ALGIERS, Algerije — Wetgevers binnen Algerije Er werd gestemd om de Franse kolonisatie van het Noord-Afrikaanse land tot misdaad te verklaren, waarbij een wet werd goedgekeurd die oproept tot teruggave van eigendommen die Frankrijk tijdens zijn 130-jarige heerschappij heeft ingenomen, naast andere eisen die historische fouten proberen te herstellen.
Frankrijk bestempelde de wet als een ‘vijandige daad’ die de bilaterale pogingen tot genezing bedreigt wonden uit het verleden. De twee landen onderhouden nauwe culturele en economische banden, maar hebben problematische diplomatieke betrekkingen.
Tijdens een plechtige ceremonie vol symboliek stemden 340 van de 407 leden van de Algerijnse Nationale Assemblee woensdagavond voor goedkeuring van de wet. De stap kwam slechts een paar weken nadat Afrikaanse landen een besluit hadden genomen collectieve resolutie voor erkenning en herstelbetalingen voor misdaden uit het koloniale tijdperk.
De wet bestrijkt de periode vanaf de landing van het leger van koning Karel X op de stranden van Sidi Ferruch ten westen van Algiers in 1830 tot 5 juli 1962, de datum van de officiële onafhankelijkheid van Algerije.
De tekst voorziet in de teruggave van Algerijnse archieven en eigendommen die tijdens de koloniale periode naar Frankrijk zijn verplaatst, en in de overdracht aan Algiers van gedetailleerde kaarten van Franse kernproeven die tussen 1960 en 1966 in Algerije zijn uitgevoerd. De tekst roept ook op tot de repatriëring van de overblijfselen van enkele Algerijnse verzetsstrijders naar Frankrijk gebracht.
De wet voorziet in gevangenisstraffen voor elke actie van een Algerijn die het Franse kolonialisme viert, voor aanvallen op symbolen van het Algerijnse verzet en voor ‘opmerkingen met koloniale connotaties’.
Het is onwaarschijnlijk dat Frankrijk gehoor zal geven aan de eisen van de wet.
De wet is “een duidelijk vijandig initiatief”, zei de woordvoerder van het Franse ministerie van Buitenlandse Zaken in een verklaring aan Associated Press. Er werd nota genomen van de inspanningen van de Franse president Emmanuel Macron om de grieven uit het koloniale tijdperk aan te pakken, en voegde eraan toe: “We blijven werken aan de hernieuwing van de dialoog”, met name over veiligheids- en migratiekwesties.
Macronbeschreef in 2017 elementen van de Franse geschiedenis in Algerije als een misdaad tegen de menselijkheid, maar kwam niet tot een officiële verontschuldiging. Ondertussen viert het heroplevende extreemrechts in Frankrijk de kolonialisten.
Er wordt aangenomen dat de economische kosten van het kolonialisme in Afrika enorm zijn. Algerije leed onder enkele van de meest wrede vormen van Frans koloniaal bestuur.
Bijna een miljoen Europese kolonisten beschikten over grotere politieke, economische en sociale privileges, ook al maakte Algerije juridisch gezien deel uit van Frankrijk en werden de mannen opgeroepen in de Tweede Wereldoorlog. Honderdduizenden stierven tijdens de revolutie in Algerije, waarin Franse troepen gevangenen martelden, verdachten verdwenen en dorpen verwoestten als onderdeel van een counter-insurgency-strategie om hun greep op de macht te behouden.
Enorme Algerijnse vlaggen sierden het lagerhuis van het parlement toen voorzitter Mohamed Boughali woensdag zijn openingstoespraak hield.
“Vandaag, 24 december 2025, is een historische dag, die met gouden letters in het nationale verhaal zal worden geschreven”, begon hij, voordat hij werd onderbroken door wetgevers die een fragment uit het Algerijnse volkslied zongen: “O Frankrijk, het uur van de afrekening is aangebroken … we hebben gezworen Algerije nieuw leven in te blazen, wees getuige! Wees getuige!”
De spreker noemde de wet ‘een politieke boodschap en een expliciet moreel standpunt’.
Regeringsfunctionarissen, professoren en voormalige parlementsleden die het wetsvoorstel verdedigden, waren allemaal uitgenodigd voor de ceremonie. Terwijl de spreker verklaarde dat de wet aangenomen was, klonk er het geschreeuw van “Allahu Akbar!” en “Tahya Al Djazair!” (Lang leve Algerije!) stond op van de vloer.
“Dit is een speciale dag voor mij, vol emotie en trots. Vandaag markeert het hoogtepunt van een lange strijd die we in 2001 begonnen met collega-parlementsleden, voor de nagedachtenis en eer van allen die tegen de Franse kolonisatie hebben gevochten”, vertelde Mohamed Arezki Ferrad, een voormalig parlementslid die het wetsvoorstel initieerde, aan de AP.
De wet, die vijf hoofdstukken en 27 artikelen bevat, bepaalt dat er geen verjaringstermijn bestaat voor misdaden uit het koloniale tijdperk.
