Natan Last’s “Across the Universe” puzzelt de geschiedenis van kruiswoordpuzzels samen

In augustus organiseerde burgemeesterskandidaat Zohran Mamdani van New York een speurtocht door de hele stad, waarbij kiezers werden uitgenodigd de stadsdelen af ​​te struinen op zoek naar historische politieke locaties. (Hoofdprijs: een zakje chips.) Aanwijzingen daarvoor waren geschreven door ervaren puzzelmaker Natan Lastdie al lang het idee onderschrijft dat puzzels op hun best politiek, gemeenschap en een nerdy leuke tijd combineren.

Als je de jacht hebt gemist, het boek van Last, “Over het hele universum“, levert soortgelijke genoegens op. Hoewel de ondertitel – “Het verleden, het heden en de toekomst van de kruiswoordraadsel” – een geschiedenisboek suggereert, benadert Last het onderwerp op een essayistische manier. Kruiswoordraadsels zijn voor hem argumenten ten behoeve van dingen: van wat kwalificeert als ‘algemene kennis’, van welke rol puzzels zouden moeten spelen bij het informeren van burgers, van hoe woordspelingen en straattaal in de mainstream terechtkomen. “Het kruiswoordraadsel is een uniek ruim artefact dat klaar staat om de vragen van elke groep te absorberen en te herschikken voorkeuren en passies in puzzelvorm”, schrijft hij.

Dat lijkt misschien alsof je te veel van een dagelijkse afleiding maakt. Maar zoals Last aangeeft, zijn kruiswoordpuzzels lange tijd een miniatuurversie geweest van Amerika’s grotere cultuuroorlogen. De populariteit van kruiswoordraadsels explodeerde in de jaren twintig in verschillende kranten; Ernie Bushmiller, cartoonist van ‘Nancy’, exploiteerde de ‘kruiswoordraadselgekte’ in een strip genaamd ‘Cross Word Cal’. Maar spelbrekers kwamen al snel en deden het af als paleolithische hersenrot. De New York Times, nu de bekendste leverancier van kruiswoordpuzzels, dacht over de puzzel die eronder zat, en bood er pas in 1941 een aan. (‘De laatste volwassene op de redactiekamer,’ Last grijnst.)

Het kruiswoordraadsel van de New York Times is synoniem met de huidige redacteur, Will Shortz, die de puzzel in de jaren negentig een opfrisbeurt gaf, door academisch jargon en onduidelijkheden overboord te gooien ten gunste van gelaagde woordspelingen en verwijzingen naar de popcultuur. Last herinnert zich dat hij in 2009 als stagiair bij Shortz werkte en dat hij van de ervaring hield. Maar Last is ook het punt van de speer onder constructeurs die volhouden dat er veel ruimte is voor verbetering: symbolische etnische termen, gebrek aan gendergelijkheid onder constructeurs, dubbele standaarden (“erotica” is acceptabel, maar “homo-erotiek” niet?), een beperkte kijk op wat lezers weten of zullen accepteren. “De bar staat op de grond”, vertelt kruiswoordraadsredacteur Erik Agard van USA Today aan Last.

Last’s publieke verklaringen over dit onderwerp, zo schrijft hij, worden vaak met oogrollen onthaald: “Oh, dus nu moet de kruiswoordpuzzel wakker worden gemaakt?” Maar die idioot, merkt hij op, is “een goed bewijs dat het niet alleen maar een puzzel is.” Niet voor de oplossers met wie hij spreekt, die hun puzzelroutines gebruiken als kalmerende invloeden of herinneringen aan relaties. Niet voor constructeurs als de in India geboren Mangesh Ghogre, die met een gespecialiseerd visum naar de VS kwam om puzzels te maken en die op slimme wijze Indiase thema’s in zijn rasters verwerkt. En zeker niet voor instellingen als de New York Times, die van games een winstcentrum heeft gemaakt in een nieuwsindustrie die vaak geld vloeit.

Last’s bereik en intelligentie helpen het belang van het kruiswoordraadsel, toen en nu, te benadrukken. Toch kan het ontbreken van een directe doorverbinding frustrerend zijn. Als een bijzonder manische oplosser pakt hij het onderwerp op een horizontale manier aan, hier nadenkend over de impact van AI op het spel, daar nadenkend over de rol die woordspelingen in kruiswoordraadsels hadden voor modernistische schrijvers als TS Eliot en Gertrude Stein, die nu nadenken over de kruiswoordraadselgekte uit de jaren twintig en nu overgaan naar de door COVID veroorzaakte renaissance van de jaren 20. Het is allemaal relevant, en Last is een heldere en geestige gids door dit alles. Hij eist echter een bepaald comfortniveau met desoriëntatie.

Maar dat is precies het punt: voor hem moeten puzzels oplossers motiveren om meer te zijn dan halfdenkende dozenvullers. In plaats daarvan zouden we ons op ons gemak moeten voelen om nieuwe ideeën te leren via de puzzel. Mamdani’s speurtocht speelde geen grote rol bij zijn uiteindelijke verkiezing tot burgemeester in oktober; het speelde waarschijnlijk niet eens een kleintje. Maar het sprak over de concepten van spel, verrassing en diversiteit die het kruiswoordraadsel op zijn best vertegenwoordigt voor Last. Misschien herinner je je het woord ‘Haudenosaunee’ (de inheemse naam voor de Iroquois Confederatie) niet meteen, maar wat is er zo erg aan een kruiswoordpuzzel die je ermee laat kennismaken? Net als elk ander deel van de krant kan het kruiswoordraadsel nieuws brengen. Het kan een cultuur oproepen – en vormgeven.