Het Westen mag dan in de jaren zeventig zijn uitgestorven, we zien nog steeds een langzaam stroompje grote westerns van de afgelopen decennia. Een voorbeeld hiervan: ‘The Proposition’, een Australische otter die niet alleen indruk maakte op de meeste critici, maar uiteindelijk ook de late grote Roger Ebertdie blijkbaar dacht dat de film speelde als ‘een western die van Colorado naar de hel is verhuisd’.
Leuk vinden Russell Crowe en Nicholas Hoult’s crimineel ondergewaardeerde western ‘True History of the Kelly Gang’, ‘The Proposition’ speelt zich af in Australië in plaats van in het traditionele Oude Westen, en speelt Guy Pearce als bushranger Charlie Burns uit de jaren 1880. Nadat hij een gevecht met de politie heeft verloren, krijgt de crimineel de titelkeuze van Ray Winstone’s advocaat, kapitein Morris Stanley. Wat is precies de keuze? Nou, het is niet zo’n goede. Om zijn jongere broer, Mikey (Richard Wilson), te redden van de dood, moet Charlie zijn oudere broer Arthur (Danny Huston), die een gezochte man is, vinden en vermoorden. Wat het allemaal nog erger maakt, is dat Charlie Mikey moet achterlaten om op zoek te gaan naar zijn oudere broer of zus in een van de zwaarste en meest meedogenloze streken van de Outback.
De film werd geregisseerd door John Hillcoat en geschreven door niemand minder dan Nick Cave, die eerder mede-schreef aan het script voor ‘Ghosts… of the Civil Dead’ uit 1988. Heel graag de elegische, treurige ‘Moord op Jesse James door de lafaard Robert Ford’, waaraan Cave een soundtrack heeft bijgedragen, ligt ‘The Proposition’ heel erg in de revisionistische westerse stijl en portretteert het leven in de Australische Outback van de jaren tachtig van de negentiende eeuw als een woest en meedogenloos land dat niet wordt bevolkt door helden en schurken, maar door complexe, egoïstische en ronduit slechte individuen – en het is geweldig. Dat dacht Roger Ebert tenminste.
Roger Ebert gaf The Proposition een perfecte score
Roger Ebert deelde in zijn tijd een aantal onbetrouwbare perfecte scores uit, zoals wanneer hij gaf vier sterren aan een middelmatige thriller van Samuel L. Jackson of gaf een perfecte score voor een controversiële superheldenfilm van Zack Snyder. Met zijn positieve kijk op ‘The Proposition’ had hij echter misschien iets op het spoor kunnen zijn.
Voor Ebert was ‘The Proposition’ de visuele realisatie van de ‘visie van die angst en wanhoop’ die kenmerkend was voor Cormac McCarthy’s gevierde historische roman ‘Blood Meridian’. De criticus was ingenomen met Nick Cave en John Hillcoats brute versie van de Outback, waarbij hij opmerkte dat de personages schijnbaar westerse archetypen waren, maar dat geen van hen echt in het model paste. Ten eerste waren de bandieten zelf, volgens Ebert’s inschatting, ‘niet alleen bandieten, desperado’s en schurken, maar toegewijd aan het kwaad ter wille van het kwaad’, terwijl de advocaat van Ray Winstone ‘niet bepaald een sheriff was, aangezien dit land niet bepaald een plaats is waar de wet bestaat.’
Voor Ebert was deze diepgewortelde weergave van een godvergeten land werkelijk meeslepend, in de mate dat hij het beschouwde als een ‘film waar je je niet van kunt afkeren’ vanwege de ‘meedogenloze en compromisloze’ aard ervan, die in wezen diende als een voorbeeld van alles wat we als samenleving moeten mijden – een ‘verslag van de dingen waarvan we bidden om verlost te worden’.
Ook opmerkelijk voor de criticus was het feit dat de acteurs hun personages doordrenkten met “menselijke details, des te enger omdat ze zelf nauwelijks menselijk lijken”. Deze personages, die bepaalde elementen van de mensheid leken te hebben, maar ofwel de hele tijd onmenselijk handelden of zichzelf opzettelijk in het helse landschap van de Outback lieten stranden, leken Ebert te fascineren en te verontrusten, die uiteindelijk de volle vier sterren aan ‘The Proposition’ toekende.
