Deze week drie jaar geleden werd Chat GPT geboren. Het verbaasde de wereld en zorgde voor ongekende investeringen en enthousiasme op het gebied van AI. Tegenwoordig is ChatGPT nog een peuter, maar het publieke sentiment rond de AI-boom is scherp negatief geworden. De verschuiving begon toen OpenAI deze zomer GPT-5 uitbracht tot gemengde recensiesvoornamelijk van informele gebruikers die, niet verrassend, het systeem beoordeelden op basis van de oppervlakkige tekortkomingen in plaats van op basis van de onderliggende mogelijkheden.
Sindsdien hebben experts en beïnvloeders verklaard dat de vooruitgang op het gebied van AI vertraagt, dat de schaalvergroting “tegen de muur is gelopen” en dat het hele veld slechts de zoveelste technologiezeepbel is, opgeblazen door een luidruchtige hype. Sterker nog, veel influencers hebben zich vastgeklampt aan de afwijzende uitdrukking ‘AI slop’ om de verbazingwekkende afbeeldingen, documenten, video’s en code te verminderen die geavanceerde AI-modellen op commando genereren.
Dit perspectief is niet alleen verkeerd, het is ook gevaarlijk.
Ik vraag me af: waar waren al deze ‘experts’ op het gebied van irrationele technologiebubbels toen startups van elektrische scooters werden aangeprezen als een transportrevolutie en cartoon-NFT’s voor miljoenen werden geveild? Ze hadden het waarschijnlijk te druk met kopen waardeloos land in de metaverse of het toevoegen van hun posities in GameStop. Maar als het gaat om de AI-boom, die zonder twijfel de belangrijkste technologische en economische transformatiefactor van de afgelopen 25 jaar is, kunnen journalisten en influencers het woord ‘slop’ niet vaak genoeg schrijven.
Protesteren wij niet te veel? AI is immers, volgens welke objectieve maatstaf dan ook, veel capabeler dan de overgrote meerderheid van de mensen computerwetenschappers voorspelden het pas vijf jaar geleden en het verbetert nog steeds in een verrassend tempo. De indrukwekkende sprong die Gemini 3 laat zien, is slechts het nieuwste voorbeeld. Tegelijkertijd meldde McKinsey onlangs dat 20% van de organisaties al tastbare waarde haalt uit genAI. Ook een recent onderzoek van Deloitte geeft aan dat 85% van de organisaties hun AI-investeringen in 2025 heeft verhoogd, en 91% is van plan dit in 2026 opnieuw te verhogen.
Dit past niet in het ‘bubbel’-verhaal en de afwijzende ‘slop’-taal. Als computerwetenschapper en onderzoeksingenieur die in 1989 met neurale netwerken begon te werken en sindsdien de voortgang tijdens koude winters en hete pieken heeft gevolgd, sta ik bijna elke dag versteld van de snel toenemende mogelijkheden van grensverleggende AI-modellen. Als ik met andere professionals in het veld praat, hoor ik soortgelijke gevoelens. Als er iets is, het tempo van de vooruitgang op het gebied van AI veel experts voelen zich overweldigd en eerlijk gezegd enigszins bang.
De gevaren van AI-ontkenning
Dus waarom gelooft het publiek in het verhaal dat AI hapert, dat de output ‘slordig’ is en dat de AI-boom authentieke use-cases ontbeert? Persoonlijk geloof ik dat dit komt doordat we in een collectieve staat van bewustzijn zijn beland Ik heb ontkenningwaarbij we vasthouden aan de verhalen die we willen horen, ondanks krachtig bewijs van het tegendeel. Ontkenning is de eerste fase van verdriet en dus een redelijke reactie op het zeer verontrustende vooruitzicht dat wij mensen binnenkort kunnen verliezen cognitieve suprematie hier op planeet aarde. Met andere woorden: het overdreven AI-zeepbelverhaal is een maatschappelijk verdedigingsmechanisme.
Geloof me, ik snap het. Ik heb gewaarschuwd voor de destabiliserende risico’s En demoraliserende impact van superintelligentie al ruim tien jaar, en ook ik vind dat AI te snel te slim wordt. Feit is dat we snel op weg zijn naar een toekomst waarin wijdverbreide AI-systemen in staat zullen zijn beter te presteren dan de meeste mensen bij de meeste cognitieve taken, waardoor problemen sneller en nauwkeuriger kunnen worden opgelost. creatiever dan welk individu dan ook kan. Ik leg de nadruk op ‘creativiteit’ omdat AI-ontkenners vaak benadrukken dat bepaalde menselijke kwaliteiten (met name creativiteit en emotionele intelligentie) zal altijd buiten het bereik van AI-systemen blijven. Helaas is er weinig bewijs dat dit perspectief ondersteunt.
Op het gebied van creativiteit kunnen de huidige AI-modellen sneller en met meer variatie inhoud genereren dan welk individueel mens dan ook. Critici beweren dat echte creativiteit innerlijke motivatie vereist. Ik ben het eens met dat argument, maar vind het circulair: we definiëren creativiteit op basis van hoe we het ervaren, in plaats van op de kwaliteit, originaliteit of bruikbaarheid van de output. Bovendien weten we gewoon niet of AI-systemen interne drijfveren of een gevoel van keuzevrijheid zullen ontwikkelen. Hoe dan ook, als AI origineel werk kan produceren dat kan wedijveren met de meeste menselijke professionals, de impact op creatieve banen zal nog steeds behoorlijk verwoestend zijn.
Het AI-manipulatieprobleem
Onze menselijke voorsprong op het gebied van emotionele intelligentie is zelfs nog onzekerder. Het is waarschijnlijk dat AI binnenkort onze emoties sneller en nauwkeuriger zal kunnen lezen dan welk mens dan ook. het volgen van subtiele signalen in onze micro-expressies, stempatronen, houding, blik en zelfs ademhaling. En terwijl we AI-assistenten integreren in onze telefoons, brillen en andere draagbare apparaten, zullen deze systemen onze emotionele reacties de hele dag in de gaten houden. voorspellende modellen bouwen van ons gedrag. Zonder strikte regelgeving, wat steeds onwaarschijnlijker wordt, zouden deze voorspellende modellen gebruikt kunnen worden om ons te targeten individueel geoptimaliseerde invloed dat maximaliseert de overtuigingskracht.
Dit heet de Probleem met AI-manipulatie en het suggereert dat emotionele intelligentie de mensheid misschien geen voordeel oplevert. In feite zou het een aanzienlijke zwakte kunnen zijn, die een asymmetrische dynamiek waar AI-systemen ons mee kunnen lezen bovenmenselijke nauwkeurigheidterwijl we AI helemaal niet kunnen lezen. Wanneer je praat met fotorealistische AI-agenten (en jij wel) zie je een glimlachende façade die is ontworpen om warm, empathisch en betrouwbaar over te komen. Het zal er menselijk uitzien en aanvoelen, maar dat is slechts een illusie, en dat zou gemakkelijk kunnen verander uw perspectieven. Dat zijn tenslotte onze emotionele reacties op gezichten viscerale reflexen gevormd door miljoenen jaren evolutie op een planeet waar elk interactief menselijk gezicht dat we tegenkwamen feitelijk menselijk was. Binnenkort zal dat niet meer waar zijn.
We zijn snel op weg naar een wereld waarin veel van de gezichten die we tegenkomen van AI-agenten zullen zijn zich verschuilen achter digitale gevels. In feite zijn deze “virtuele woordvoerders“zou gemakkelijk een uiterlijk kunnen hebben dat voor ieder van ons is ontworpen op basis van onze eerdere reacties – wat ons er ook toe brengt onze waakzaamheid te laten varen. En toch houden velen vol dat AI gewoon een nieuwe technologiecyclus is.
Dit is wensdenken. De enorme investeringen in AI worden niet gedreven door een hype; ze worden gedreven door de verwachting dat AI elk aspect van het dagelijks leven zal doordringen, belichaamd als intelligente actoren waar we de hele dag mee te maken hebben. Deze systemen zullen dat wel doen help onsleer ons en beïnvloeden ons. Ze zullen ons leven opnieuw vormgeven, en het zal sneller gebeuren dan de meeste mensen denken.
Voor alle duidelijkheid: we zijn niet getuige van een AI-bubbel die zich vult met leeg gas. We zien een nieuwe planeet ontstaan, een gesmolten wereld die snel vorm krijgt en waarin deze zal verharden een nieuwe AI-aangedreven samenleving. Ontkenning zal dit niet tegenhouden. Het zal ons alleen maar minder voorbereid maken op de risico’s.
Lodewijk Rosenberg is een vroege pionier op het gebied van augmented reality en al jarenlang AI-onderzoeker.
