Umar Mohammad, de arts die vermoedelijk de zelfmoordaanvaller was bij de auto-aanslag in Delhi, maakte deel uit van een radicale artsengroep die coördineerde via de populaire berichtenapp Telegram. Volgens politiebronnen in Delhi was Umar verbonden met de in Pakistan gevestigde terreurgroep Jaish-e-Mohammed. Hij veroorzaakte de explosie nabij het iconische Rode Fort nadat hij “in paniek raakte” na de arrestatie van twee medewerkers – ook artsen – die vermoedelijk belangrijke leden van de JeM-terreurmodule zouden zijn, in de afgelopen dagen, aldus bronnen.
Voor miljoenen gebruikers over de hele wereld is Telegram net als elke andere veilige app voor sociale media of berichten. Maar de gecodeerde applicatie, die zichzelf positioneert als een op privacy gericht, veilig berichtenplatform, wordt naar verluidt een smeltkroes van terrorisme, criminele activiteiten, desinformatie, materiaal over seksueel misbruik van kinderen en racistische ophitsing.
Over Telegram
Telegram werd in 2013 opgericht door de in Rusland geboren miljardair Pavel Durov en zijn broer Nikolai Durov. Door de jaren heen hebben het gebruiksgemak van de berichtenapp, de publieke kanalen en, belangrijker nog, de mogelijkheid om privégesprekken te versleutelen, de mondiale aantrekkingskracht ervan vergroot en de app tot het gezicht van mondiale dissidenten gemaakt.
De boodschapper werd door de Oekraïense president Volodimir Zelenski gebruikt om zijn landgenoten te verzamelen voor het afweren van de Russische invasie. In Hong Kong gebruikten activisten Telegram om demonstraties te organiseren tegen een repressieve wet. In Wit-Rusland wendden pro-democratische krachten zich tot het platform om te protesteren tegen verkiezingsfraude.
Terrorisme op Telegram
Maar de minder gemodereerde onlineruimtes van Telegram hebben extremisten ook in staat gesteld een bredere massa te bereiken en aan zelfpromotie, merkontwikkeling en propagandaverspreiding te doen. Terroristische groeperingen zoals onder meer de Islamitische Staat en Al-Qaeda, en extremistische organisaties als Hamas en Hezbollah hebben hun communicatie naar de app verplaatst voor doeleinden zoals het rekruteren van nieuwe leden, fondsenwerving, het aanzetten tot geweld en zelfs het coördineren van terroristische activiteiten buiten detectie of inmenging van wetshandhavingsinstanties.
Toen deze zorgen in 2015 op een TechCrunch-conferentie werden geuit, beweerde Pavel Durov, oprichter van Telegram, dat “het recht op privacy belangrijker is (voor Telegram) dan onze angst dat er slechte dingen gebeuren, zoals terrorisme.”
Twee maanden later voerde Islamitische Staat zijn dodelijkste terroristische aanval uit op Frans grondgebied, waarbij 130 mensen om het leven kwamen en 350 anderen gewond raakten. Later ontdekten Franse onderzoekers dat de groep gedeeltelijk op Telegram en WhatsApp had vertrouwd om de aanvallen te coördineren en te plannen.
Sinds de aanslagen in Parijs heeft Telegram zijn formele standpunt herzien en beloofd ISIS-accounts, bots en chats van openbare kanalen te verwijderen. Hoewel ISIS-propaganda vanaf februari 2024 nog steeds op Telegram te zien is, is de aanwezigheid ervan vaak minimaal en minder stabiel, volgens een rapport van Counter Extremism Project (CEP), een non-profit en onpartijdige internationale beleidsorganisatie die zich inzet om de groeiende dreiging van extremistische ideologieën te bestrijden.
Bovendien bleek uit een recent onderzoek van de New York Times dat de privacyfuncties van Telegram criminelen en terroristen in staat stellen zich op grote schaal te organiseren en toezicht van de autoriteiten te omzeilen.
Hoe het beleid van Telegram criminele activiteiten bevordert
De in New York gevestigde publicatie zei dat het meer dan 3,2 miljoen Telegram-berichten van meer dan 16.000 kanalen analyseerde en ontdekte dat Telegram de andere kant op keek, aangezien illegale en extremistische activiteiten openlijk floreerden op de app. Uit het onderzoek bleek dat ongeveer 1.500 kanalen van blanke supremacisten openlijk floreerden op de app, waardoor de activiteiten van bijna een miljoen mensen over de hele wereld werden gecoördineerd. Minstens twintig kanalen verkochten ook wapens, terwijl minstens 22 kanalen reclame maakten voor de levering van MDMA, cocaïne, heroïne en andere drugs aan meer dan twintig landen.
Het privacybeleid van Telegram stelt strikte eisen aan de samenwerking met wetshandhavingsinstanties. Volgens Axel Neff, die meehielp aan de oprichting van Telegram, is het kernteam van het bedrijf, dat zo’n zestig medewerkers telt, waarvan dertig ingenieurs, te klein om het platform te monitoren op crimineel gedrag.
“Als Telegram een gerechtelijk bevel ontvangt waarin wordt bevestigd dat u een terreurverdachte bent, kunnen we uw IP-adres en telefoonnummer bekendmaken aan de relevante autoriteiten. Tot nu toe is dit nog nooit gebeurd”, vertelde hij in 2024 aan Frontline.
In een interview met Fox News in 2024 zei Durov zelf dat zijn bedrijf verzoeken om informatie van overheidsinstanties negeert die niet “in overeenstemming zijn met onze waarden van vrijheid van meningsuiting en het beschermen van de privécorrespondentie van mensen.” Hij gaf zelfs toe dat Telegram weigerde samen te werken met de commissie van het Amerikaanse Congres die de Capitoolrellen van 6 januari 2021 onderzocht.
Een woordvoerder van Telegram vertelde Frontline ook dat het bedrijf “zeer beperkte gegevens” over zijn gebruikers opslaat, en “in de meeste gevallen is het voor Telegram onmogelijk om toegang te krijgen tot deze gegevens om deze aan de autoriteiten te verstrekken.”
“Politie, overheden en gebruikers kunnen inhoud aan Telegram melden waarvan zij denken dat deze illegaal is. Telegram verwerkt deze rapporten volgens de servicevoorwaarden”, aldus de woordvoerder.
Telegram reageert
In een verklaring aan NDTV zei Telegram dat de servicevoorwaarden van het bedrijf expliciet elke oproep tot geweld en terroristische propaganda verbieden, en dat dergelijke inhoud van het platform wordt verwijderd zodra deze wordt ontdekt.
“Telegram houdt proactief toezicht op openbare delen van zijn platform en accepteert rapporten om elke dag miljoenen schadelijke inhoud te verwijderen. Als aanvulling op zijn eigen proactieve moderatie is Telegram een partnerschap aangegaan met het Global Center for Combating Extremist Ideologies (Etidal). Telegram voldoet aan de Indiase IT Act 2021”, aldus de woordvoerder van het bedrijf.
