Het is mogelijk dat wij een commissie ontvangen over aankopen via links.
Voor millennials zal de hoofdcast van de X-Men-cartoon uit 1992 altijd het definitieve X-Men-team zijn. Het is een team met een opvallend genderevenwicht: vijf mannen (Professor X, Cyclops, Wolverine, Beast en Gambit) en vier vrouwen (Storm, Rogue, Jean Grey en Jubilee). Het gevoel van gelijkheid strekte zich uit tot de manier waarop de personages werden geschreven; de X-Women hielden zich nooit in in de actiescènes en ze kregen evenveel hoofdrolspelers als de mannelijke personages. Rogue (Lenore Zann), wiens krachten haar ervan weerhielden andere mensen aan te raken, verlangde naar Gambit (Chris Potter, later Tony Daniels), maar ze werd niet bepaald door die onmogelijke romance.
Het feminisme van “X-Men” is positief geweest vanwege zijn nalatenschap (zoals criticus Meghan O’Keefe betoogde bij Decider), maar het was niet de bedoeling van de makers om een verklaring af te leggen. Eric en Julia Lewald, de man en vrouw showrunners van ‘X-Men’, hebben hun ervaringen opgetekend in het boek uit 2020 “X-Men: de kunst en het maken van de animatieserie.” In een interview met Marvel.com over het boek bevestigden de Lewalds dat het “dom geluk” was dat het team genderevenwichtig was.
“Jubilee en Gambit waren nieuwer, Marvel wilde er zeker van zijn dat ze ze hadden. En uiteraard Professor X. En Jean (Grey) en (Cyclops) waren vanaf het begin de kernmensen. En Wolverine is de grootste naam in de geschiedenis van de X-Men. Je bent dus al ongeveer zes. En het gebeurde dat een paar van die (keuzes) al vrouwen waren, “legde Eric Lewald uit. Storm en Rogue zijn twee van de andere grootste X-Men, dus het moet een no-brainer zijn geweest om ze aan de show toe te voegen.
“Ik wil Margaret Loesch (toenmalig hoofd van Fox Kids) de eer geven dat ze in het project gepassioneerd was. Ik kan me niet herinneren dat ik enige tegenreactie heb gehoord: ‘Oh, je hebt te veel meisjes in het team'”, herinnerde Julia Lewald zich.
X-Men versloeg het Smurfinprincipe
De Lewalds vergeleken hun “X-Men”-ensemble met hoe andere tekenfilms slechts één vrouwelijk personage toestonden, bijvoorbeeld “The Smurfs”, waar er één meisje was dat werd gedefinieerd door haar geslacht: Smurfin. In 1991 noemde criticus Katha Pollitt dit fenomeen het ‘Smurfinprincipe’ terwijl ze schreef in De New York Times. Volgens het Smurfin-principe mogen jongens verschillende persoonlijkheden hebben die verder gaan dan hun geslacht, terwijl dat voor meisjes niet het geval is. Het plaatst meisjes in een doos en leert de kinderen die kijken om mannelijkheid te accepteren als de standaardtoestand van mens zijn.
Een andere tekenfilm uit de jaren 80 die dit liet zien was ‘The Transformers’. Tijdens de eerste twee seizoenen was de hoofdcast van Autobots en Decepticons aanwezig geheel mannelijke robots; De enige gast van vrouwelijke Autobots speelde in één aflevering. Bij het schrijven van ‘The Transformers: The Movie’ nam schrijver Ron Friedman enig initiatief en introduceerde de vrouwelijke Autobot Arceewaardoor ‘Transformers’ eindelijk het absolute minimum bereikt dat te zien is in ‘The Smurfs’. “Transformers” zustershow “GI Joe” was lichtelijk hier beter in, maar de mannelijke karakters waren nog steeds ver in de minderheid dan de vrouwen.
Zelfs tien jaar nadat ‘X-Men’ in première ging, stond de DC-superheldentekenfilm ‘Justice League’ scheef met vijf mannen en twee vrouwen. Hawkgirl aan het team toegevoegd was een beloning voor de klassieke JL-line-up bestaande uit zes mannen en Wonder Woman.
“X-Men” begreep ook dat het één ding is om meer meisjes in de show te hebben, maar hoe je ze schrijft een andere is. Vergelijk “X-Men” met de de mislukte “Pryde of the X-Men” -piloot uit 1989met vijf mannelijke helden (Professor X, Cyclops, Wolverine, Nightcrawler en Colossus) en drie vrouwelijke (Storm, Dazzler en Kitty Pryde). Kitty vervulde de rol die Jubilee zou spelen in de show van ’92: een jonge vrouw die zich voor het eerst bij de X-Men voegde. Maar hoewel Kitty in ‘Pryde’ een verwaande dame in nood was, was Jubilee slim en pittig.
De grootste sterren van de X-Men zijn de vrouwen
De film ‘X-Men: Dark Phoenix’ uit 2019 bevat een scène waarin Mystique (Jennifer Lawrence) Professor X (James McAvoy) uitscheldt om het team de ‘X-Women’ te noemen. Toch is het sentiment niet verkeerd! De meeste van de grootste sterren uit de “X-Men”-strips Zijn de X-Women, en de cartoon uit ’92 eerden dat.
Het gaat terug op Chris Claremont, die van 1975 tot 1991 consequent “X-Men” schreef. De meest duurzame “X-Men”-personages die hij (mede) creëerde waren vrouwen: Kitty Pryde, Rogue, Psylocke, Moira MacTaggert, Emma Frost, Jubilee, Shi’ar Empress Lilandra, enz. Claremont is de erfgenaam van William Moulton Marston, maker van Wonder Woman — hij schrijft sterke, complexe vrouwelijke karakters En wil dat ze op hem trappen. Claremont was vooral ingenomen met Storm; als er een centrale leiding is in zijn “X-Men” -run, dan is zij het.
De eerste “X-Men”-strips van Stan Lee en Jack Kirby volgden het Smurfinprincipe tot op de letter. Er waren vijf jongens en één meisje, Jean Grey, die zowel in als buiten de strijd een steeds kleiner wordend viooltje was. Claremonts eerste revolutionaire zet op “X-Men” was om Jean herboren te laten worden als de Phoenix; hij nam de stereotiepe ‘kwetsbare vrouw’ uit het boek en maakte van haar een godin in levende lijve.
Toch is het feminisme van ‘X-Men’ onlosmakelijk verbonden met de knikken van Claremont. Schrijver Ann Nocenti onderzocht deze tegenstrijdigheden in “Classic X-Men” nr. 34, waar Emma Frost (die een wit korset en kousen draagt) een dienstmeisje uitscheldt omdat ze zich vernederd voelt door haar kleding. Voor Emma wordt haar lichaam niet uitgebuit als ze het tentoonstelt. In plaats daarvan exploiteert ze de mannen die naar haar staren door ze om haar vinger te binden.
Marvel-strips
Het is van essentieel belang dat vrouwelijke personages in verhalen aanwezig zijn, maar het is net zo belangrijk om ervoor te zorgen dat vrouwen de kans krijgen om die personages te schrijven.
