Bij de presidentsverkiezingen in Chili zal in december een tweede stemming plaatsvinden tussen een Communistische Partij en een extreemrechtse kandidaat, nadat de eerste ronde van zondag geen echte winnaar heeft opgeleverd.
De verkiezingscampagne werd gedomineerd door misdaad en immigratie, aangezien de migratie naar het land de afgelopen jaren is toegenomen en kandidaten beloofden buitenlandse bendes zoals de Venezolaanse Tren de Aragua te zullen bestrijden.
Jeannette Jara van de Communistische Partij, uit de regeringscoalitie, won ternauwernood de eerste ronde, op de voet gevolgd door de extreemrechtse kandidaat José Antonio Kast.
De uitslag zal naar verwachting een impuls geven aan Kast, aangezien Jara de enige linkse kandidaat was die tegen verschillende rechtse kandidaten optrad, waardoor de rechtse stemmen verdeeld waren.
In de tweede ronde van 14 december zullen de kiezers zich rond een van deze twee kandidaten moeten scharen.
Kast zal naar verwachting stemmen krijgen van andere kandidaten die de laatste twee niet haalden, waaronder de centrumrechtse senator Evelyn Matthei en het radicale libertaire congreslid Johannes Kaiser.
Als dit gebeurt, zou Chili het laatste land in Latijns-Amerika zijn dat naar rechts opschuift.
Kast is een conservatieve advocaat en voormalig congreslid die de verkiezingsronde van 2021 verloor van president Gabriel Boric. Het is de derde keer dat hij zich kandidaat stelt voor het presidentschap.
De vader van negen kinderen heeft een hard optreden tegen immigratie gepromoot, inclusief een ‘grensmuur’ in Trump-stijl, is tegen abortus, zelfs in gevallen van verkrachting, heeft kritiek geuit op milieu- en inheems activisme, en wil de staat inkrimpen.
Zijn broer was minister tijdens de dictatuur van Augusto Pinochet en zijn vader was lid van de nazi-partij.
Tijdens zijn toespraak op de verkiezingsavond zei hij dat Chili “de continuïteit van een zeer slechte regering moet vermijden. Misschien wel de slechtste regering in de democratische geschiedenis van Chili.”
Jara is lid van de Communistische Partij, maar velen beschouwen haar in de praktijk als centrumlinks. Ze was minister in de regering van president Boric en haar programma omvatte onder meer de belofte om de lithiumproductie te verhogen, het minimumloon te verhogen, nieuwe gevangenissen te bouwen en het leger in te zetten om de grenzen van Chili te beschermen.
Toen de resultaten binnenkwamen, zei ze: “Er moet voor de democratie in ons land gezorgd worden en deze moet gewaardeerd worden. En het kost ons veel om die te herstellen, maar vandaag de dag loopt ze gevaar.”
Beide kandidaten spraken hun beloften uit om de misdaad en immigratie aan te pakken, nu de georganiseerde misdaad en ontvoeringen in het land zijn toegenomen.
De buitenlandse bevolking van Chili is sinds 2017 gegroeid. De Nationale Migratiedienst zei in december 2023 dat ze meer dan 1,9 miljoen mensen bereikte. Officiële schattingen suggereren dat minstens 330.000 migranten zonder papieren illegaal in het land wonen, waarvan velen afkomstig zijn uit Venezuela.
Kast heeft de toenemende criminaliteit aan immigratie toegeschreven, hoewel verschillende onderzoeken suggereren dat mensen die in het buitenland zijn geboren gemiddeld minder misdaden plegen dan Chilenen.
Chili, dat als welvarender en veiliger wordt gezien dan sommige andere Latijns-Amerikaanse landen, is een wenselijke bestemming voor migranten in de regio, en voor degenen die terugkeren uit de VS na het harde optreden van president Trump tegen de migratie.
Kast heeft beloofd sloten te bouwen langs de noordelijke grens van Chili met Peru en Bolivia, evenals massale deportaties van migranten zonder papieren en mensen die het land illegaal zijn binnengekomen.
Hij heeft ook nieuwe streng beveiligde gevangenissen beloofd, zoals die in El Salvador zijn gebouwd.
Jara heeft beloofd nieuwe gevangenissen te bouwen en buitenlanders die veroordeeld zijn voor drugshandel uit te zetten.
Deze verkiezing was de eerste keer dat alle kiesgerechtigden automatisch werden geregistreerd om te stemmen, en stemmen was verplicht in Chili.
