De gewaagde operatie die Machado uit Venezuela heeft gehaald: NPR

RIO DE JANEIRO, Brazilië – Het is een buitengewone prestatie om de Nobelprijs voor de Vrede te winnen. Maar voor de laureaat van dit jaar was zelfs het bijwonen van de ceremonie een prestatie op zich.

María Corina Machado heeft meer dan een jaar ondergedoken gezeten nadat haar oppositiebeweging vorig jaar president Nicolás Maduro had verslagen bij de verkiezingen – een stemming die algemeen als frauduleus wordt beschouwd. Om haar uit Venezuela en veilig naar Oslo te krijgen, was een operatie nodig die een thriller waardig was.

In het middelpunt van die missie stond de Amerikaanse Special Forces-veteraan Bryan Stern, de bebaarde, breedgeschouderde oprichter van Stichting Grijze Stier Redding. Stern en zijn team van Amerikaanse militaire veteranen hebben honderden extracties over de hele wereld uitgevoerd. Maar deze, zegt hij, was anders.

‘Ze is na Maduro de populairste persoon op het westelijk halfrond’, zei hij. “Vanwege die handtekening maakte deze operatie erg moeilijk.”

Stern en zijn team hadden slechts een week om Machado’s ontsnapping te plannen, een missie die ze Operatie Golden Dynamite noemden – een knipoog naar Alfred Nobel, de oprichter van de Vredesprijs die ook het dynamiet heeft uitgevonden.

Een route over land was uitgesloten – er waren te veel controleposten waar ze herkend zou worden. Daarom besloten ze om over zee te verhuizen.

Maar ze moesten voorzichtig zijn. Het Amerikaanse leger heeft een aanzienlijke aanwezigheid opgebouwd voor de Venezolaanse kust, waarbij de afgelopen maanden bijna twee dozijn boten zijn vernietigd die naar verluidt in drugs handelen, waarbij ten minste 87 mensen omkwamen. Stern wil de details niet bespreken, maar zegt dat hij overleg heeft gevoerd met Amerikaanse functionarissen die wisten dat ze in het gebied zouden opereren.

Hij zorgde ervoor dat hij geen boot gebruikte die een doelwit zou kunnen worden. “Ik wilde geen grote gigantische boot met grote motoren die snel konden varen en door de golven heen konden snijden”, zei hij. ‘Dat is wat de narco’s gebruiken – en het Amerikaanse leger blaast ze graag op.’

Toen stuitte hun plan op een ander probleem: Machado’s boot arriveerde nooit op het vooraf bepaalde ontmoetingspunt in de Caribische Zee.
“Het was de bedoeling dat we elkaar in het midden zouden ontmoeten, maar toen dat niet lukte, draaiden we om en gingen naar hen toe”, zei Stern.

In het pikkedonker, met golven van drie meter hoog die de zijkanten van beide boten kapot sloegen en alleen zaklampen om ze te begeleiden, raakten de zenuwen gerafeld. Elke ploeg was bang dat de ander kartelleden, overheidsagenten of erger zouden kunnen zijn.

‘Ik zou Maduro’s mannen kunnen zijn, ik zou kartelmannen kunnen zijn – wat dan ook’, zei Stern. “Iedereen is schichtig als ze elkaar in het holst van de nacht op zee benaderen. In golven van 3 meter hoog? Dit is eng.”

Toen ze eindelijk dichtbij genoeg waren om elkaar te kunnen horen, klonk er een stem over het water.

“Ik ben het – Maria!”

Stern sleepte haar aan boord. Met de wind in de rug verliep de laatste etappe naar een Caribisch eiland – dat hij niet bij naam wilde noemen, maar naar verluidt Curaçao is – genadig soepel. Er stond een privévliegtuig klaar om haar de rest van de reis naar Oslo te brengen.

Stern zegt dat Machado sterker was dan de knapperige veteranen die haar hielpen te ontsnappen.
“We zeuren en kreunen allemaal – het is koud, het is nat, we hebben honger, het is donker”, zei hij. ‘Ze heeft niet één keer geklaagd.’

Stern geeft toe dat hij een beetje onder de indruk was van Machado. Hij volgde haar strijd voor democratische verandering al jaren. Hij was er altijd van uitgegaan dat de ‘IJzeren Dame’ van Venezuela haar bijnaam te danken had aan haar politieke onverzettelijkheid. Maar na die avond zegt hij dat het iets meer is.

‘Ze is knoestig,’ zei hij lachend. “Behoorlijk geweldig.”