De aanval van Saoedi-Arabië op de haven van Mukalla heeft tot spanningen geleid met zijn partner in de Arabische coalitie in Jemen en zijn buurland aan de Golf, de Verenigde Arabische Emiraten.
De woordvoerder van de coalitie, generaal-majoor Turki al-Maliki, zei dat twee schepen de haven van Mukalla binnenkwamen met meer dan 80 voertuigen en containers met wapens en munitie, bestemd voor de Southern Transitional Council (STC), zonder Saoedi-Arabië of de internationaal erkende Jemenitische regering hiervan op de hoogte te stellen.
Er zijn ernstige meningsverschillen tussen de twee bondgenoten in Jemen, en nu is het op zijn hoogtepunt en misschien wel een keerpunt dat gevolgen voor Jemen zou hebben.
De Jemenitische regering heeft de controle over de gebeurtenissen verloren na een militaire escalatie tussen Saoedi-Arabië en de VAE in het gouvernement Hadramout, waar Mukalla ligt, in december.
De Presidential Leadership Council (PLC) is verdeeld in twee facties, elk loyaal aan één partij in dit conflict. Het verschil sluimerde al jaren buiten de schijnwerpers, totdat het de afgelopen dagen publiekelijk explodeerde.
Saoedi-Arabië en de VAE zijn belangrijke leden van de Arabische militaire coalitie in Jemen, gevormd om de strijd aan te gaan met de Houthi’s, die in 2015 de volledige controle over de hoofdstad Sanaa overnamen en later hun eigen regering oplegden.
Dit belangenconflict tussen Saoedi-Arabië en de VAE is geleidelijk aan het escaleren sinds de door de VAE gesteunde Southern Transitional Council (STC) in 2017 werd gevormd als een separatistische politieke en militaire macht die op zoek was naar een onafhankelijke staat in het zuiden – Zuid-Jemen – een onafhankelijke staat tussen 1967 en 1990.
Eerder in december overschreden de STC-troepen de rode lijnen door alle zuidelijke gouvernementen te controleren, inclusief de gouvernementen Hadramout en al-Mahra. Dat viel niet goed in Saoedi-Arabië, dat de stap als een bedreiging voor zijn nationale veiligheid beschouwde.
Hadramout vertegenwoordigt ook de economische diepte voor Jemen met zijn olie- en gasvoorraden en de bijbehorende infrastructuur, en heeft ook een cruciale grensovergang met Saoedi-Arabië, waardoor het onderdeel wordt van de grensveiligheid en handel.
De jongste publieke gevolgen tussen Saoedi-Arabië en de VAE zullen een donkere schaduw werpen over de politieke, economische en militaire situatie in Jemen. De Jemenitische politieke kringen waren verdeeld in twee kampen, waarbij de regeringsleden elk een van de externe partijen bij het conflict volgden: Saoedi-Arabië en de Emiraten.
Het duidelijkste resultaat van de meningsverschillen zou te zien zijn in de uit acht leden bestaande PLC, een internationaal erkend orgaan, dat al is verdeeld in kampen die loyaal zijn aan Saoedi-Arabië en de VAE.
Eén kamp wordt geleid door Rashad al-Alimi, de president van de PLC, en omvat Sultan al-Arada, Abdullah al-Alimi Bawazir en Othman Hussein Mujalli. De tweede wordt geleid door het hoofd van de STC-troepenmacht, Aidarus al-Zoubaidi, en bestaat uit Abdul Rahman al-Mahrami (ook bekend als Abu Zaraa), Tariq Mohammed Saleh en Faraj Salmin al-Bahsani.
De leiders van beide kampen hebben twee verschillende verklaringen afgelegd over de oproepen van al-Alimi aan de VAE om zich terug te trekken uit Jemen na de Saoedische aanval op de schepen die wapens naar de STC vervoeren. De ene was vóór het vertrek van de VAE uit Jemen, de andere was tegen – waaruit blijkt dat ze de belangen van regionale spelers vertegenwoordigen en tegelijkertijd bevestigt dat Jemen een locatie is voor een proxy-oorlog.
Binnen het Jemenitische politieke landschap duwen de snelle ontwikkelingen en opeenvolgende gebeurtenissen Jemen naar een nieuwe fase van een interne oorlog tussen politieke en militaire componenten die deel uitmaken van de legitieme regering, met nieuwe interne gevechten tussen vele gewapende facties.
Het leidt ook de aandacht af van de Houthi-opstand in het noorden, die Sanaa en de dichtstbevolkte provincies van Jemen beheerste.
Het belangrijkste doel van de legitieme Jemenitische regering en de door Saoedi-Arabië geleide Arabische coalitie was het hoofd bieden aan de machtsovername door de Houthi’s. Nu staat het land op de rand van ineenstorting en een nieuwe fase van onrust na ruim tien jaar van gewapend conflict, wat de Houthi’s zou kunnen helpen hun invloed uit te breiden buiten hun huidige controlegebieden.
De laatste gebeurtenis zal de door Saoedi-Arabië geleide coalitie verder verzwakken en twijfel doen rijzen over haar samenhang en vermogen om de verklaarde gezamenlijke doelstellingen voor Jemen te bereiken.
