Het is vijftien maanden geleden dat mijn vader, die met vrienden op stap was voor een normale zondagse cyclus, nooit thuiskwam. Dit kan geen essay zijn waarin wordt beschreven hoe ik het heb gedaan mijn verdriet overwinnen – Dat heb ik niet gedaan. Dit zal ook geen essay zijn dat de zinloosheid helpt begrijpen van het verliezen van iemand decennia voordat hij had moeten vertrekken. Het heeft voor mij nog steeds geen zin. In plaats daarvan schrijf ik over kunst. De kunst van mijn vader. En de mijne, hoe nieuw die ook is.
Mijn vader was (de verleden tijd veroorzaakt nog steeds een beetje kramp in mijn vingers, de verleiding om op ‘backspace’ te drukken en het te vervangen door ‘is’) een dokter. Hij had duizenden patiënten die hem aanbaden, maar zijn werk was slechts één facet van alles wat hij deed. Hij was een astronoom. Een kitesurfer. Een schaakgenie. En een kunstenaar. Op een dag pakte mijn vader een penseel en begon zichzelf kunst aanlerenmet een beetje YouTube en veel vallen en opstaan.
Zijn werk belandde in kunstgalerijen. Hij verkocht afdrukken van zijn kunst. Alles lag voor hem op tafel: landschappen, historische monumenten, mensen, dieren… hij hield zich er allemaal mee bezig. Als ik langskwam, zag ik zijn nieuwste werk in uitvoering op de eettafel. Het is nooit bij me opgekomen om hem te vragen het mij te leren. Ik was nutteloos in kunst en had geen penseel meer vastgehouden sinds mijn leraar op de middelbare school me vertelde dat ik veel passie had, maar weinig vaardigheid.
Er veranderde iets en ik wilde ook kunst maken
Het verlangen om leren over kunst begon met het hamsteren van de schilderijen van mijn vader. Hij had er een stapel van honderden. Mijn moeder en ik zaten samen en kozen onze favorieten om bij ons thuis in te lijsten. Ik koos voor zijn schilderij van Eilean Donan in Schotland en het Colosseum in Rome, twee plaatsen die ik graag bezocht. Ik koos ook voor een strandlandschap met twee silhouetfiguren die me aan mijn vader en mij deden denken.
Maandenlang heb ik naar ze zitten staren. Elk schilderij was een stukje tijd uit het leven van mijn vader. Zijn handen hielden elke pagina vast. Zijn penseelstreken maakten elke markering. Zijn ogen kozen elke kleur. Ik heb altijd een mentale lijst bijgehouden van de dingen die uit mijn huis moeten worden weggerukt als er brand is. De schilderijen van papa staan nu bovenaan die lijst.
Twee maanden geleden zag ik een advertentie voor een workshop aquarelleren bij mij in de buurt. ‘Beginners welkom.’ Ik ging alleen en bracht drie uur door met het schilderen van een dahlia. Een paar weken later vond ik een andere werkplaats aan de overkant van de stad en schilderde een Toscaans huis tussen klaprozen. Ik vond toen een tweedaagse olieverfworkshop en ging daar ook naartoe, genietend van de uitdaging van een ander medium.
Links staat de aquarel van de auteur, rechts een aquarel van haar vader. Met dank aan Tayla Blaire
Door mijn nieuwe hobby voel ik me meer verbonden met mijn vader
Meestal, als ik een hobby oppakkenik eis onmiddellijke uitmuntendheid of laat het achterwege. Schilderen is anders. Ik leer langzaam. Ik maak gebruik van de expertise van anderen, persoonlijk waar mogelijk en online als dat niet het geval is. Ik maak fouten, maar ik maak ze terwijl ik de penselen van mijn vader vasthoud (de te redden – hij was niet bijzonder ijverig als het om het wassen ervan ging).
Ik heb gelezen dat het verliezen van een ouder een… gevoel van heimwee dat gaat nooit weg. Het is de beste omschrijving van verdriet die ik heb gevonden. Door de hobby van mijn vader op te pakken, ontstaat er een kleine band met hem. Het neemt de heimwee niet weg. Het verzacht het verdriet niet; het brengt het juist in beroering en laat het ronddraaien alsof je een penseel in water schoonmaakt.
Maar soms is dat precies wat ik wil. Ik wil in het verdriet zitten. Ik houd zijn penselen vast, ik luister naar zijn afspeellijst en ik doe wat hij graag deed, in het besef dat ik nooit het voorrecht zal hebben om het naast hem te doen. Daarbij leidt zijn hand de mijne. Samen maken wij kunst.
