Na meer dan 70 jaar heeft Ford Motor Co. eindelijk een architectonisch middelpunt.
Het nieuwe mondiale hoofdkantoor van de autofabrikant is officieel geopend in Dearborn, Michigan, net buiten Detroit en binnen gezichtsveld van enkele van de belangrijkste faciliteiten die het bedrijf al meer dan een eeuw ondersteunen. Met een oppervlakte van 2,1 miljoen vierkante meter en ontworpen door het architecten- en ontwerpbureau Sneeuwkaphet nieuwe gebouw strekt zich uit over vier omslachtige verdiepingen. Van de ene naar de andere kant komen is een tocht.
Tijdens een twee uur durende wandeling door het gebouw, een week voor de officiële opening, doorkruiste ik hooguit een kwart van de totale oppervlakte. Deze immense omvang is de kracht van het gebouw, omdat het het bedrijf hierdoor voor het eerst een groot deel van zijn uitvoerende, technische, ontwerp- en fabricageteams onder één (zeer groot) dak kan brengen. Er werken nu ongeveer 2.000 Ford-werknemers, en tegen 2027 worden er ongeveer 4.500 verwacht.
Jim Dobleske, CEO van Ford Land, de vastgoedtak van het bedrijf, zegt dat het hoofdkantoor is ontworpen om samenwerking en een flexibelere benadering van kantoorwerk mogelijk te maken – twee vereisten na de pandemie. Belangrijker nog is dat het gebouw bedoeld is om de manier waarop verschillende takken van het bedrijf samenwerken te stroomlijnen, waarbij gebruik wordt gemaakt van nabijheid, gedeelde middelen en de eenvoud van één gebouw om historische silo’s af te breken.
“Het is niet zomaar een gebouw”, zegt Dobleske, terwijl ze door de luchtige lobby aan de voorkant loopt. “Het is een hulpmiddel.”
De Ford van 2025 is een ander bedrijf dan zijn zelf uit het midden van de 20e eeuw, en werd toen nog steeds sterk beïnvloed door de top-downbenadering van oprichter Henry Ford, zelfs jaren na zijn dood. Toch zijn er onderdelen van het bedrijfs-DNA die in de 122-jarige geschiedenis van het bedrijf zijn blijven hangen. Ford is van oudsher een diep gelaagd bedrijf geweest, met een lange nadruk op commando en controle. Tegenwoordig is de evoluerende architectuur een weerspiegeling van een bedrijf dat zijn aanpak heroverweegt en zich voorbereidt op een bijzonder dynamisch tijdperk in de geschiedenis van de autoproductie.
Het nieuwe gebouw ligt op 3,2 km afstand van het voormalige hoofdkantoor van Ford, een modernistisch gebouw van 12 verdiepingen dat bekend staat als het ‘Glass House’, dat sinds de opening in 1956 het dichtgeknoopte hoofdkantoor is geweest voor 2.000 hogere managers van het bedrijf. Gelegen aan de andere kant van een klaverblad op de snelweg en omringd door een brede gordel van gazons en parkeerplaatsen, was het gebouw emblematisch voor de architectonische gevoeligheid van Ford, evenals voor de bedrijfsstructuur.
Het nieuwe gebouw is ontworpen als de nieuwe hub van een steeds geconcentreerder campus van Ford-gebouwen, gelegen op loopafstand van naar schatting 14.000 Ford-werknemers, die elk gebruik kunnen maken van de gemeenschappelijke ruimtes van het gebouw, boekbare vergaderzalen en een foodcourt met 1.000 zitplaatsen. Dat omvat personeel van het productontwikkelingscentrum, ingenieurs van de onlangs gerenoveerd Ford Engineering Lab aan de overkant van de straat, en onderzoekers in het componentenlaboratorium.
“Het is het meest horizontaal en verticaal geïntegreerde gebouw dat ik ken”, zegt Craig Dykers, medeoprichter van Snøhetta en architect van het gebouw. Zijn bedrijf creëerde ook het masterplan voor de campus dat het bedrijfslandschap van Ford opnieuw heeft vormgegeven.
Tijdens de rondleiding stond Dykers bij een raam en wees op de gebouwen en faciliteiten in de omgeving die allemaal deel uitmaken van de Ford-machine. “We hebben een heleboel faciliteiten die overal verspreid waren, samengevoegd”, zegt hij.
Binnen het hoofdkantoor
Er moeten nog een paar laatste puntjes op de i worden gezet voordat het project officieel voltooid is in 2027 – inclusief parkeergarages die zullen worden verscholen onder een extra performatief landschap dat in staat is om regenwater af te voeren en schoon te maken en afvloeiend gebouw – maar het gebouw bruist al van de activiteit.
Van buitenaf is het nieuwe hoofdkantoor van Ford een glanzend ruimteschip van een gebouw, met geschulpte randen bedekt met vlak en subtiel gearceerd glas. Het plan van het gebouw, van bovenaf gezien, bestaat uit drie zeshoeken die in een soort driehoek zijn gerangschikt, waarbij ruimtes uit het midden zijn uitgesneden om grote binnenplaatsen te creëren.
Als je door het gebouw loopt, is de omvang ervan moeilijk volledig te bevatten en kunnen delen desoriënterend aanvoelen. Maar er zijn nog meer plaatsen waar een hoek wordt omgeslagen of een trap wordt beklommen, waardoor een zicht op een gang ontstaat dat de interne kaart opnieuw instelt. Er zijn vaak glimpen te zien van de vier toegankelijke binnenruimtes, die elk door Snøhetta zijn ontworpen om een andere regionale habitat te weerspiegelen. De grootste binnenplaats, geïnspireerd op de Grote Meren, beschikt over stenen watervallen, twee te boeken vergaderluifels en grote schuifdeuren die aansluiten op de zitplaatsen in de eetzaal van het gebouw.
Deze ruimte is toegankelijk voor iedere Ford-werknemer, zelfs voor degenen die niet in het hoofdkantoor werken. Jennifer Kolstad, global design en brand director bij Ford Land, zegt dat het deel uitmaakt van de inspanningen van het bedrijf om zijn wereldwijde vastgoedportfolio te heroverwegen en meer ruimtes toegankelijker te maken voor verschillende soorten werk, of het nu gaat om een lunchbijeenkomst of een head-down cram-sessie in een privécabine. Het staat ver af van de bureaucultuur die lang bij Ford heerste, zegt ze.
Het ontwerp, gebaseerd op Kolstad’s diepgaande ervaring op het gebied van interieurarchitectuur en hospitality design, is bedoeld om een menselijke maat te creëren. “De uitdaging hiervan is 2,1 miljoen vierkante meter op menselijke schaal”, zegt ze. In nauwe samenwerking met de architecten van Snøhetta integreerde het ontwerpteam van Ford zitplaatsen in de stijl van een hotellobby in het hele gebouw, evenals grote trappen die dienst doen als zitplaatsen voor informele vergaderingen of grote bijeenkomsten.
De juiste hoeveelheid transparantie
Omdat zoveel onderdelen van het bedrijf zich in dit ene gebouw bevonden, inclusief zeer gevoelige activiteiten zoals de ontwikkeling van nieuwe auto-ontwerpen, was het een uitdaging om het gebouw toegankelijk te maken zonder de deuren volledig open te blazen. Eén oplossing is het creëren van 14 “aankomstzones” buiten de beveiligde deuren van specifieke bedrijfsfuncties. Dit zijn café-achtige zitplekken en vergaderruimtes waar mensen samen kunnen komen voor een kopje koffie of een vergadering zonder dat ze door beveiligde delen van het gebouw hoeven te navigeren.
Deze poging tot openheid strekt zich uit tot de architectuur zelf. Terwijl hij door de rechte ruggengraat loopt die tussen de drie zeshoeken van het gebouw loopt, wijst Dykers omhoog naar een smal atrium dat door de bovenste drie verdiepingen van het gebouw loopt. Een dakraam zorgt voor licht naar beneden en mensen op elke verdieping kunnen een glimp opvangen van wat er elders gebeurt, zelfs als ze niet over de badge beschikken om door de deur te komen.
Volgens Dobleske van Ford Land zijn er vier verschillende beveiligingsniveaus in het gebouw, waaronder één voor de bovenste verdieping, waar verschillende ontwerpstudio’s zijn die vaak automodellen en eigendommen op ware grootte over de 60 cm dikke betonnen vloeren van het gebouw verplaatsen. De droom van elke bedrijfsspion: deze concepten en opkomende ontwerpen worden op slimme wijze verborgen achter matglas en scheidingswanden, terwijl het dakraam en het atrium nog steeds licht en uitzicht naar de onderliggende verdiepingen verspreiden. “We willen nog steeds dat mensen mensen en eigendommen door het gebouw kunnen zien bewegen”, zegt Dobleske.
Maar er zijn grenzen aan die geest van transparantie, vooral als het gaat om productontwikkeling. De ontwerpstudio’s bevinden zich op de twee bovenste verdiepingen van het gebouw, inclusief ruimtes langs de met ramen omzoomde randen van het gebouw die mogelijk uitzicht bieden aan nieuwsgierige blikken van buitenaf.
Om licht binnen te laten en tegelijkertijd de privacy te behouden, is het glas dat het hele gebouw omhult behandeld met een speciaal ontworpen fritpatroon dat het zicht belemmert. Met een knipoog naar Het beroemde logo van Fordbestaat de frit uit miljoenen kleine ovalen – zwart aan de binnenkant van het raam en wit aan de buitenkant – om de warmte binnenin te helpen beheersen en tegelijkertijd te voorkomen dat ontwerpgeheimen naar buiten komen. “Het kostte ons meer dan een jaar om dat te ontwikkelen”, zegt Dykers.
De ontwerpstudio’s zijn bovendien rechtstreeks verbonden met een nog nuttiger ruimte: een grote buitenplaats waar schaalmodellen en concepten bij daglicht goed tot hun recht kunnen komen. Elisangela Previte, Global Business Operations Manager van Ford Design, zegt dat de ruimte het voor ontwerpers veel sneller maakt om hun ontwerpkeuzes te onderzoeken, waardoor een model uit de gecontroleerde omgeving van de moderne ontwerpstudio en in de harde schittering van de zon wordt verplaatst. Hoewel er kleine zorgen zijn over de mogelijkheden voor drone-surveillance, zijn de ganzen die de binnenplaats proberen te gebruiken voor hun nest de grootste zorg. Previte zegt dat ze nog steeds bezig zijn met het bedenken van de juiste manier om de ganzen buiten te houden.
Een kort ritje in een goederenlift kan een nieuw model naar de andere prijsruimte van het gebouw brengen, een grote koepelvormige showroom uitgerust met tien draaitafels in de vloer om auto’s langzaam te laten draaien, een groot plafondlicht dat licht van elk moment van de dag kan nabootsen, en een grote conferentieruimte voor directievergaderingen en onthullingen van nieuwe auto’s. De showroom is ook verbonden met de eigen binnenplaats, waardoor de formele beoordelingen van auto-ontwerpen onder natuurlijk licht kunnen plaatsvinden en met zichtlijnen die zich tot wel 55 meter kunnen uitstrekken. Het is het soort ruimte waar de definitieve goedkeuring voor een nieuw automodel kan plaatsvinden of waar een opkomend concept naar de archieven kan worden verwezen.
Elke stap – van een ontwerpconcept tot een volledig model tot een nieuwe auto die is goedgekeurd voor productie – kan haalbaar allemaal plaatsvinden in dit nieuwe hoofdkantoor. Het is een radicale concentratie van capaciteiten voor Ford, die een nieuwe aanpak markeert voor een bedrijf dat zich diep in zijn eigen geschiedenis kan voelen, zowel ten goede als ten kwade. Gezien het tempo van de autoproductie zal het enige tijd duren voordat consumenten zien welke impact dit alles heeft op de auto’s die Ford produceert. Maar voorlopig is het gebouw zelf een grote indicatie van hoe het bedrijf zichzelf op de korte termijn ziet evolueren.
