Er zit een scène in Kantoorruimte waar Peter tegenover twee consultants zit tijdens een inkrimping van het bedrijf. Ze vragen hem: “Wat zou je zeggen dat je hier doet?” Hij aarzelt, grijnst en geeft toe dat hij maar vijftien minuten per week werkt. De rest van de tijd doet hij alsof. Het was een komedie in 1999. Nu is het een bekentenis.
Die vraag is bij ons teruggekomen.
Jarenlang vulden we onze agenda’s, bleven zichtbaar en hielden de machine in beweging. Onze waarde werd gemeten in uren, output en aanwezigheid. Het moest zo zijn. De mens was het systeem, en het systeem vereiste dat wij het draaiende hielden. We hebben er niet aan getwijfeld, want zo kwamen de zaken tot stand.
AI heeft dat veranderd.
Het kan nu veel van de dingen doen die we ooit deden om de boel in beweging te houden: de samenvattingen, de rapporten, de vervolgacties, de updates, de spreadsheets. Het kan organiseren, berekenen, schrijven en uitvoeren in een tempo dat wij niet kunnen evenaren.
Dat besef voelt in eerste instantie vreemd, maar het is ook bevrijdend.
Nu mogen we dat deel overhandigen. We kunnen het robotwerk aan de robots geven en terugkeren naar het menselijke werk. Het werk van denken, beslissen, ontwerpen en verbinden.
Dus hoe ziet dat eruit?
Ten eerste betekent het dat onze gesprekken veranderen. Als het lawaai verstomt, klinken de vergaderingen anders. Er is meer ruimte om betere vragen te stellen. We kunnen eindelijk praten over wat belangrijk is: wat probeert het bedrijf werkelijk te bereiken? Wat is het volgende? Wat hebben we nodig om het product te bouwen, de strategie uit te stippelen, het team te organiseren en het doel op één lijn te brengen?
Het is echt fantastisch.
Want als mensen zich niet langer laten meeslepen door repetitief werk, gaan ze zich anders vertonen. Ze brengen nieuwsgierigheid. Ze vertellen de waarheid. Ze werken op nieuwe manieren samen. Ik hoor het overal – bij bedrijven die diep in hun AI-transformatie zitten en bij bedrijven die net zijn begonnen. De toon verandert. De gesprekken zijn menselijker.
We zitten nog steeds in de wachtkamer van deze transitie. Sommigen ijsberen over de vloer, sommigen zitten geduldig, sommigen worden al opgeroepen. Waar een bedrijf zich ook op die curve bevindt, de verschuiving is begonnen.
2024 van Deloitte Mondiale trends op het gebied van menselijk kapitaal rapport beschrijft dit moment als een ‘gereedheidskloof’. De meeste leiders erkennen dat AI en technologie hun organisaties de komende jaren zullen transformeren, maar slechts weinigen zeggen dat ze zich bereid voelen hun mensen door die verandering te leiden. Het gereedschap is klaar. De mensen zijn nog steeds bezig met een inhaalslag.
Voor leiders is dit het moment om de focus bij te stellen. Het werk moet nog steeds worden bekeken, maar de focus van die aandacht is anders. Het gaat niet langer om het overzien van taken; het gaat over het toezicht op de richting. Hoe wij ontwerpen. Hoe wij uitvoeren. Hoe wij bouwen en met wie. Leiderschap gaat nu over opzettelijk zijn en verantwoordelijk zijn voor de manier waarop werk wordt gecreëerd, niet alleen voor de manier waarop het wordt voltooid.
Veel leiders zijn de manier waarop ze leiding geven opnieuw aan het opbouwen, of op zijn minst aan het herontwerpen. De taal verandert. De toon verandert. Het is geen andere taal, maar het heeft een nieuw accent. En degenen die in dit tijdperk floreren, zullen degenen zijn die het kunnen vertalen.
Ze weten hoe ze complexiteit kunnen omzetten in duidelijkheid. Ze zullen een scherpere visie, een sterker doel en een dieper vermogen om het ‘waarom’ over te brengen naar voren brengen. Zij zullen wat ik noem “full-stack leiders” zijn: mensen die de voor-, achter- en middenlaag kunnen ondersteunen. Ze begrijpen producten, mensen en processen, en bewegen zich daar vloeiend doorheen.
AI heeft de repetitieve stukken van ons bord gehaald en ons de kans teruggegeven om met de bedoeling na te denken, te creëren en te bouwen. Het gaf ons de ruimte om leiding te geven.
