Hoe Palestijnse kunstenaars de New Visions-geest van veerkracht uitdragen | Israëlisch-Palestijns conflict

In de stilte van zijn studio in Ramallah op de bezette Westelijke Jordaanoever werkt de Palestijnse kunstenaar Nabil Anani ijverig aan kunstwerken die diep geworteld zijn in een beweging die hij hielp creëren tijdens het politieke tumult van eind jaren tachtig.

De kunstbeweging New Visions, mede opgericht in 1987 door Anani en collega-kunstenaars Sliman Mansour, Vera Tamari en Tayseer Barakat, concentreerde zich op het gebruik van lokale natuurlijke materialen en schuwde Israëlische voorraden als een vorm van cultureel verzet. De beweging gaf prioriteit aan zelfvoorziening in een tijd van diepe politieke onrust in het bezette Palestina.

“(New Visions) ontstond als reactie op de omstandigheden van de Intifada”, zei Anani. “Ideeën als boycot en zelfredzaamheid zorgden destijds voor een verschuiving in onze artistieke praktijk.”

Elk van de stichtende leden koos ervoor om met een specifiek materiaal te werken en nieuwe artistieke stijlen te ontwikkelen die passen bij de tijdgeest. Het idee sloeg aan en vele tentoonstellingen volgden lokaal, regionaal en internationaal.

Bijna veertig jaar later blijven de principes van New Visions – zelfvoorziening, verzet en creatie ondanks schaarste – vorm geven aan een nieuwe generatie Palestijnse kunstenaars voor wie het maken van kunst zowel een uitdrukking als een daad van overleving is.

Anani, nu 82, en de andere stichtende leden helpen de erfenis van de beweging levend te houden.

Waarom ‘Nieuwe Visies’?

“We noemden het New Visions omdat de beweging in de kern experimenten omarmde, vooral door het gebruik van lokale materialen”, zei Anani, terwijl hij opmerkte hoe hij de rijkdom van schapenvachten, hun texturen en tonen had ontdekt en deze op suggestieve manieren in zijn kunst begon te integreren.

In 2002 begon Tamari, nu 80, met het planten van keramische olijfbomen voor elke echte olijfboom die een Israëlische kolonist had afgebrand om een ​​sculpturale installatie te vormen genaamd Tale of a Tree. Later bracht ze aquarellen over keramische stukken aan, mediums die normaal gesproken niet met elkaar vermengen, de gebruikelijke grenzen van elk materiaal tartten, en versmolten met elementen van familiefoto’s, lokale landschappen en politiek.

De zesenzestigjarige Barakat creëerde ondertussen zijn eigen pigmenten en begon vervolgens vormen in hout te branden, waardoor oppervlakteschade in een beeldtaal werd omgezet.

“Andere kunstenaars begonnen aarde, leer en natuurlijke kleurstoffen te omarmen – zelfs de gebrokenheid van materialen als onderdeel van het verhaal,” zei Mansour, 78, eraan toevoegend dat hij persoonlijk een soort “doodlopende weg” had bereikt met zijn werk voordat de New Visions-beweging opkwam, waarbij hij jarenlang werken creëerde waarin nationale symbolen en identiteit centraal stonden en die een repetitief gevoel begonnen te krijgen.

“Dit was anders. Ik herinner me dat ik eerst ongerust was, bezorgd over de scheuren in de klei die ik gebruikte”, zei hij, verwijzend naar zijn gebruik van modder. “Maar na verloop van tijd zag ik de symboliek in die scheuren. Ze droegen iets eerlijks en krachtigs in zich.”

In 2006 hielp de groep bij de oprichting van de International Academy of Art Palestine in Ramallah, die tien jaar open was voordat ze werd geïntegreerd in de Birzeit Universiteit als de Faculteit voor Kunst, Muziek en Design. Het belangrijkste doel van de academie was kunstenaars te helpen bij de overgang van oudere manieren van denken naar meer hedendaagse benaderingen, vooral door gebruik te maken van lokale en diverse materialen.

“Hieruit ontstond een nieuwe generatie, opgegroeid met deze ideeën, en die talloze tentoonstellingen hield, zowel lokaal als internationaal, allemaal beïnvloed door de New Visions-beweging”, zei Anani.

Een erfenis onderhouden maar getest

Het werk van Lara Salous, een 36-jarige Palestijnse kunstenaar en ontwerper gevestigd in Ramallah, weerspiegelt de grondbeginselen van de beweging.

“Ik ben geïnspireerd door de collectieve missie (van de beweging). Mijn nadruk op het gebruik van lokale materialen komt voort uit mijn overtuiging dat we onze economie moeten bevrijden en dekoloniseren.”

“We moeten vertrouwen op onze natuurlijke hulpbronnen en productie, teruggaan naar het land, Israëlische producten boycotten en onze lokale industrieën steunen”, zei Salous.

Via Woolwoman, haar sociale onderneming, werkt Salous met lokale materialen en een gemeenschap van herders, wolwevers en timmerlieden om eigentijds meubilair te creëren, zoals wol en weefstoelen, geïnspireerd door oude bedoeïenentechnieken.

Maar uitdagingen zoals het toenemende aantal wegversperringen en het escalerende geweld van kolonisten tegen Palestijnse bedoeïenengemeenschappen, die afhankelijk zijn van het grazen van schapen als basisbron van inkomen, hebben het werken en leven als kunstenaar op de Westelijke Jordaanoever steeds moeilijker gemaakt.

“Ik werk samen met herders en vrouwen die wol spinnen in al-Auja en Masafer Yatta”, zei Salous, verwijzend naar twee landelijke gebieden op de Westelijke Jordaanoever die te maken hebben met intense druk van bezetting en uitbreiding van nederzettingen.

“Deze gemeenschappen worden dagelijks geconfronteerd met confrontaties met Israëlische kolonisten die vaak hun schapen als doelwit nemen, begrazing voorkomen, waterbronnen zoals de al-Auja-bron afsluiten, putten slopen en zelfs vee stelen,” voegde ze eraan toe.

In juli meldde persbureau Reuters een incident in de Jordaanvallei op de Westelijke Jordaanoever, waarbij kolonisten 117 schapen doodden en honderden anderen stalen tijdens een nachtelijke aanval op zo’n gemeenschap.

Een dergelijk gevaar maakt Palestijnse vrouwen die voor hun levensonderhoud afhankelijk zijn van Woolwoman kwetsbaar. Verschillende vrouwelijke wevers die met Salous werken en haar onderneming ondersteunen, zijn de enige kostwinners van hun families geworden, vooral nadat hun echtgenoten hun baan verloren als gevolg van het Israëlische verbod op werkvergunningen na de door Hamas geleide aanvallen op Zuid-Israël op 7 oktober 2023 en het begin van de Gaza-oorlog.

Het bezoeken van de gemeenschappen waar deze wolleveranciers wonen is bijna onmogelijk geworden voor Salous, die bang is voor aanvallen van Israëlische kolonisten.

Ondertussen moeten haar medewerkers vaak prioriteit geven aan hun eigen veiligheid en de bescherming van hun dorpen, waardoor hun vermogen om wol te produceren om in hun levensonderhoud te voorzien wordt verstoord.

Als gevolg hiervan kreeg de ontwerper te maken met vertragingen en problemen met de toeleveringsketen, waardoor het voltooien en verkopen van haar werken steeds moeilijker werd.

Anani staat voor soortgelijke uitdagingen bij het verkrijgen van huiden.

“Zelfs in steden als Ramallah of Bethlehem, waar de situatie misschien iets stabieler is, zijn er ernstige problemen, vooral bij het verkrijgen van toegang tot materialen en het verplaatsen”, zei hij.

“Ik werk met schapenvacht, maar het verkrijgen ervan uit Hebron is uiterst moeilijk vanwege wegversperringen en bewegingsbeperkingen.”

Creëren versus overleven

In Gaza, Hussein al-Jerjawieen 18-jarige kunstenaar uit de wijk Remal in Gaza-stad, is ook geïnspireerd door de erfenis en betekenis van de New Visions-beweging, waarbij hij opmerkt dat Mansour’s “stijl in het uiten van de (omstandigheden van de bezetting)” hem heeft geïnspireerd.

Vanwege een gebrek aan materialen zoals doeken, die schaars en duur zijn, heeft al-Jerjawi meelzakken die door het VN-agentschap voor Palestijnse vluchtelingen (UNRWA) worden gedistribueerd, hergebruikt als canvas voor het maken van zijn kunstwerken, waarbij hij muurverf of eenvoudige pennen en potloden gebruikt om portretten te maken van de wereld om hem heen.

In juli zei de kunstenaar echter dat meelzakken niet langer verkrijgbaar waren vanwege de Israëlische blokkade van voedsel en hulp in de Gazastrook.

“Er zijn geen meelzakken in Gaza, maar ik overweeg nog steeds lege zakken te kopen om mijn tekeningen te voltooien,” zei hij.

De in Gaza geboren kunstenaar Hazem Harb, die nu in Dubai woont, beschouwt de New Visions-beweging ook als een constante bron van inspiratie gedurende zijn decennialange carrière.

“De New Visions-beweging moedigt kunstenaars aan om grenzen te verleggen en conventionele vormen uit te dagen, en ik streef ernaar om deze geest in mijn werk te belichamen”, zei hij terwijl hij opmerkte dat het een uitdaging was om de materialen uit Gaza te betrekken die hij nodig heeft voor zijn werk.

“De voortdurende bezetting verstoort vaak de toeleveringsketens, waardoor het moeilijk wordt om aan de benodigde materialen voor mijn werk te komen. Ik vertrouwde vaak op lokale hulpbronnen en vond voorwerpen, waarbij ik materialen op een creatieve manier opnieuw gebruikte om mijn boodschap over te brengen.”

Anani, die zei dat de omstandigheden in Gaza het bijna onmogelijk maken om toegang te krijgen tot lokaal materiaal, voegde eraan toe dat veel kunstenaars het moeilijk hebben, maar er nog steeds naar streven om kunst te maken met wat ze maar kunnen.

“Ik geloof dat kunstenaars (in Gaza) alles gebruiken wat beschikbaar is – verbrande voorwerpen, zand, basisdingen uit hun omgeving,” zei Anani.

“Toch blijven ze creëren op eenvoudige manieren die dit moeilijke moment weerspiegelen.”