De tampons werden op elkaar gestapeld en met een elastiekje aan elkaar gebonden. De gedetineerden van de Patrick O’Daniel Unit – een vrouwengevangenis in Centraal-Texas – noemden deze bundels ‘dynamietstokken’.
Achter de tralies kunnen deze huishoudelijke artikelen een verplichting vormen. Mensen die ongesteld zijn, kunnen hun leeftijdsgenoten om tampons smeken of deze zelfs meenemen. Correctionele ambtenaren zouden iemand kunnen aanschrijven omdat hij meer dan de twaalf toegestane tampons per maand had, wat de praktijk was totdat de staat die limieten in 2019 ophief. De straffen voor deze overtredingen konden variëren van het verlies van telefoon- of bezoekrechten, tot boetes en eenzame opsluiting.
Jennifer Toon verstopte haar dynamietstokken achter de boekenplanken van de gevangenisbibliotheek waar ze werkte. “Ik zag hoe meisjes werden opgeschreven omdat ze aan het hamsteren waren. Ze verstopten zich bijvoorbeeld in hun hokje”, zegt Toon, die in twintig jaar twee keer werd opgesloten en voor het laatst werd vrijgelaten in 2018.
Maar de gevangeniscommissaris kon destijds nauwelijks extra tampons op voorraad houden, zei ze – en dat ging ervan uit dat mensen het geld hadden om ze te betalen. Om zich tegen dit lage aanbod te beschermen, verzamelden Toon en anderen in de gevangenis een persoonlijke voorraad en stopten deze in hoeken en gaten, zodat ze niet met de gevolgen te maken zouden krijgen. Elke overtreding op hun strafblad kan van invloed zijn op zoiets belangrijks als hun recht op vervroegde vrijlating.
“Wie wil er nu een grote zaak krijgen wegens het hebben van extra tampons? En dat klinkt echt belachelijk voor mensen van buitenaf, maar ik bedoel, dat zou gebeuren”, zegt Toon, die nu uitvoerend directeur is van Lioness Justice Impacted Women’s Alliance, een non-profit organisatie voor belangenbehartiging in Austin, Texas.
Het systeem was een vicieuze cirkel en voelde in veel gevallen als een valstrik. In het hele land worden gedetineerde vrouwen, transgenders en niet-binaire mensen gestraft omdat ze ongesteld zijn, aldus a nieuwe analyse gepubliceerd door het Prison Policy Initiative (PPI), in samenwerking met onderzoeker Miriam Vishniac, de oprichter en directeur van het Prison Flow Project, een database gericht op de toegang tot menstruatieproducten in Amerikaanse gevangenissen.
Hoewel het tuchtbeleid in de gevangenis niet rechtstreeks periodes vermeldt, identificeerde het PPI-rapport ten minste zes soorten gevangenisbeleid die worden gebruikt om menstruerende mensen te straffen: deze omvatten regels met betrekking tot schade aan gevangeniseigendommen, vereisten voor persoonlijke hygiëne, beperkingen op smokkelwaar, het ‘vegen’ van ziekte en afwezig zijn op een toegewezen locatie.
In Texas, waar Toon bijvoorbeeld werd opgesloten, kon ‘elk voorwerp dat in bezit werd gehouden boven de toegestane hoeveelheden’ worden beschouwd als smokkelwaar en worden bestraft als een overtreding van ‘niveau 2’, wat de op een na zwaarste overtredingscategorie is in de disciplinaire regels van de staat. Dit kan resulteren in het verlies van kredieten voor goed gedrag die bijdragen aan het in aanmerking komen voor voorwaardelijke vrijlating, onderwijs- of werkmogelijkheden en andere voordelen.
Verhalen van mensen binnenin de gevangenis onderstrepen een grotere cultuur van controle en ontmenselijking waar gedetineerde mensen mee te maken krijgen, zeggen Toon en Vishniac. Het weerspiegelt ook hoe weinig aandacht er in het strafrechtelijk systeem wordt besteed aan de gezondheidsbehoeften van vrouwen en transgenders. Gevangenissen en gevangenissen zijn grotendeels ontworpen met cisgendermannen in gedachten, aangezien zij ongeveer 90 procent van de gedetineerde bevolking van het land uitmaken.
Mensen die voorheen in de gevangenis zaten, zoals Toon, hebben gemeld dat mannelijk gevangenispersoneel en toezichthouders zich niet bewust waren van hoe menstruatie werkt. Ze lijken bijvoorbeeld niet te begrijpen waarom vrouwen meer toiletpapier verbruiken dan gedetineerde cisgendermannen, of dat de kwaliteit van verschillende menstruatieproducten varieert.
“Ik wist dat ik de tampons nodig had, omdat de maandverbanden die we kregen gewoon verschrikkelijk waren”, zei Toon. “Ze vallen uit elkaar in je slipje.”
Mensen die buiten de gevangenis standaardproducten uit de winkel gebruiken, gebruiken doorgaans drie tot zes tampons of maandverband per dag gedurende een periode die zeven dagen kan duren. Maar de maandverbanden die in de gevangenissen werden verstrekt, waren “niet veel nuttiger dan inlegkruisjes”, zegt de 50-jarige Stacy Burnett, die vóór haar vrijlating in 2019 drie keer in New York vastzat. Tijdens Burnetts tijd binnen ontving elke persoon twee pakjes van twaalf maandverband en ongeveer acht tampons per maand. De tampons waren beter voor de controle van de bloedstroom, zei Burnett, maar konden alleen lichtere dagen aan en hadden nog steeds een maandverband als back-up nodig.
“De kwaliteit van de producten die worden aangeboden of te koop zijn, is doorgaans extreem slecht – zo slecht dat ze niet hun beoogde functie vervullen”, zegt Vishniac, die haar proefschrift over dit onderwerp aan de Universiteit van Edinburgh voltooide. “Mensen moeten zes maandverbanden tegelijk gebruiken om lekkage te voorkomen, maar ze hebben strikte grenzen aan het aantal toegestane.”
Als gevolg van de beperkte toegang tot menstruatieproducten en de slechte kwaliteit hebben menstruerende mensen verschillende opties:
- Bloeden vrijelijk door hun uniformen – en lopen het risico te worden bekritiseerd wegens slechte hygiëne of beschadiging van gevangeniseigendommen
- Verzamel en verberg zoveel tampons als ze kunnen vinden (of koop ze bij de commissaris) – en loop het risico te worden opgeschreven voor smokkelwaar
- Ruil en ruil tampons met andere gedetineerde mensen – en loop het risico te worden aangeklaagd wegens ongepaste uitwisseling van eigendommen
- Hun eigen tampons maken van alles wat ze maar te pakken kunnen krijgen: toiletpapier, vuile vodden, stof die uit een T-shirt is gescheurd of vulling uit hun matrassen – en riskeren zowel een infectie als een boete wegens misbruik van gevangeniseigendommen
- Gebruik hun tampons en maandverband meerdere dagen – en riskeer een infectie zoals het Toxic Shock Syndrome. Veel richtlijnen bevelen aan dat menstruatieproducten elke 4 tot 6 uur worden vervangen.
Of ze zouden “als honden kunnen smeken” om meer historische producten, zei Vishniac. “Het was nog nooit zo eenvoudig als om een product vragen en het krijgen, omdat werknemers getraind zijn om elk verzoek van gedetineerde mensen in twijfel te trekken”, zei ze.
(Emily Scherer voor The 19th)
Voor Nathan Osborne zette het vragen aan gevangenispersoneel om historische producten de deur open om bespot en vernederd te worden. Osborne, een 65-jarige transgenderman, werd in 1981 voor het eerst opgesloten in Californië en werd drie maanden geleden vrijgelaten. Hij had als man een ingewikkelde relatie met menstrueren en voelde vaak schaamte.
Het hielp niet dat toen hij om menstruatieproducten vroeg: “Je de blik zou krijgen; je zou krijgen: ‘Oh, mannen zijn niet menstruerend, waarom heb je een tampon nodig?’ zei Osborne. Die vernedering eiste zijn tol, dus begon hij zijn eigen tampons te maken door vloeipapier strak op te vouwen en dat in zichzelf te stoppen. Veel anderen deden dit, zei hij, maar op een dag werd hij betrapt tijdens een striponderzoek.
“(Het propje papier) stak een beetje uit. Ik had het er niet helemaal in”, zei hij. “Dus namen ze me mee en lieten me vastbinden en lieten de dokter in me gaan en het eruit trekken, omdat ze probeerden te zeggen dat het verdovende middelen waren.”
Osborne zei dat de dokter hem waarschuwde dat als hij dit nog eens zou doen, een infectie zou kunnen ontstaan, en stuurde hem weg. Hij voelde zich geschonden door de ervaring, maar hij vertrok ook met een aanhoudende vraag: Welke andere keuze had hij?
Vaak is de meest schadelijke straf achter de tralies het niet officieel opschrijven van straffen of het verliezen van privileges. Het zijn de vernederende opmerkingen van het gevangenispersoneel. Vishniac zei dat niet al het personeel deelneemt aan deze cultuur van schaamte, maar degenen die dat wel doen, zaaien een gevoel van angst dat door de vrouwengevangenissen stroomt.
Net als Osborne heeft Toon te maken gehad met stripzoekingen toen hij vóór 2018 in de gevangenis zat. Ze herinnert zich dat ze op een dag de gevangenis zou verlaten om een conferentie bij te wonen voor gezondheidsvoorlichters, gedetineerde vrouwen die de opdracht kregen om anderen in de gevangenis te onderwijzen over de preventie van seksueel geweld, HIV/AIDS-bewustzijn en andere gezondheidsgerelateerde onderwerpen. Het bijwonen van de conferentie was ‘een traktatie’, zei Toon. Het was iets waar ze naar uitkeek.
Maar om de gevangenis te kunnen verlaten, moest ze gefouilleerd worden. Toon kende de routine: zij en de andere gedetineerde vrouwen schuifelden het kleine kamertje binnen dat bekend staat als de ‘strip shack’ bij de achterpoort van de gevangenis en begonnen zich uit te kleden. Meestal vereist dit proces het verwijderen van kleding, ondergoed en eventuele maandverbanden of tampons. Om te voorkomen dat ze haar tampon moest verwijderen in het bijzijn van twintig mensen, zei Toon dat ze een truc had geleerd om het tamponkoordje kort genoeg af te knippen zodat het personeel het niet kon zien. Maar deze keer merkte een vrouwelijke medewerker de extra onverpakte tampon op die uit Toons zak viel.
‘Ik weet dat je daar een tampon in hebt.’ — “daar” is de vagina van Toon.
‘Ik wil het zien’ Toon herinnerde zich de woorden van de vrouwelijke agent.
‘Je gaat nergens heen voordat ik het zie.’
“Dus hier ben ik, voor twintig vrouwen, ik hurk neer en ik moest erin komen”, herinnert Toon zich. “Ik moest helemaal naar binnen reiken om dat kleine touwtje te pakken en ik trok het eruit.”
Bloeddruppels vielen op de grond toen Toon haar tweededagstampon eruit haalde. De vrouwelijke agent “keek me met zoveel walging aan”, zei Toon. Toon keek naar haar vriendin Janet, bij wie de tranen over haar wangen stroomden.
Sommige steden en staten proberen een verandering in deze cultuur teweeg te brengen. In antwoord op vragen van The 19th zei een woordvoerster van het Texas Department of Criminal Justice dat de cultuur die Toon beschreef “niet zou passen bij de huidige toestand van TDCJ.” Volgens de woordvoerster van TDCJ is de afdeling in 2019 begonnen met het bieden van onbeperkte toegang tot menstruatieproducten. De afdeling “voltooide ook een grote educatieve campagne” over menstruatiegezondheidszorg in vrouwenfaciliteiten, zei ze, en huurde een consultant in om samen met het bureau te werken aan het verbeteren van de dienstverlening en programmering voor vrouwen.
New York, Maryland, Alabama en Colorado hebben wetgeving aangenomen die vereist dat mensen in staatsgevangenissen gratis menstruatieproducten krijgen, hoewel implementatie en handhaving zijn inconsistent geweest. Minstens veertien staten hebben een Dignity of Incarcerated Women Act aangenomen, gericht op het verbeteren van bepaalde omstandigheden, waaronder de kwaliteit en toegankelijkheid van historische producten.
Maar Vishniac benadrukte dat een enkele wet eenvoudigweg een pleister is die niet de wortel van de grotere gevangeniscultuur aanpakt.
“Ik denk dat sommige van de grotere veranderingen die echt nodig zijn – het toezicht, de verantwoordelijkheid, de transparantie – vereisen dat we wat meer worstelen met een systeem dat we heel moeilijk in twijfel kunnen trekken,” zei Vishniac. “Als we er echt zeker van willen zijn dat niemand aan zichzelf bloedt of wordt gestraft voor het bloeden aan zichzelf, moeten we ook begrijpen dat deze stigmatisering, en de massale opsluiting en opslag van mensen daar deel van uitmaken.”
