Wanneer een overstroming, natuurbrand of andere natuurramp plaatsvindt, is de kans veel groter dat evacuerende bewoners belangrijke documenten, familiefoto’s, water en kleding meenemen dan anticonceptie, condooms of menstruatieproducten.
Erger nog, als ze gestrand zijn, kan het onmogelijk zijn om aan de voorraden te komen die ze nodig hebben tijdens de weken van herstel na een grote ramp.
Staten hebben doorgaans een lijst met spullen die inwoners bij de hand moeten hebben in geval van nood. Maar volgens een nieuwe scorekaart voor 50 staten vrijgegeven Donderdag doet slechts één staat – Maryland – er goed aan om seksuele en reproductieve gezondheidszorgvoorzieningen op te nemen in zijn paraatheidschecklist.
Onderzoekers van het Center for Biological Diversity, een non-profitorganisatie op milieugebied, noemden vier categorieën benodigdheden die op de checklists van staten zouden moeten worden opgenomen: menstruatieproducten; seksuele en reproductieve gezondheidsartikelen, zoals noodanticonceptie en geboortebenodigdheden; medicijnen en producten voor persoonlijke hygiëne. Vervolgens analyseerden ze de checklists om te zien welke benodigdheden uit elk van deze emmers bevatten.
Maryland was de enige staat die een perfecte score behaalde; de lijst bevat zowel condooms als menstruatieproducten. Rhode Island was de enige staat die geboortebenodigdheden aanbood, zoals handschoenen, een laken en een chirurgische schaar. Achtenveertig staten hadden medicijnen op hun checklists staan, die anticonceptie konden omvatten. Iets meer dan de helft van de staten bevatte menstruatieproducten. (Zeven staten gebruikten die van de federale overheid generieke checklistwaartoe ook ‘vrouwelijke benodigdheden’ behoren, maar voorbehoedmiddelen en condooms buiten beschouwing worden gelaten.)
(Met dank aan het Centrum voor Biologische Diversiteit)
“Ik denk dat een reeks producten (staten) mensen meer informatie zou kunnen bieden over hun seksuele en reproductieve gezondheidsbehoeften in die tijd”, zegt Kelley Dennings, senior campagnevoerder bij het bevolkings- en duurzaamheidsprogramma bij de organisatie.
Naarmate de klimaatverandering verergert en tot steeds vaker voorkomende en destructieve rampen leidt, zal dit een steeds grotere impact hebben op de toegang tot reproductieve en seksuele gezondheidszorg, een onderwerp dat in de Verenigde Staten nog niet uitgebreid is onderzocht. Uit een onderzoek na de orkaan Katrina bleek dat van de 55 vrouwen die vóór de storm een kliniek voor gezinsplanning hadden bezocht, 40 procent gebruikte niet langer anticonceptie en twee onbedoelde zwangerschappen gehad. Een andere, na orkaan IkeUit onderzoek bleek dat 13 procent van de 975 ondervraagde vrouwen moeite had met het verkrijgen van anticonceptie, waarbij het gebrek aan toegang meer uitgesproken was onder zwarte vrouwen.
Sommige onderzoeken hebben ook een toename van seksueel geweld na rampen aangetoond, waaronder berichten over vrouwen verkracht of aangevallen in evacuatieschuilplaatsen na orkaan Katrina en orkaan Rita.
Vorig jaar nog, Orkaan Helene ging dicht het Planned Parenthood in Asheville, waardoor het verkrijgen van abortus en andere seksuele en reproductieve gezondheidszorg moeilijker werd voor mensen in de hele regio.
Eén groep die na Helene in actie kwam, was State Line Abortion Access Partners, een in Virginia gevestigd collectief van activisten dat mensen in contact brengt met reproductieve gezondheidszorg en voorzieningen. Ze verdeelden periodeproducten nadat ze hadden opgemerkt dat veel van de lijsten met noodvoorraden die in omloop waren, deze artikelen niet bevatten. Ze boden ook condooms en noodanticonceptie aan, terwijl ze de taboes rond seksuele gezondheid in meer conservatieve gebieden die door de ramp waren getroffen, omzeilden. Kimberley Smith, medeoprichter van de organisatie, herinnerde zich dat hoewel de meeste mensen ontvankelijk waren voor de items, anderen zich afvroegen waarom ze überhaupt nodig waren. “(Op) een van de grotere afleverlocaties zei een man (die voorraden accepteerde): ‘Dat hebben we niet nodig. Je moet dat spul naar de gezondheidsafdeling brengen,’ zei ze.
Een andere persoon zei tegen haar: “Niemand denkt op een moment als deze aan seks.” Maar de aanvankelijke herstelinspanning duurde weken, zei Smith. “Mensen gaan op veel verschillende manieren met stress om. Het is echt kortzichtig om te denken dat mensen geen seks willen hebben.”
Smith ziet de scorekaart van het Center for Biological Diversity als een manier om het bewustzijn te vergroten waarom deze items nodig zijn na noodsituaties. “Seksuele gezondheid is erg geïsoleerd geraakt”, zei ze. “Ik denk dat ze echt innovatief en belangrijk werk doen in de context van het centreren van reproductieve gezondheidszorg.”
Het scorecardrapport bouwt voort op eerder werk dat het centrum heeft gedaan, gericht op gender en klimaat. In 2022 analyseerde het klimaatplannen van 21 steden in de Verenigde Staten op de opname van gender en andere belangrijke termen zoals reproductieve gezondheid en gezinsplanning. Slechts één Boston – waar in zijn klimaatplan naar gender wordt verwezen; geen daarvan omvatte reproductieve gezondheid of gezinsplanning.
Het centrum heeft samengewerkt met onderlinge hulpgroepen en organisaties voor reproductieve gezondheidszorg in Florida om kits voor noodsituaties op het gebied van de seksuele gezondheid te distribueren, met onder meer condooms, noodanticonceptie, menstruatieproducten, zwangerschapstests en glijmiddel. Ze verdeelden 250 kits tijdens de orkanen Milton en Helene. Het centrum heeft sindsdien een handleiding opgesteld om andere organisaties in staat te stellen soortgelijk werk in hun land te doen.
De Internationale Conferentie over Bevolking en Ontwikkeling van de Verenigde Naties in Caïro in 1994 was een keerpunt in de erkenning van de behoefte aan seksuele en reproductieve gezondheidszorg wereldwijd, zegt Lorelei Goodyear, een adviseur die wereldwijd werkt aan seksuele en reproductieve gezondheid en voorbereiding op noodsituaties. Die erkenning hielp bepalen hoe in deze behoeften wordt voorzien tijdens humanitaire crises wereldwijd, ongeacht of deze worden veroorzaakt door conflicten of natuurrampen.
Om die reden zei ze dat de scorekaart een stap in de goede richting is om hier in de Verenigde Staten het gesprek op gang te brengen over hoe paraatheid eruit zou kunnen zien. “Zoveel van wat ik in eigen land heb gezien, is eigenlijk gericht op de gezondheid van moeders en misschien ook van baby’s,” zei Goodyear. “(Het is een soort) van het missen van het grotere plaatje op het gebied van seksuele en reproductieve gezondheid en de all-risk-benadering die volgens mij internationaal echt wordt omarmd.”
Toch zijn er belangrijke vragen te stellen aan staten – en de federale overheid – die elders al worden overwogen, zei ze: is er geld om dit soort voorraden te leveren in tijden van rampspoed? Is het duidelijk wie verantwoordelijk kan zijn voor de distributie van deze producten? Welk beleid is er om in deze behoeften tijdens rampen te voorzien?
Om deze hiaten te helpen overbruggen en het gebrek aan bewustzijn rond seksuele en reproductieve gezondheid aan te pakken, beveelt het centrum staten aan hun checklists voor paraatheid bij noodsituaties bij te werken om deze benodigdheden op te nemen – en dat ze deze checklists gemakkelijker online te vinden en beschikbaar te maken in meerdere talen. Het centrum hoopt ook dat belanghebbenden uit seksuele en reproductieve gezondheidsorganisaties een meer reguliere rol zullen spelen bij de noodplanning.
“We zouden graag zien dat meer mensen pleiten voor de rechten van vrouwen en genderdiverse mensen, of voor bevallende moeders,” zei Dennings. “Deze mensen zitten niet altijd aan tafel, dus hun stem wordt in deze plannen niet gehoord.”
