De eerste vrouwelijke leider van Japan heeft te maken met een taboe op het betreden van de sumo-ring die uitsluitend voor mannen bestemd is

TOKIO — TOKIO (AP) — Sanae Takaichi geschiedenis geschreven door in oktober de eerste vrouwelijke premier van Japan te worden. Ze moet nu beslissen of ze nog een barrière wil doorbreken: het taboe dat vrouwen uitsluit van de sumo-ring.

De winnaar van het Kyushu Grand Sumo Toernooi dat zondag eindigt, krijgt de Premier’s Cup. Enkele van haar mannelijke voorgangers, waaronder voormalig premier Junichiro Koizumi, zijn de ring betreden om de beker te overhandigen.

Takaichi, een fervent conservatief die de traditionele gender- en paternalistische waarden van Japan steunt, zal het taboe wellicht niet doorbreken. Hoe dan ook zal ze deze keer geen beslissing moeten nemen over de vraag of ze de sumo-ring zal betreden, omdat ze een dag later terugkeert van de top van de Groep van 20 in Zuid-Afrika.

Haar volgende kans om een ​​beslissing te nemen komt tijdens het nieuwjaarstoernooi in Tokio.

Maar het debat over het taboe op vrouwen zal waarschijnlijk voortduren, niet in de laatste plaats omdat Japan nu aan het hoofd staat van een vrouw. Er is ook kritiek dat het verbod op sumo en andere religieuze plaatsen geen voeling heeft met de veranderende plaats van vrouwen in de Japanse samenleving.

De sumoring is slechts een deel van de controverse.

In Japan zijn vrouwelijke aanbidders al eeuwenlang uitgesloten van bepaalde heilige bergen, religieuze trainingen, tempels, heiligdommen en festivals.

Op andere plekken in de wereld gelden vergelijkbare taboes, maar dat in Japan komt voort uit het geloof in vrouwelijke ‘onzuiverheid’ dat geassocieerd wordt met menstruatie en bevalling, en uit bepaalde vrouwonvriendelijke boeddhistische opvattingen, zegt Naoko Kobayashi, hoogleraar aan de Aichi Gakuin Universiteit en expert op het gebied van religie en gender.

Het verbod op vrouwen op heilige bergen, waaronder de berg Fuji, en op religieuze instellingen is in de loop der jaren grotendeels geëlimineerd. Maar het blijft hangen bij bepaalde heiligdommen en festivals.

Veel van deze verboden dateren uit het 19e-eeuwse Meiji-tijdperk of later, zei Kobayashi, en het taboe was moeilijk te doorbreken omdat vrouwen door de jaren heen ook werden uitgesloten van politieke en religieuze besluitvorming.

De oorsprong van Sumo is verbonden met rituelen voor de Japanse inheemse religie Shintodat grotendeels geworteld is in animisme en het geloof dat duizenden kami, of geesten, in de natuur bevolken. De eerste sumowedstrijden dateren van 1500 jaar geleden en waren een ritueel gewijd aan de kami, met gebeden voor overvloedige oogsten, dans en andere optredens bij heiligdommen.

De dohyo waar sumo plaatsvindt, is een verhoogde ring gemaakt van speciale klei, waarvan de rand wordt gemarkeerd door een cirkel van rijststro die het binnenste heiligdom scheidt van de buitenwereld van onzuiverheid. Het is verboden terrein voor vrouwen in professionele sumo.

Sommige deskundigen zeggen dat sumo het Shinto-geloof in vrouwelijke onreinheid volgt.

De Japan Sumo Association heeft ontkend dat het vrouwenverbod gebaseerd is op het Shinto-geloof van onreinheid.

“Deze interpretatie is een misverstand”, zei het hoofd van de vereniging, Nobuyoshi Hakkaku, in 2018. Hij zei dat sumorituelen verbonden zijn met volksovertuigingen, zoals dankbaar zijn voor een goede oogst, en niet over rigide religieuze principes gaan.

“We hebben seksistische bedoelingen consequent ontkend”, zei Hakkaku. “De regel die de dohyo tot een serieus strijdtoneel voor mannen maakt, is alleen maar natuurlijk voor worstelaars, waardoor de dohyo een wereld voor alleen mannen wordt en (leidend tot) het doorgeven van de praktijk om vrouwen daar niet te laten gaan.”

Onder verwijzing naar een document uit de zevende eeuw met de titel ‘Ancient Chronicles of Japan’ zeggen historici dat vrouwelijke hofleden de eersten waren die sumo uitvoerden op verzoek van een keizer. Er zijn documentaire verslagen van vrouwelijke sumoworstelaars in documenten uit de 16e eeuw.

Sumo kreeg prestige toen in 1884 wedstrijden werden bijgewoond door keizer Meiji en kreeg later de status van nationale sport met de voltooiing van de oorspronkelijke Ryogoku Arena in 1909.

In 1978 protesteerde een vrouwelijke bureaucraat van het ministerie van Arbeid, Mayumi Moriyama, nadat de sumovereniging een meisje dat een plaatselijke sumo-kwalificatiewedstrijd voor kinderen had gewonnen, ervan weerhield door te gaan naar de finale van een echte sumo-ring.

In 1990 sprak Moriyama, als woordvoerder van de regering, haar wens uit om de ring te betreden voor de uitreiking van de Premier’s Cup, maar werd afgewezen door de sumovereniging.

In 2018 heeft de burgemeester van Maizuru in het noorden van Kyoto stortte in tijdens een toespraak in een sumoring. Twee vrouwelijke medische experts stormden naar binnen en begonnen eerste hulp te verlenen terwijl verschillende mannelijke sumo-functionarissen toekeken. Nog twee vrouwen probeerden zich bij de eerste hulp aan te sluiten voordat aankondigingen eisten dat de vrouwen de ring zouden verlaten. Sumo-functionarissen gooiden daarna zout, een gebaar van zuivering.

Dagen later weigerde de vereniging Tomoko Nakagawa, de toenmalige burgemeester van de stad Takarazuka, de dohyo binnen te laten om een ​​toespraak te houden voor een oefentoernooi. Nakagawa, die vanaf de zijkant van de ring moest spreken, zei dat ze zich schaamde omdat ze werd afgewezen alleen maar omdat ze een vrouw is.

Het hoofd van de sumovereniging bood zijn excuses aan vanwege het “onvermogen om passende actie te ondernemen in een levensbedreigende situatie” en omdat hij Nakagawa een ongemakkelijk gevoel gaf, en vormde hij een panel van externe experts om het verbod op vrouwen te onderzoeken. Zeven jaar later wacht er nog steeds een beslissing.

“Het uitsluiten van vrouwen onder de premisse van op mannen gerichte tradities en gewoonten kan niet langer gerechtvaardigd worden onder de waarden van die tijd”, aldus Kobayashi, de professor.

Takaichi wordt niet als feministe beschouwd. Ze heeft paternalistische familiewaarden gesteund en de opvolging van de Japanse monarchie alleen voor mannen opengehouden. Ze is ook tegen het wijzigen van een 19e-eeuwse wet die getrouwde stellen de mogelijkheid zou bieden om afzonderlijke achternamen te behouden.

Takaichi probeert de steun terug te winnen van rechtse kiezers die zich tijdens de recente verkiezingen aangetrokken hebben gevoeld tot opkomende populistische groeperingen. Een poging om de trofee in de ring te presenteren zou worden gezien als in strijd met de sumo-tradities en zou haar imago bij de kiezers kunnen schaden.

Ze heeft nog geen commentaar gegeven op hoe ze de trofee-uitreiking zal aanpakken, maar haar topwoordvoerder van de regering heeft aangegeven dat Takaichi niet overweegt om de ring te betreden.

“Premier Takaichi is van plan de traditie van de sumocultuur te respecteren”, zei kabinetschef Minoru Kihara tegen verslaggevers.