Sarah Sajedi was dat wel een bezoek aan Phi Phi Island, Thailand, toen ze verblind werd door het prachtige landschap van de Andaman Zee. Toen ze echter naar haar voeten keek, zag ze dat het witte zandstrand bedekt was plastic puin, waarvan het grootste deel afkomstig was van plastic flessen.
Na vele jaren in de zakenwereld als medeoprichter van een milieusoftwarebedrijf, inspireerde deze ervaring Sajedi om onderzoeker te worden. Ze had altijd een passie voor afvalvermindering, maar ze besefte dat het probleem de consumptie zelf was.
Dus als promovendus aan de Concordia Universiteit in Canada, Sajedi beoordeeld ruim 140 wetenschappelijke artikelen om de effecten van plastic flessen op het menselijk lichaam te bepalen. Ze ontdekte dat mensen gemiddeld 39.000 tot 52.000 binnenkrijgen microplastic deeltjes per jaar uit voedsel en drinkwater, en degenen die dagelijks flessenwater gebruiken, krijgen bijna 90.000 extra microplasticdeeltjes in hun lichaam.
“Water drinken uit plastic flessen is prima in geval van nood, maar het is niet iets dat in het dagelijks leven moet worden gebruikt”, zegt Sajedi legt uit. “Zelfs als er geen onmiddellijke effecten zijn op het menselijk lichaam, moeten we het potentieel voor chronische schade begrijpen.”
De langetermijneffecten blijven een mysterie
Microplastics zijn plastic deeltjes die in grootte variëren van 1 micrometer (1/1.000 millimeter) tot 5 mm. Nanoplastics zijn nog kleiner, minder dan één micrometer. Deze deeltjes zijn onzichtbaar voor het blote oog, maar worden voortdurend gegenereerd tijdens de productie, opslag, transport en ontbinding van flessen.
Vooral kunststoffen van lage kwaliteit zijn gevoelig voor het vrijgeven van microscopisch afval als gevolg van zonlicht, temperatuurveranderingen en fysieke manipulatie. In tegenstelling tot andere plastic deeltjes die via de voedselketen het lichaam binnenkomen, zijn de deeltjes afkomstig uit plastic flessen zorgwekkend omdat ze rechtstreeks via het drinkwater worden ingenomen.
Eenmaal in het lichaam kunnen microscopische plastics in de bloedbaan terechtkomen en vitale organen bereiken. Dit veroorzaakt een chronische ontstekingsreactie en stelt cellen bloot aan oxidatieve stress, wat kan leiden tot verstoringen van het hormoonsysteem, een verminderde voortplantingsfunctie en schade aan het zenuwstelsel. Het is ook in verband gebracht met verschillende soorten kanker. Aan de andere kant blijven de langetermijneffecten op de gezondheid onduidelijk, vanwege het gebrek aan uitgebreide tests en gestandaardiseerde meetmethoden.
Er bestaan verschillende analytische methoden voor het detecteren van micro- en nanoplastics, maar elk heeft zijn eigen voor- en zwakheden. Sommige methoden kunnen extreem kleine deeltjes detecteren, maar kunnen hun chemische samenstelling niet bepalen, terwijl andere methoden de samenstelling kunnen analyseren maar de kleinste deeltjes missen.
