Tokio:
Tijdens een bezoek aan Nagasaki met keizer Naruhito en keizerin Masako overweldigde het geluid van haar naam die door weldoeners langs de wegen werd geschreeuwd het gejuich voor haar ouders.
Nu ze maandag 24 wordt, willen haar aanhangers de Japanse successiewet voor alleen mannen wijzigen, die Aiko, het enige kind van de keizer, verbiedt om monarch te worden.
Naast de frustratie dat de discussie over de opvolgingsregels is vastgelopen, heerst er ook een gevoel van urgentie. De krimpende monarchie van Japan staat op de rand van uitsterven. Naruhito’s tienerneefje is de enige in aanmerking komende erfgenaam van de jongere generatie.
Experts zeggen dat het vrouwenverbod moet worden opgeheven voordat de koninklijke familie uitsterft, maar conservatieve wetgevers, waaronder premier Sanae Takaichi, zijn tegen de verandering.
Aiko heeft bewonderaars gekregen sinds ze in 2021 debuteerde als volwassen koninklijke vrouw, toen ze indruk maakte op het publiek als intelligent, vriendelijk, zorgzaam en grappig.
De steun voor Aiko als toekomstige monarch nam toe na haar eerste officiële soloreis naar Laos in november, als vertegenwoordiger van de keizer. Tijdens het zesdaagse bezoek ontmoette ze Laotiaanse topfunctionarissen, bezocht ze culturele en historische locaties en ontmoette ze de lokale bevolking.
Eerder dit jaar vergezelde Aiko haar ouders naar Nagasaki en Okinawa. Ze heeft het voorbeeld gevolgd van haar vader, die veel belang hecht aan het doorgeven van de tragedie van de Tweede Wereldoorlog aan jongere generaties.
“Ik heb er altijd voor gepleit dat prinses Aiko gekroond zou worden”, zegt Setsuko Matsuo, een 82-jarige overlevende van de atoombom, die uren vóór de geplande aankomst van Aiko en haar ouders in het gebied naar het vredespark van Nagasaki kwam. “Ik vind alles aan haar leuk, vooral haar glimlach… zo geruststellend”, vertelde ze destijds aan The Associated Press.
Mari Maehira, een 58-jarige kantoormedewerker die in Nagasaki wachtte om Aiko toe te juichen, zei dat ze Aiko heeft zien opgroeien en “nu willen we haar een toekomstige monarch zien worden.”
De populariteit van de prinses heeft sommigen ertoe aangezet wetgevers onder druk te zetten om de wet te veranderen.
Cartoonist Yoshinori Kobayashi heeft stripboeken geschreven waarin wordt aangedrongen op een juridische verandering zodat Aiko monarch kan worden. Supporters blijven deze boeken naar parlementariërs sturen om het bewustzijn te vergroten en hun steun voor de zaak te krijgen.
Anderen hebben YouTube-kanalen opgezet en folders verspreid om publieke aandacht voor de kwestie te krijgen.
Ikuko Yamazaki, 62, gebruikt sociale media om te pleiten voor de opvolging van het eerste kind van de keizer, ongeacht geslacht. Ze zegt dat het niet hebben van Aiko als opvolger en het aandringen op alleen mannelijke monarchen ervoor zullen zorgen dat de monarchie zal uitsterven.
“Het opvolgingssysteem weerspiegelt de Japanse mentaliteit met betrekking tot genderkwesties,” zei Yamazaki. “Ik verwacht dat het hebben van een vrouwelijke monarch de status van vrouwen in Japan dramatisch zou verbeteren.”
De populaire prinses werd geboren op 1 december 2001.
Kort na de geboorte van Aiko ontwikkelde haar moeder, de aan Harvard opgeleide voormalige diplomaat Masako, een door stress veroorzaakte mentale aandoening, blijkbaar als gevolg van kritiek omdat ze geen mannelijke erfgenaam had voortgebracht, waarvan ze nog steeds herstellende is.
Aiko stond bekend als een slim kind dat, als sumofan, de volledige namen van worstelaars uit zijn hoofd leerde.
Ze had echter ook met problemen te kampen: als meisje op de basisschool miste ze korte tijd lessen vanwege pesten. Als tiener zag ze er extreem mager uit en miste ze een maand lang lessen.
In 2024 studeerde Aiko af aan de Gakushuin Universiteit, waar haar vader en vele andere leden van het koningshuis studeerden. Sindsdien heeft ze deelgenomen aan haar officiële taken en paleisrituelen terwijl ze ook bij het Rode Kruis werkte. In het weekend maakt ze graag wandelingen met haar ouders en speelt ze graag volleybal, tennis en badminton met paleisfunctionarissen.
De Imperial House Law uit 1947 staat alleen opvolging via mannelijke lijn toe en dwingt vrouwelijke royals die met gewone mensen trouwen, hun koninklijke status te verliezen.
De snel slinkende keizerlijke familie telt zestien leden, vergeleken met dertig leden dertig jaar geleden. Het zijn allemaal volwassenen.
Naruhito heeft slechts twee potentiële jongere mannelijke erfgenamen: zijn 60-jarige jongere broer, kroonprins Akishino, en Akishino’s 19-jarige zoon, prins Hisahito. Prins Hitachi, de jongere broer van voormalig keizer Akihito en derde in lijn voor de troon, is 90 jaar oud.
Akishino erkende de vergrijzing en krimpende koninklijke bevolking, “maar onder het huidige systeem kan er niets worden gedaan.”
“Ik denk dat het enige wat we nu kunnen doen is onze officiële taken terugschroeven”, zei hij zondag tegen verslaggevers voorafgaand aan zijn 60e verjaardag.
Vorig jaar merkte de kroonprins op dat koninklijke leden ‘mensen’ zijn wier leven wordt beïnvloed door de discussie, een genuanceerde maar zeldzame opmerking. Hij heeft geen verandering gezien, hoewel paleisfunctionarissen zijn opmerking oprecht hebben overgenomen, zei Akishino zondag.
Aiko had eerder ook gezegd op de hoogte te zijn van de afnemende koninklijke bevolking, maar kon geen commentaar geven op het systeem. “Onder de gegeven omstandigheden hoop ik oprecht elke officiële plicht te vervullen en de keizer en de keizerin te helpen, evenals andere leden van de keizerlijke familie.”
Het tekort aan mannelijke opvolgers is een ernstige zorg voor de monarchie, die volgens sommige historici al 1500 jaar aanhoudt. Het is ook een weerspiegeling van het bredere probleem van Japan, namelijk een snel vergrijzende en krimpende bevolking.
“Ik denk dat de situatie al kritiek is”, zegt Hideya Kawanishi, professor aan de Universiteit van Nagoya en expert op het gebied van monarchie. De toekomst hangt volledig af van het vermogen van Hisahito en zijn potentiële vrouw om mannelijke nakomelingen voort te brengen. ‘Wie wil met hem trouwen? Als iemand dat doet, zal ze een enorme druk ondergaan om een mannelijke erfgenaam voort te brengen, terwijl ze officiële taken op bovenmenselijke wijze vervult.’
Hisahito moet de last en het lot van de keizerlijke familie zelf dragen, zei voormalig chef Shingo Haketa van de Imperial Household Agency dit jaar in een krantenartikel in Yomiuri. “De fundamentele vraag is niet of we een mannelijke of vrouwelijke opvolgingslijn moeten toestaan, maar hoe we de monarchie kunnen redden.”
Japan kende traditioneel mannelijke keizers, maar er zijn ook acht vrouwelijke vorsten geweest. De laatste was Gosakuramachi, die regeerde van 1762 tot 1770.
De erfopvolgingsregel voor alleen mannen werd wet in 1889 en werd overgedragen naar de naoorlogse keizerlijke huiswet van 1947.
Experts zeggen dat het systeem voorheen alleen werkte met de hulp van concubines die tot ongeveer 100 jaar geleden de helft van de vroegere keizers voortbrachten.
De regering stelde in 2005 voor om een vrouwelijke monarch toe te staan, maar door de geboorte van Hisahito konden nationalisten het voorstel schrappen.
In 2022 riep een grotendeels conservatief panel van deskundigen de regering op om de opvolging in mannelijke lijn te handhaven en tegelijkertijd vrouwelijke leden van de familie toe te staan hun koninklijke status na het huwelijk te behouden en hun officiële taken voort te zetten. De conservatieven stelden ook voor om mannelijke afstammelingen uit ter ziele gegane verre takken van de koninklijke familie te adopteren om de mannelijke afstamming voort te zetten, een idee dat als onrealistisch werd beschouwd.
De vrouwenrechtencommissie van de Verenigde Naties in Genève drong er vorig jaar bij de Japanse regering op aan om een vrouwelijke keizer toe te staan, omdat het niet doen hiervan de gendergelijkheid in Japan belemmerde.
Japan deed het rapport af als ‘betreurenswaardig’ en ‘ongepast’ en zei dat de imperiale opvolging een kwestie is van fundamentele nationale identiteit.
“Hoewel het niet duidelijk is, is wat ze zeggen duidelijk in het voordeel van de mannelijke superioriteit. Dat is hun ideale samenleving”, zei Kawanishi, de professor.
(Behalve de kop is dit verhaal niet geredigeerd door NDTV-medewerkers en wordt het gepubliceerd via een gesyndiceerde feed.)
