Kenneth Johnson begon zijn carrière als tv-regisseur en regisseerde halverwege de jaren zeventig afleveringen van populaire politieseries als ‘Adam-12’ en ‘Griff’. Hij maakte een grote hit in 1976 toen hij creëerde ‘De Bionische Vrouw’, een spin-off van ‘The Six Million Dollar Man’, een serie die hij schreef en produceerde. Johnson ontwikkelde zich ook de populaire tv-serie ‘The Incredible Hulk’, waardoor hij sci-fi royalty werd. Later, in de jaren negentig, zou Johnson ook een rol spelen bij de ontwikkeling van “Alien Nation” voor tv.
Maar in 1983 produceerde Johnson wat zijn bekroning zou kunnen zijn. Geïnspireerd door Sinclair Lewis’ beruchte antifascistische roman ‘It Can’t Happen Here’ uit 1935, besloot Johnson een antifascistische sci-fi-serie te maken waarin ogenschijnlijk vriendelijke buitenaardse wezens op aarde landen en zichzelf – langzaam en verraderlijk – opwerpen als fascistische dictators. De miniserie heette ‘V’ en werd een mijlpaal in de sciencefiction-tv-geschiedenis.
Het verhaal van “V” is aangrijpend en bondig. Een soort buitenaards wezen landt op aarde in massieve, platte vliegende schotels en komt tevoorschijn en ziet eruit als mensen. Ze moeten buiten een zonnebril dragen, omdat hun zon zwakker is dan de onze, en ze hebben speciale stemboxen nodig om te kunnen spreken, waardoor hun stemmen een griezelig, mechanisch geluid krijgen. Maar verder lijken de buitenaardse wezens – genaamd Visitors – behulpzaam en vredig. Ze beweren dat ze bepaalde mineralen en chemicaliën nodig hebben, die alleen op aarde beschikbaar zijn, om hun eigen noodlijdende thuiswereld te helpen. De Aarde kan het zonder de mineralen stellen, en de mensheid zal in ruil daarvoor geavanceerde buitenaardse technologie ontvangen. Het klinkt als een win-winsituatie.
Geen punten als je vermoedt dat de bezoekers iets vreselijks van plan zijn. Marc Singer speelt de hoofdrol in ‘V’ en hij ontdekt dat de bezoekers meer nodig hebben dan alleen mineralen. Ze hebben voedsel nodig. En raad eens welk voedsel er in overvloed aanwezig is op aarde? Ja. Menselijk vlees.
V is een slimme kijk op de manier waarop het fascisme opereert
Het Singer-personage, een onderzoeksjournalist genaamd Mike Donovan, ontdekt de waarheid pas in een aanval. Hij slaagt erin om op een gegeven moment een bezoekersbasis binnen te sluipen en bespioneert twee bezoekers in hun vertrekken. Schokkend genoeg lijkt het erop dat ze levende muizen eten en hele cavia’s doorslikken. Later in de serie zal iemand tijdens een meningsverschil naar het gezicht van een bezoeker halen en een stuk van zijn huid verwijderen. Er zal worden onthuld dat de bezoekers eigenlijk gruwelijke mensachtige reptielen zijn die menselijke maskers en menselijke contactlenzen dragen.
Maar ‘V’ is slimmer dan een alledaags buitenaards invasieverhaal in de stijl van de jaren vijftig. Het gaat eigenlijk over de opkomst van het fascisme, en hoe de burgers de neiging hebben hun eigen onderdrukkers te verwelkomen. De bezoekers verhuizen naar de aarde en beginnen langzaam – op de meest vriendelijke manier – zich in elk aspect van het menselijk leven te verdiepen. Menselijke wetenschappers worden bijvoorbeeld aan de schandpaal genageld en van hun autoriteit ontdaan. De regering begint een uitgaansverbod in te stellen en beweert dat de toegenomen bevolking nauwer toezicht en controle nodig heeft. Mensen die zich uitspreken tegen de Bezoekers zijn op mysterieuze wijze ‘verdwenen’. Het duurt niet lang voordat de bezoekers het voor het zeggen hebben.
Niet alleen dat, maar er beginnen ook propagandaposters te verschijnen, die de wonderen van een interspeciesmaatschappij verheerlijken. Bezoekerspolitie in felrode uniformen patrouilleert door de straten. Overlevenden van de Tweede Wereldoorlog kunnen zien wat er gebeurt. Dit is de opkomst van een regime dat er in het geheim op uit is mensen uit te roeien. Betrouwbare karakteracteur Leonardo Cimino speelt een oudere Joodse man die het publiek leert dat “V” staat voor Overwinning. Rode, gespoten V’s worden een symbool van een groeiend verzet tegen de invasie van bezoekers.
V was een grote hit en bracht vervolgfilms en remakes voort
Ik zal niets meer onthullen over ‘V’, zoals het zou moeten worden gezien. De langzame ontdekking van de nazi-achtige neigingen van de bezoekers is voor het moderne oog duidelijk, maar opvallend in de jaren 2020, wanneer het fascisme opnieuw opmars maakt. “V” werd gemaakt in de begindagen van de regering van Ronald Reagan, dus je kunt niet anders dan aannemen dat Kenneth Johnson een commentaar maakte op het conservatisme van de jaren tachtig en Reagan’s opscheppen over de Amerikaanse oorlogsmachten. Ironisch genoeg kan ‘V’ ook als xenofoob worden gelezen, waarbij Amerikanen worden geïnstrueerd op hun hoede te zijn voor buitenstaanders. Het is zeker de moeite waard om te bespreken.
“V” was een gigantische hit op tv en bracht verschillende vervolgprojecten voort. Een vervolgminiserie met drie afleveringen genaamd “V: The Final Battle” verscheen in 1984 in de ether, hoewel Kenneth Johnson er niet nauw bij betrokken was, omdat hij NBC had verlaten vanwege creatieve meningsverschillen. ‘The Final Battle’ is, zoals de titel al aangeeft, veel actiegerichter en speelt zich slechts enkele maanden na de originele serie af, en volgt de heldendaden van de menselijke underground. Er is sprake van een doemscenario-apparaat, dat het gebrek aan creativiteit van het vervolg zou moeten onthullen. “The Final Battle” was echter een hit en inspireerde een kortstondige “V” tv-serie. Johnson keerde niet terug. Opgemerkt moet worden dat Singer de hele tijd betrokken was, net als een jonge, pre- “Nightmare on Elm Street” Robert Englunddie een buitenaardse soldaat speelde. De tv-serie “V” duurde in één seizoen slechts 19 afleveringen.
In 2009 stak nostalgie de kop op en Johnson herstartte “V” met een gloednieuwe miniserie. De nieuwe show ging meer over videopropaganda en het breken van internetinformatie, wat de fascistische binnenvallende buitenaardse wezens alleen maar hielp. Hoe je het ook bekijkt, ‘V’ is een belangrijk en relevant commentaar op onze tijd. En de originele miniserie uit 1983 blijft vrijwel onaantastbaar.
