De Franse president Emmanuel Macron spreekt op 23 september de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties toe in New York City.
Leonardo Munoz/AFP via Getty Images
onderschrift verbergen
bijschrift wisselen
Leonardo Munoz/AFP via Getty Images
PARIJS – Ofer Bronchtein was tot tranen toe geroerd toen de Franse president Emmanuel Macron in september zijn toespraak hield voor de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties in New York, waarin hij voor de eerste keer een Palestijnse staat erkende.
“Eerlijk gezegd huilde ik”, vertelde hij NPR in een interview in zijn appartement in Parijs na zijn terugkeer uit New York. “Ik zie het voor mijn ogen gebeuren en ik zie de volle zaal van de Algemene Vergadering en iedereen applaudisseert.”
Bronchtein zegt dat hij er alleen maar spijt van heeft dat de Israëlische delegatie de Algemene Vergadering heeft verlaten. De Israëlische en Amerikaanse regeringen waren tegen deze stap. De Israëlische premier Benjamin Netanyahu zei dat wereldleiders die de Palestijnse staat erkenden, een “enorme beloning‘ aan de Palestijnse militante groep Hamas na de aanval van 7 oktober 2023 op Zuid-Israël, die de aanleiding vormde voor de oorlog in Gaza.
Bronchtein weerlegt dit, met het argument dat het geen beloning is voor een groep die nooit een vreedzaam samenleven naast Israël heeft nagestreefd.
“Ik ben er sterk van overtuigd dat als er vóór 7 oktober een Palestijnse staat was geweest, als de Palestijnen soeverein waren geweest en hun leven hadden kunnen leiden zoals zij wilden, 7 oktober (aanval in Israël) niet zou hebben plaatsgevonden”, zegt hij.
Voor Bronchtein was de erkenning van een Palestijnse staat bij de VN het hoogtepunt van zijn levenswerk. De 68-jarige Israëlisch-Franse activist pleit al lange tijd voor de erkenning van een Palestijnse staat naast Israël om het decennia-oude Israëlisch-Palestijnse conflict te helpen oplossen. De afgelopen jaren deed hij dit als informeel adviseur van president Macron. Nu de Fransen hun inspanningen voor een duurzame vrede in de regio voortzetten, dringt de onofficiële gezant van de president erop aan dat Parijs een leidende rol speelt in het proces.
Ofer Bronchtein, een Frans-Israëlische pleitbezorger voor vrede tussen Israëliërs en Palestijnen, is informeel adviseur van de Franse president Emmanuel Macron over vrede in het Midden-Oosten, in Parijs, op 10 oktober.
Agnes Dherbeys/MYOP/Redux
onderschrift verbergen
bijschrift wisselen
Agnes Dherbeys/MYOP/Redux
Over vrede praten over whisky in Ramallah
Bronchtein maakte in 2019 voor het eerst kennis met Macron door een gemeenschappelijke vriend, zegt hij. Het jaar daarop vormden hij en de Franse leider een band tijdens een presidentieel bezoek aan Jeruzalem, waar Macron een toespraak hield over de 75e verjaardag van de bevrijding van het vernietigingskamp Auschwitz, en Bronchtein diende als Hebreeuwse tolk voor de Franse delegatie.
Tijdens die reis, zoals Bronchtein vertelt, tijdens een late whisky die ze deelden in Ramallah, op de door Israël bezette Westelijke Jordaanoever, zei Macron dat hij wilde dat Bronchtein met hem zou samenwerken aan vrede in het Midden-Oosten.
Macron begrijpt de problemen en leeft mee met zowel de Israëli’s als de Palestijnen, legt Bronchtein uit. De president was op zoek naar een manier waarop Frankrijk en Europa een grotere rol konden spelen in het vredesproces.
Bronchtein, voorzitter van de non-profitorganisatie International Forum for Peace, ontvangt geen salaris voor het raadplegen van Macron, zegt hij. Hij zit aan zijn bureau vol boeken en papieren in het rommelige maar gezellige Parijse appartement dat hij deelt met zijn vrouw, de Amerikaanse fotograaf Hally Pencer, en hun Labrador Leo.
De enige voorwaarde van Bronchtein is een directe lijn naar Macron.
‘Meestal na twaalf uur ’s avonds fluister ik in zijn oor’, als de president meer beschikbaar is, zegt Bronchtein. “Het is mijn taak om ideeën aan te dragen, om te reageren op wat er ter plaatse gebeurt. Soms luistert hij naar wat ik te zeggen heb, soms niet.”
Een paar maanden na die reis naar het Midden-Oosten gaf Macron Bronchtein zijn eerste missie: ideeën vinden die Palestijnen en Israëliërs bij elkaar konden brengen. De activist sprak met honderden mensen in beide samenlevingen en verzamelde wat hij een suggestie-toolbox noemt. Bovenaan: Arabische staten moeten de betrekkingen met Israël normaliseren, terwijl Israël een soevereine Palestijnse staat moet erkennen. En Frankrijk zou het voortouw moeten nemen op het gebied van de erkenning van de staat. ‘Als de tijd daar is’, herinnert Bronchtein zich dat Macron altijd zei.
Het leven in en uit Israël en Frankrijk
Bronchtein heeft Franse en Israëlische paspoorten, evenals een Palestijns paspoort.
Hij werd in 1957 geboren in de Negev-woestijnstad Beersheba, Israël. Al zijn grootouders werden geboren in het toenmalige door de Ottomanen gecontroleerde Palestina.
Zijn grootouders van vaderskant verhuisden naar Tunesië, toen een Frans protectoraat, waar ze het Franse staatsburgerschap verwierven. Bronchteins vader verliet op 16-jarige leeftijd Tunesië naar Frankrijk en sloot zich aan bij het Joodse verzet tegen de nazi’s.
Na de Tweede Wereldoorlog ging zijn vader aan boord van de Uittocht 1947een schip gevuld met honderden overlevenden van de Holocaust die vanuit Frankrijk vertrokken om hun leven opnieuw te beginnen in Palestina, dat toen onder Brits mandaat stond. Vervolgens vocht hij in 1948 tegen zowel de Arabieren als de Britten voor de Israëlische staat. Bronchtein noemt zijn vader zijn held.
In 1966, toen Bronchtein negen was, verliet het gezin Israël om economische redenen en verhuisde naar een immigrantenwijk van Parijs.
Bronchtein keerde in 1975, op 17-jarige leeftijd, terug naar Israël. En daar begon hij een levenslange strijd voor sociale rechtvaardigheid, vrede en verzoening tussen Israëli’s en Arabieren.
Gevangen gezet wegens ontmoeting met een Palestijnse functionaris
Hij werkte aan het bouwen van bruggen over de kloof, zelfs als dat verboden was. In 1987 ontmoette Bronchtein in Spanje een hooggeplaatst lid van de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie (PLO), Mahmoud Abbas. (Het duurde bijna twintig jaar voordat Abbas president van de Palestijnse Autoriteit werd.) Hun ontmoeting in Spanje brak die van Israël verbod op contacten met de PLO vertegenwoordigers destijds. Bronchtein zat 15 dagen in de Israëlische gevangenis.
De zaken veranderden toen hij adviseur werd van de Israëlische premier Yitzhak Rabin tijdens de onderhandelingen die tot de jaren negentig leidden. Oslo-akkoorden. De vredesakkoorden, ondertekend door Rabin en de Palestijnse leider Yasser Arafat, schetsten plannen voor een Palestijnse staat naast Israël.
Ofer Bronchtein spreekt op 21 april 2011 in Parijs met president Mahmoud Abbas van de Palestijnse Autoriteit. Abbas kwam de belofte na van zijn voorganger, wijlen leider Yasser Arafat, om Bronchtein een Palestijns paspoort te geven als symbolisch gebaar voor zijn vredesinspanningen.
Ofer Bronchtein
onderschrift verbergen
bijschrift wisselen
Ofer Bronchtein
Bronchtein herinnert zich de hoop rond die tijd. “Daarna was het als een huwelijksreis”, zegt hij. “Ik woonde toen in Tel Aviv. Ik nam mijn auto en een uur later stond ik op het strand in Gaza, aan het eten met mijn vrienden. Ik deed hetzelfde op de Westelijke Jordaanoever. We gingen zonder enig probleem in en uit. Veel van de Palestijnen die ik ontmoette, werden goede vrienden van mij.”
Hij zegt dat de Palestijnen een tijdlang ook een deel van die vrijheid genoten, maar dat duurde niet lang.
In 1995 werd premier Rabin vermoord door een joodse extremist. Israëliërs die tegen de Oslo-akkoorden waren, kwamen aan de macht. In 2000 begon een Palestijnse opstand die bekend staat als de tweede Intifada. Bronchtein werd cynisch en het leven in Israël werd gevaarlijk door Palestijnse aanvallen op bussen. Hij en zijn vrouw verhuisden met hun drie kinderen naar Frankrijk.
Hernieuwde hoop op vrede
Bronchtein zegt dat zijn hoop uiteindelijk terugkeerde, dankzij dierbare vrienden aan beide kanten van het conflict, en het verlangen naar vreedzaam samenleven waarvan degenen die hem het beste kennen zeggen dat het deel uitmaakt van zijn ziel.
In 2002 richtten Bronchtein en een Palestijnse partner, Anis al-Qaq, de organisatie op Internationaal Forum voor Vrede om de dialoog tussen Israëliërs en Palestijnen te bevorderen.
“Bronchtein is uniek”, zegt John Lyndon, uitvoerend directeur van Alliance for Middle East Peace, een netwerk van organisaties die vrede tussen Israëli’s en Palestijnen bevorderen. Hoewel het vredesforum van Bronchtein geen lid is van de alliantie, zegt Lyndon dat de twee hebben samengewerkt bij recente initiatieven.
“Het mooie aan Ofer is dat hij de stem en het ongeduld van de burgermaatschappij heeft gebracht in een vaak steriele overheidscontext”, zegt hij. “Hij is het feit dat hij een activist is niet kwijtgeraakt. Ik heb hem de persoon in de bijeenkomst zien zijn die de diplomaten misschien van streek maakt door te zeggen wat ze moeten horen. Hij handhaaft zijn toegang en zijn gesprekken met Macron, maar hij spreekt ook de waarheid tegen de macht.”
Als gebaar voor zijn werk gaf president Abbas van de Palestijnse Autoriteit Bronchtein in 2011 een Palestijns paspoort.
Maar de Israëlisch-Franse vredesactivist heeft ook tegenstanders getrokken. Frankrijk heeft die van Europa grootste Jood En Moslimgemeenschappenen spanningen in het Midden-Oosten spelen vaak een rol in het land. Bronchtein zegt dat hij van verschillende kanten beledigd wordt vanwege zijn activisme, en zelfs doodsbedreigingen krijgt van extremistische joden in Frankrijk en Israël. Hij heeft het aanbod van president Macron om een veiligheidsdetail te verstrekken afgewezen.
‘De Amerikaanse president in de goede richting duwen’
Bronchtein is een sterke criticus geweest van de Israëlische bezetting van de Westelijke Jordaanoever na de Arabisch-Israëlische oorlog in 1967. Hij is van mening dat dit in strijd is met de Joodse waarden en de Palestijnen ontmenselijkt, wat ook de Palestijnse haat jegens Israëli’s heeft aangewakkerd. En recentelijk hebben de Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever een toename gezien van het aantal in beslag genomen land en het geweld tegen hen door Israëlische kolonisten.
Maar het niveau van geweld tussen Israëli’s en Palestijnen in de afgelopen twee jaar is iets wat Bronchtein zich naar eigen zeggen nooit had kunnen voorstellen.
“Om je eerlijk te zeggen, ik schaam me als Israëliër dat sommige mensen in mijn naam deze verschrikkelijke misdaad hebben begaan”, zegt hij over de enorme vernietiging van Gaza door Israël. “En de laatste tijd, als ik voor Palestijnen of zelfs in de media spreek, vraag ik om vergeving. Ik hoop dat de Palestijnen ons op een dag zullen vergeven voor wat er in Gaza is gebeurd.”
Hij zegt dat de Palestijnen ook vergiffenis moeten vragen aan Israël “voor de vreselijke dingen die Hamas op 7 oktober heeft gedaan.”
In de nasleep van dergelijke vernietiging en verliezen denkt Bronchtein dat er een reële kans bestaat om de status quo te veranderen. Hij zegt dat “veel Israëli’s graag vrede willen sluiten.” Maar duurzame vrede zal alleen worden bereikt als de Palestijnen meester zijn over hun eigen lot.
Hij gelooft dat Hamas op een dag zal worden overwonnen, maar zegt: “Je kunt een ideologie niet doden met geweld. Je doodt de ideologie door mensen de kans te geven te hopen op een betere toekomst.”
De diplomatieke stap van Frankrijk bij de VN was maandenlang diepgaand gepland en gecoördineerd met Saoedi-Arabië, en bracht landen ertoe de roep om een tweestatenoplossing nieuw leven in te blazen. Israël dreigde met vergelding daarvoor, en president Trump waarschuwde aanvankelijk dat dit zou kunnen “voortdurende conflicten aanmoedigen.”
Maar Bronchtein en anderen analisten geloven De stap van Frankrijk hielp de basis te leggen voor het plan van president Trump voor vrede in Gaza.
Bronchtein zegt dat het tijd is voor Israëli’s en Palestijnen om een nieuw verhaal te schrijven, net zoals de Europeanen dat deden na de verwoestingen van de Tweede Wereldoorlog. Het moet een project voor de toekomst zijn waarin ze geen vijanden zijn, maar uiteindelijk partners, zegt hij. Een verhaal dat de geschiedenis, de identiteit en de pijn van elke kant respecteert.






