De onderhandelaars hebben vrijdag overuren gemaakt om de zaak te redden EN klimaat praat binnen Brazilië omdat een bittere strijd over het al dan niet vermelden van fossiele brandstoffen een definitief akkoord dreigde te laten ontsporen.
Op het spel bij COP30 bereikt een overeenkomst die de weg vrijmaakt voor snellere bezuinigingen op de opwarming van de aarde, die steeds extremer weer veroorzaakt – en bewijst dat internationale samenwerking nog steeds kan functioneren in een gebroken wereld.
Na bijna twee weken onderhandelen in de stad Belem in het Amazonegebied, werd in een nieuw ontwerpakkoord, onthuld door COP30-gastland Brazilië, geen melding gemaakt van ‘fossiele brandstoffen’ of het woord ‘routekaart’ dat president Luiz Inacio Lula da Silva had zich publiekelijk gesteund.
Europese Unie klimaatcommissaris Wopke Hoekstra zei dat de tekst “onaanvaardbaar” was en dat de top het risico liep zonder akkoord te eindigen.
“Ik zeg het met pijn in het hart, maar wat nu op tafel ligt is duidelijk geen deal”, zei Hoekstra tegen verslaggevers terwijl de onderhandelaars opnieuw ineengedoken zaten in hun pogingen om tot een compromis te komen.
Consensus vereist
Zesendertig landen – waaronder rijke landen, opkomende economieën en kleine eilandstaten – hadden in een brief aan Brazilië gewaarschuwd dat ze elke overeenkomst zouden verwerpen die geen plan omvatte om af te stappen van fossiele brandstoffen.
De Franse minister voor ecologische transitie, Monique Barbut, vertelde AFP dat het olierijke Rusland en Saoedi-Arabiësamen met steenkoolproducent Indië en ‘veel’ opkomende landen blokkeerden een akkoord over fossiele brandstoffen.
Arunabha Ghosh, een speciale gezant voor Zuid-Azië bij de gesprekken, schoot terug tegen het “vingerwijzen”.
“Om aan te nemen dat de ene kant om de planeet geeft en de andere kant, omdat ze niet tevreden zijn met de formulering, niet om de planeet geeft, schaadt de geest van de onderhandelingen ernstig”, zei hij tegen AFP.
Ghosh verdedigde ook de uitsluiting van de routekaart voor de uitfasering van fossiele brandstoffen, met het argument dat ontwikkelingslanden de energiezekerheid voor hun land moeten garanderen en een transitie voor werknemers die afhankelijk zijn van de sector.
Er is consensus nodig onder de bijna 200 landen om tot een akkoord te komen op de VN-klimaatconferentie, die dit jaar plaatsvindt zonder de Verenigde Staten, omdat president Donald Trump de gebeurtenis schuwde.
Het hoofd van COP30, de Braziliaanse diplomaat Andre Correa do Lago, zei spijtig dat degenen die eraan twijfelen dat samenwerking de beste weg vooruit is voor de klimaatverandering “absoluut blij zullen zijn om te zien dat we niet tot overeenstemming tussen ons kunnen komen.”
De conferentie, die werd verstoord voor enkele uren door een brand op de locatie op donderdag zou eindigen op vrijdagavond om 18.00 uur (21.00 uur GMT) – een tijd die kwam en ging, zoals vaak het geval is op dergelijke topconferenties.
Geld gevecht
De drang naar een geleidelijke afschaffing van olie, steenkool en gas – de belangrijkste oorzaken van de opwarming van de aarde – kwam voort uit frustratie over het gebrek aan uitvoering van het COP28-akkoord in 2011. Dubai in 2023 om over te stappen van fossiele brandstoffen.
Er blijft ook verdeeldheid over handelsmaatregelen en financiering voor armere landen om zich aan te passen aan de gevolgen van klimaatverandering, zoals overstromingen en droogtes, en over te stappen naar een koolstofarme toekomst.
In het verworpen ontwerp werd gesteld dat er behoefte was aan een “veelvoudige verhoging” van de financiële steun aan ontwikkelingslanden. Het riep ook op tot “inspanningen om de aanpassingsfinanciering tegen 2030 te verdrievoudigen” in vergelijking met het niveau van 2025.
“De EU zit vast met een veel eerdere verdrievoudiging van de aanpassingsfinanciering dan waar ze zich prettig bij voelt, en in ruil daarvoor hebben ze niets gekregen”, zegt Jake Schmidt, senior strategisch directeur bij de Natural Resources Defense Council, een belangenorganisatie.
“Het is een zware pil om te slikken”, vertelde Schmidt aan AFP.
Hoekstra zei dat de EU ‘bereid is ambitieus te zijn op het gebied van aanpassing’, maar dat ‘elk taalgebruik over financiën volledig binnen de toezeggingen van vorig jaar moet vallen’ op de COP29 in Bakoe, waar de ontwikkelde landen overeenkwamen om tegen 2035 jaarlijks 300 miljard dollar aan klimaatfinanciering te verstrekken.
De EU vecht ook tegen de weerstand van China en India tegen de ‘koolstofbelasting’ op importproducten als staal, aluminium, cement en meststoffen – maatregelen die Groot-Brittannië en Canada ook aan het nemen zijn.
(FRANKRIJK 24 met AFP)
