Een jaar nadat Bashar Assad vluchtte, heeft Syrië moeite om te genezen

HOMS, Syrië — Een jaar geleden strompelde Mohammad Marwan op blote voeten en verdwaasd het beruchte Syrië uit. Saydnaya-gevangenis aan de rand van Damascus terwijl rebellen die naar de hoofdstad rukten de deuren opengooiden om de gevangenen vrij te laten.

De vader van drie kinderen, die in 2018 werd gearresteerd wegens het ontvluchten van de verplichte militaire dienst, had vier andere lock-ups gefietst voordat hij in Saydnaya belandde, een uitgestrekt complex net ten noorden van Damascus dat synoniem werd met enkele van de ergste wreedheden begaan onder het bewind van de nu afgezette president. Bashar Assad.

Hij herinnerde zich hoe bewakers wachtten om nieuwe gevangenen te verwelkomen met een handschoen van slagen en elektrische schokken. “Ze zeiden: ‘Je hebt hier geen rechten, en we bellen geen ambulance tenzij we een lijk hebben’”, zei Marwan.

Zijn thuiskomst op 8 december 2024 in een huis vol familieleden en vrienden in zijn dorp in de provincie Homs was vreugdevol.

Maar in het jaar daarna heeft hij moeite gehad om de fysieke en psychologische gevolgen van zijn zes jaar gevangenisstraf te boven te komen. Hij leed aan pijn op de borst en moeite met ademhalen, wat het gevolg bleek te zijn van tuberculose. Hij werd geplaagd door verlammende angst en slaapproblemen.

Hij ondergaat nu een behandeling voor tuberculose en volgt therapiesessies in een centrum in Homs dat zich richt op het rehabiliteren van voormalige gevangenen. Marwan zei dat zijn fysieke en mentale situatie geleidelijk is verbeterd.

“We bevonden ons in een soort doodstoestand” in Saydnaya, zei hij. “Nu zijn we weer tot leven gekomen.”

Het land van Marwan heeft ook moeite om te herstellen, een jaar na het repressieve 50-jarige bewind van de Assad-dynastie kwam een ​​einde na veertien jaar burgeroorlog waarbij naar schatting een half miljoen mensen om het leven kwamen, nog eens miljoenen ontheemden, en het land gehavend en verdeeld was.

De val van Assad kwam als een schok, zelfs voor de opstandelingen die hem van zijn troon hadden gestoten. Eind november 2024 lanceerden groepen in het noordwesten van het land – onder leiding van Hayat Tahrir al-Sham, een islamitische rebellengroep waarvan de toenmalige leider, Ahmad al-Sharaa, nu de interim-president van het land is – een offensief op de stad Aleppomet als doel het terug te nemen van de strijdkrachten van Assad.

Ze schrokken toen het Syrische leger zonder weinig weerstand instortte, eerst in Aleppo, daarna in de belangrijkste steden Hama en Homs, waardoor de weg naar Damascus open bleef. Ondertussen zijn opstandelingen in de het zuiden van het land gemobiliseerd om hun eigen impuls richting de hoofdstad te maken.

De rebellen namen Damascus in op 8 december, terwijl Assad door Russische troepen werd weggevoerd en in ballingschap in Moskou verblijft. Maar Rusland, al jarenlang bondgenoot van Assad, kwam niet militair tussenbeide om hem te verdedigen en heeft dat sindsdien wel gedaan gevestigde banden met de nieuwe heersers van het land en behield zijn bases aan de Syrische kust.

Hassan Abdul Ghani, woordvoerder van het Syrische Ministerie van Defensie, zei dat HTS en zijn bondgenoten een grote organisatorische revisie hadden gelanceerd na zware verliezen te hebben geleden in 2019 en 2020, toen Assads troepen de controle herwonnen over een aantal voorheen door de rebellen gecontroleerde gebieden.

Het rebellenoffensief in november 2024 was aanvankelijk niet gericht op het veroveren van Damascus, maar was bedoeld om een ​​verwacht offensief van Assads troepen in het door de oppositie bezette Idlib te voorkomen, zei Abdul Ghani.

“Het ter ziele gegane regime bereidde een zeer grote campagne tegen de bevrijde gebieden voor en wilde het Idlib-dossier afmaken”, zei hij. Het lanceren van een aanval op Aleppo “was een militaire oplossing om de reikwijdte van de strijd uit te breiden en zo de bevrijde binnengebieden te beschermen.”

Bij het timen van de aanval probeerden de opstandelingen ook te profiteren van het feit dat Rusland werd afgeleid door de oorlog in Oekraïne en dat de door Iran gesteunde Libanese militante groepering Hezbollah, een andere Assad-bondgenoot, zijn wonden likte na een schadelijke oorlog met Israël.

Toen de verdediging van het Syrische leger instortte, drongen de rebellen door, “door gebruik te maken van elke gouden kans”, zei Abdul Ghani.

Sinds zijn plotselinge machtsovername heeft al-Sharaa een diplomatiek charmeoffensief gelanceerd, waarbij hij banden heeft opgebouwd met westerse en Arabische landen die Assad mijden en die al-Sharaa ooit als een terrorist beschouwden.

Een bekroning van zijn succes op internationaal vlak: in november werd hij de eerste Syrische president sinds de onafhankelijkheid van het land in 1946. Washington bezoeken.

Maar de diplomatieke successen zijn tenietgedaan door uitbraken van sektarisch geweld waarbij honderden burgers uit de… Alawit En Druzen minderheden werden gedood door regeringsgezinde soennitische strijders. Lokale Druzengroepen hebben nu hun eigen de facto regering en leger opgezet in de zuidelijke provincie Sweida.

Er zijn aanhoudende spanningen tussen de nieuwe regering in Damascus en de door Koerden geleide strijdkrachten die het noordoosten van het land controleren, ondanks een overeenkomst die in maart werd gesloten en die tot een gewelddadige strijd zou moeten leiden. fusie van hun krachten.

Israël is op zijn hoede voor de nieuwe, door islamisten geleide Syrische regering, ook al heeft al-Sharaa gezegd dat hij geen conflict met het land wil. Israël heeft een voormalige door de VN bewaakte bufferzone in Zuid-Syrië ingenomen en regelmatig luchtaanvallen gelanceerd invallen sinds de val van Assad. De onderhandelingen over een veiligheidsovereenkomst zijn vastgelopen.

Ondertussen is de economie van het land traag gebleven, ondanks de opheffing van de meeste westerse sancties. Hoewel de Golflanden hebben beloofd te investeren in wederopbouwprojecten, is er in de praktijk weinig van terechtgekomen. De Wereldbank schat dat de wederopbouw van de door oorlog beschadigde gebieden van het land 216 miljard dollar zal kosten.

De wederopbouw die tot nu toe heeft plaatsgevonden is grotendeels op kleine schaal gebeurd, waarbij individuele eigenaren hebben betaald om hun eigen beschadigde huizen en bedrijven te repareren.

Aan de rand van Damascus, het ooit levendige Yarmouk Het Palestijnse kamp lijkt tegenwoordig grotendeels op een maanlandschap. Het kamp werd overgenomen door een reeks militante groeperingen en vervolgens gebombardeerd door regeringsvliegtuigen. Na 2018 was het kamp vrijwel verlaten.

Sinds de val van Assad komt er een gestage stroom voormalige bewoners terug.

De zwaarst beschadigde gebieden blijven grotendeels verlaten, maar in de hoofdstraat die naar het kamp leidt, zijn beetje bij beetje de weggevaagde muren vervangen in de gebouwen die structureel gezond blijven. Winkels zijn weer open en gezinnen zijn teruggekeerd naar hun appartementen. Maar een groter wederopbouwinitiatief lijkt nog ver weg.

“Het is een jaar geleden dat het regime viel. Ik hoop dat ze de oude verwoeste huizen kunnen verwijderen en torens kunnen bouwen”, zegt Maher al-Homsi, die zijn beschadigde huis repareert om er weer naartoe te verhuizen, ook al heeft het gebied niet eens een wateraansluiting.

Zijn buurman, Etab al-Hawari, was bereid de nieuwe autoriteiten wat speling te geven.

“Ze hebben een leeg land geërfd – de banken zijn leeg, de infrastructuur is beroofd, de huizen zijn beroofd”, zei ze.

Bassam Dimashqi, een tandarts uit Damascus, zei over het land na de val van Assad: “Natuurlijk is het beter, er is een soort vrijheid.”

Maar hij blijft bezorgd over de nog steeds precaire veiligheidssituatie en de impact ervan op de nog steeds zwakke economie.

“De taak van de staat is het opleggen van veiligheid, en zodra je veiligheid oplegt, zal al het andere komen”, zei hij. “De veiligheidssituatie moedigt investeerders aan om projecten te komen doen.”

Marwan, de voormalige gevangene, zegt dat de situatie na Assad in Syrië “veel beter” is dan voorheen. Maar ook economisch heeft hij het moeilijk.

Van tijd tot tijd neemt hij arbeid in dienst die slechts 50.000 of 60.000 Syrische ponden per dag oplevert, het equivalent van ongeveer $5.

Zodra hij klaar is met zijn tuberculosebehandeling, zegt hij, is hij van plan naar Libanon te vertrekken op zoek naar beter betaald werk.

——

Sewell rapporteerde vanuit Beiroet. Associated Press-journalist Omar Albam in Damascus heeft bijgedragen aan dit rapport.