Deze misdaadthriller van Ben Affleck is een bewerking van het tweede deel van een trilogie van boeken

Het is mogelijk dat wij een commissie ontvangen over aankopen via links.

2016 was niet het jaar van Ben Affleck: hij speelde in drie films, en geen enkele was een succes. Zijn optreden als Batman in “Batman v. Superman: Dawn of Justice” werd geprezen, maar de film zelf wel niet, markeert het begin van het einde voor het DC Extended Universe. Afflecks originele actiethriller, ‘The Accountant’, kreeg eveneens middelmatige recensies, maar was in ieder geval populair genoeg om negen jaar later een vervolg te krijgen.

Dit brengt ons bij Afflecks passieproject, ‘Live by Night’. Het gangster-epos speelt zich af in 1926, kort na de drooglegging, en volgt de bankrover Joe Coughlin uit Boston terwijl hij een rumrijk imperium opbouwt in Florida en verliefd wordt op de Cubaanse crimineel Graciela Corrales (Zoe Saldaña). Affleck regisseerde de film en castte zichzelf als de 20-jarige Joe. Aangezien zijn laatste project de Beste Film-winnende ‘Argo’ was, zou je denken dat hij het opnieuw zou presteren. Het mocht niet zo zijn: “Live By Night” gebombardeerd en ging ten onder als Afflecks eerste misser als regisseur.

“Live By Night” is gebaseerd op een roman uit 2012 van Dennis Lehanedie (net als Affleck) uit Boston komt. Achter het bronmateriaal schuilt een groter verhaal; “Live by Night” is de tweede roman in een trilogie die de familie Coughlin in het begin van de 20e eeuw volgt. (Hoewel Lehane denkt liever aan de boeken als “drie op zichzelf staande individuen die met elkaar verbonden zijn door een bloedlijn.”)

Affleck maakte zijn regiedebuut door zich aan te passen Lehanes ‘Gone Baby Gone’ het vierde boek in de Kenzie & Gennaro detectiveserie. Dat werkte, dus waarom “Live by Night” niet? Na elk Lehane-boek te hebben gelezen, is deze schrijver van mening dat “Live by Night” zowel een van zijn mindere werken is als het zwakke punt van de Coughlin-trilogie. Toch kun je beter ‘Live by Night’ lezen dan ernaar kijken, vooral omdat de Coughlin-trilogie begint en eindigt met triomfen.

Lehane maakte carrière met het schrijven van procedures en thrillers, maar met ‘De gegeven dag’ uit 2008 hij schreef iets meer literairs. Een boekdeel van meer dan 700 pagina’s, “The Given Day”, speelt zich grotendeels af in Boston aan het eind van de jaren 1910, onmiddellijk na het einde van de Eerste Wereldoorlog. Het verhaal is verdeeld tussen Luther Laurence, een zwarte man die van Oklahoma naar Boston verhuist voor een nieuwe start, en Joe’s oudere broer, Danny Coughlin.

De gebroeders Coughlin zijn de zonen van politie-kapitein Thomas Coughlin (gespeeld door Brendan Gleeson in “Live by Night”). Danny, een koninklijk wetshandhaver, houdt zich bezig met de organisatie van de politie in Boston en helpt bij het leiden van de historische politiestaking in Boston van 1919.

Door detectiveromans te schrijven, leerde Lehane hoe hij complexe verhaallijnen met elkaar kon verweven. Hij gebruikte die vaardigheden op “The Given Day” om een ​​uitgebreid familiedrama te schrijven zonder zijn superslimme dialogen achter te laten. Eén zin die mij niet heeft losgelaten, is wanneer Danny bedenkt dat antikapitalisten de menselijke drijfveer niet begrijpen:

‘(Communisten) streven een utopie na die geen rekening houdt met het meest elementaire kenmerk van het menselijke dier: hebzucht. De (bolsjewieken) geloofden dat het genezen kon worden als een ziekte, maar Danny wist dat hebzucht een orgaan was, net als het hart, en als je dat zou verwijderen, zou de gastheer sterven.’

“The Given Day” blijft Lehane’s meest ambitieuze roman op het gebied van historisch onderzoek en het vertellen van verhalen. Het is ook zijn beste; alleen “Mystic River” komt in de buurt.

Lehane werkt ook op televisie; hij schreef voor “The Wire” en ontwikkelde de Apple TV-miniseries ‘Black Bird’ en ‘Smoke’. Hoewel hij zegt dat hij zich niet op zijn gemak voelt bij het omzetten van zijn boeken in scenario’s (Lehane beschreef dat in 2007 voor de Massachusetts-krant Patriot Ledger als ‘mijn kind moeten opereren’), zou ik hem graag ‘The Given Day’ als een miniserie zien lanceren.

Nu Danny’s verhaal compleet is in “The Given Day”, verschuift “Live By Night” naar Joe. Het is Lehane die zijn eigen ‘The Godfather’ doet, met dezelfde thema’s van het Amerikaanse kapitalisme als gelegitimeerd gangsterisme. De omwegen naar het Cuba van vóór de revolutie doen zelfs denken aan ‘The Godfather Part II’. In tegenstelling tot ‘The Godfather’ weegt de romantiek echter zwaarder dan het cynisme. Het boek heeft te veel plezier met Joe’s kappertje. Zelfs het verlies van Graciela voelt afgezaagd; een andere vrouw in een koelkast. De trilogie-capper heeft dat rechtgezet.

“Wereld vervlogen” is “De dood van Joe Coughlin”, om te parafraseren De favoriete titel van Francis Ford Coppola voor “Godfather 3.” Het is een somber boek waarin het universum Joe uitlacht, zelfs als hij aan verlossing denkt. Joe ontdekt dat zijn rechterhand Dion (Chris Messina in de film van Affleck) een rat is en hem in Fredo-stijl moet executeren. Het hoofdstuk eindigt met Joe die zijn zoon Tomás naar de moord ziet kijken en ‘voor altijd voor hem verloren’ raakt.

Alsof dat nog niet wreed genoeg is, wordt Joe zelf op de laatste pagina’s neergeschoten. Lehane heeft veel personages geschreven die de verdoemenis waard zijn, en hij geeft een voorproefje van hoe hun eeuwigheid eruit ziet:

‘(Joe) wachtte tot er anderen zouden komen. Hij hoopte dat ze dat zouden doen. Hij hoopte dat er meer aan de hand was dan een donkere nacht, een leeg strand en golven die de kust nooit helemaal bereikten.’

Het is een van de grootste en meest treurige eindes van een gangsterverhaal, vergelijkbaar met het laatste gesprek van Tony Soprano (James Gandolfini) met een seniele oom Junior (Dominic Chianese) in de finale van ‘Sopranos’ ‘Made in America’ of Frank Sheeran (Robert De Niro) die alleen zit, vergeten, met een deur die aan het einde van ‘The Irishman’ krakend opengaat. Als Afflecks ‘Live by Night’ zo was geëindigd, zou ik er misschien nog steeds over nadenken zoals ik ‘World Gone By’ doe.