig bestaan van de snelweg.
In de tussentijd zal het door AI aangedreven platform misschien toeristen uit binnen- en buitenland ertoe aanzetten om op pad te gaan en te zien hoe de mythe voortleeft. “Het doel is om de auto door de straat te laten rollen en meer mensen betrokken te krijgen”, zegt Martin. “Het wordt (volgend jaar) een groot feest, maar dat is zeker niet het einde. Het is het begin van de komende 100 jaar.”
