De Amerikaanse verwijdering van begraafplaatspanelen ter ere van zwarte troepen uit de Tweede Wereldoorlog leidt tot woede in Nederland

Margraten, Netherlands – Sinds een Amerikaanse militaire begraafplaats in Zuid-Nederland twee displays verwijderde waarop zwarte troepen werden erkend die hielpen bij de bevrijding van Europa van de nazi’s, hebben bezoekers het gastenboek gevuld met bezwaren.

Ergens in het voorjaar verwijderde de American Battle Monuments Commission, de Amerikaanse overheidsinstantie die verantwoordelijk is voor het onderhoud van gedenkplaatsen buiten de Verenigde Staten, de panelen van het bezoekerscentrum op de Amerikaanse begraafplaats in Margraten, de laatste rustplaats voor ongeveer 8.300 Amerikaanse soldaten, gelegen in glooiende heuvels vlakbij de grens met België en Duitsland.

De stap kwam nadat president Trump een reeks uitvoerende bevelen had uitgevaardigd die een einde maakten aan diversiteits-, gelijkheids- en inclusieprogramma’s. “Ons land zal niet langer wakker worden”, zei hij in maart in een toespraak tot het Congres.

De verwijdering, uitgevoerd zonder publieke uitleg, heeft de woede van Nederlandse functionarissen, de families van Amerikaanse soldaten en de lokale bewoners die het Amerikaanse offer eren door voor de graven te zorgen, kwaad gemaakt.

De Amerikaanse ambassadeur in Nederland Joe Popolo leek de verwijdering van de displays te steunen. “De borden bij Margraten zijn niet bedoeld om een ​​agenda te promoten die Amerika bekritiseert”, schreef hij op sociale media na een bezoek aan de begraafplaats nadat de controverse was uitgebroken. Popolo weigerde een verzoek om commentaar.

Eén tentoonstelling vertelde het verhaal van de 23-jarige George H. Pruitt, een zwarte soldaat begraven op de begraafplaats, die stierf toen hij in 1945 een kameraad probeerde te redden van de verdrinkingsdood. De andere beschreef het Amerikaanse beleid van rassenscheiding tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Ongeveer 1 miljoen zwarte soldaten namen tijdens de oorlog dienst in het Amerikaanse leger en dienden in afzonderlijke eenheden, waarbij ze voornamelijk ondergeschikte taken uitvoerden, maar ook vochten in sommige gevechtsmissies. Een geheel zwarte eenheid groef de duizenden graven in Margraten tijdens de meedogenloze hongersnood van 1944-45 in het door Duitsland bezette Nederland, bekend van de Hongerwinter.

Cor Linssen, de 79-jarige zoon van een zwarte Amerikaanse soldaat en een Nederlandse moeder, is een van degenen die zich verzet tegen het verwijderen van de panelen.

Linssen groeide op zo’n vijftig kilometer van de begraafplaats en hoewel hij pas op latere leeftijd hoorde wie zijn vader was, wist hij dat hij de zoon was van een zwarte soldaat.

“Toen ik werd geboren, dacht de verpleegster dat er iets mis met me was, omdat ik de verkeerde kleur had”, vertelde hij aan Associated Press. “Ik was het enige donkere kind op school.”

Linssen bezocht samen met een groep andere kinderen van zwarte soldaten, inmiddels allemaal in de zeventig en tachtig, in februari 2025 de begraafplaats om de panelen te bekijken.

“Het is een belangrijk onderdeel van de geschiedenis”, aldus Linssen. ‘Ze zouden de panelen terug moeten plaatsen.’

Na maanden van mysterie rond de verdwijning van de panelen publiceerden twee mediaorganisaties – de Jewish Telegraphic Agency (JTA) en online media Dutch News – deze maand e-mails die waren verkregen via een verzoek uit de Amerikaanse Freedom of Information Act, waaruit bleek dat het DEI-beleid van Trump de commissie er rechtstreeks toe aanzette de panelen neer te halen.

Het Witte Huis reageerde niet op vragen van AP over de verwijderde panelen.

De American Battle Monuments Commission reageerde niet op vragen van AP over de onthullingen. Eerder vertelde de ABMC de AP dat het panel dat segregatie besprak ‘niet binnen (de) herdenkingsmissie viel.’

Er stond ook dat het panel over Pruitt was “geroteerd”. Op het vervangende paneel staat Leslie Loveland afgebeeld, een blanke soldaat die in 1945 in Duitsland werd gedood en in Margraten begraven ligt.

Voorzitter van de stichting Black Liberators en de Nederlandse senator Theo Bovens zeiden dat zijn organisatie, die aandrong op de opname van de panelen in het bezoekerscentrum, niet op de hoogte was gesteld van het feit dat ze waren verwijderd. Hij vertelde AP dat het “vreemd” is dat de Amerikaanse commissie vindt dat de panelen niet in hun missie zijn, zoals ze ze in 2024 plaatsten.

‘Er is iets veranderd in de Verenigde Staten’, zei hij.

Bovens, afkomstig uit de regio rond Margraten, is een van de duizenden inwoners die de graven op de begraafplaats verzorgt. Mensen die een graf adopteren, bezoeken het regelmatig en laten bloemen achter op de verjaardag van de gevallen soldaat en op andere feestdagen. De verantwoordelijkheid wordt vaak doorgegeven aan Nederlandse families, en er is een wachtlijst om graven van Amerikaanse soldaten te adopteren.

Zowel de stad als de provincie waar de begraafplaats ligt, hebben teruggave van de panelen geëist. In november werden de panelen in een Nederlands televisieprogramma nagebootst en buiten de begraafplaats geïnstalleerd, waar ze snel door de politie werden verwijderd. De show zoekt nu een permanente locatie voor hen.

De Zwarte Bevrijders zijn ook op zoek naar een permanente locatie voor een herdenking voor de zwarte soldaten die hun leven gaven om de Nederlanders te bevrijden.

Op het Amerikaplein, tegenover het stadhuis van Eijsden-Margraten, ligt een klein park vernoemd naar Jefferson Wiggins, een zwarte soldaat die op 19-jarige leeftijd veel van de graven in Margraten groef toen hij in Nederland gestationeerd was.

In zijn memoires, postuum gepubliceerd in 2014, beschrijft hij het begraven van de lichamen van zijn blanke kameraden met wie hij tijdens hun leven niet mocht verbroederen.

Toen zwarte soldaten tijdens de Tweede Wereldoorlog naar Europa kwamen, ‘vonden ze mensen die hen accepteerden, die hen verwelkomden, die hen behandelden als de helden die ze waren. En dat geldt ook voor Nederland”, zegt Linda Hervieux, wier boek ‘Forgotten’ de zwarte soldaten beschrijft die vochten op D-Day en de segregatie waarmee ze thuis te maken kregen.

Het verwijderen van de panelen, zei ze, “volgt een historisch patroon van het opschrijven van de verhalen van gekleurde mannen en vrouwen in de Verenigde Staten.”