De Palestijnse zaak behaalde in 2025 een symbolische overwinning toen verschillende westerse landen die lange tijd voorzichtigheid of dubbelzinnigheid hadden getoond, de staat Palestina formeel erkenden.
In september kondigden onder andere Frankrijk, Groot-Brittannië, Portugal, Canada, Australië en België aan de zijlijn van de 80e Algemene Vergadering van de Verenigde Naties in New York aan dat zij Palestina erkenden, terwijl Israël zijn oorlog in Gaza voortzette en de uitbreiding van de nederzettingen op de bezette Westelijke Jordaanoever opvoerde.
Frankrijk neemt het voortouw
Frankrijk speelde een drijvende rol in de ongekende golf van erkenningen, wat aanleiding gaf tot sterke tegenstand van de Israëlische premier Benjamin Netanyahu, die de oprichting van een Palestijnse staat verwierp en deze omschreef als “een enorme beloning voor terrorisme”, verwijzend naar Hamas en de aanslagen van 7 oktober.
Na jaren van retorische steun voor een Palestijnse staat, op voorwaarde van eerdere vrede met Israël, besloot Parijs uiteindelijk op 22 september over te gaan tot formele erkenning, toen president Emmanuel Macron aangesproken de Algemene Vergadering van de VN.
Het besluit werd gepresenteerd als een expliciete goedkeuring van de tweestatenoplossing, lange tijd beschouwd als het centrale raamwerk voor de oplossing van het Israëlisch-Palestijnse conflict.
“Deze erkenning is zonder twijfel een zeer belangrijk moment in de geschiedenis van dit conflict, evenals voor de Franse diplomatie, vooral in de manier waarop deze werd uitgevoerd”, zegt Jean-Paul Chagnollaud, emeritus hoogleraar en erevoorzitter van het Instituut voor Onderzoek en Studies over het Middellandse Zeegebied en het Midden-Oosten (IREMMO). “Er is inderdaad een symbolische dimensie, maar het is meer dan dat, omdat het een belangrijke politieke daad is.”
“Frankrijk probeerde een deel van de westerse wereld bijeen te brengen dat voorheen terughoudend was”, voegde hij eraan toe, waarbij hij opmerkte dat het bredere Franse initiatief leidde tot de Verklaring van New York, ondertekend door 142 staten.
De erkenning van Frankrijk maakte deel uit van een bredere diplomatieke impuls, waaronder een internationale conferentie onder gezamenlijk voorzitterschap van Saoedi-Arabië, die op 12 september culmineerde in de goedkeuring door de Algemene Vergadering van de VN van het VN-verdrag. Verklaring van New Yorkwaarin de erkenning van de Palestijnse staat als “essentieel en onmisbaar” werd omschreven.
De verklaring schetste wat werd beschreven als een “onomkeerbare” routekaart voor een politieke regeling gebaseerd op de tweestatenoplossing en sloot Hamas uit van elke politieke rol in Gaza.
‘Uiteindelijk komt dit soort erkenning neer op de beslissing van één persoon – de president – die, net als ieder ander, twijfels en aarzelingen heeft’, zei Chagnollaud. “Afgelopen voorjaar had ik er geen euro op verwed dat Frankrijk de (Palestijnse) staat zou erkennen. Maar wat Emmanuel Macron in april zag, toen hij reisde dicht bij Gaza tijdens een bezoek aan Egypte, en de wreedheden die toen werden begaan, dwongen hem tot actie.”
Beperkte effecten
Ondanks dat de weg is vrijgemaakt voor nauwere bilaterale banden en de toenemende druk op de Palestijnse Autoriteit om hervormingen door te voeren, blijven de erkenningen grotendeels ontoereikend gezien de realiteit ter plaatse.
Zelfs als Frankrijk zou zeggen dat deze stap de druk op Israël zou vergroten om het akkoord te aanvaarden Een staakt-het-vuren in Gaza Zoals de Amerikaanse president Donald Trump een paar weken na de Algemene Vergadering van de VN eiste, heeft de erkenning geen einde gemaakt aan de bezetting, noch aan de uitbreiding van de nederzettingen, noch aan het geweld tegen Palestijnse burgers. Ook heeft het Hamas, dat de Gazastrook blijft controleren, niet aan de kant gezet.
Zonder concrete implementatie van de Verklaring van New York, grotere druk op de Israëlische regering en een duidelijke Amerikaanse bereidheid om de machtsdynamiek opnieuw in evenwicht te brengen, lopen de erkenningen het risico grotendeels symbolisch te blijven, met weinig impact op het dagelijkse leven van de Palestijnen.
“De effecten zijn duidelijk beperkt en in sommige opzichten contraproductief”, zei Chagnollaud. “Ze zijn beperkt omdat erkenning geen directe impact heeft, en omdat Frankrijk en de Europeanen ter plaatse geen invloed hebben, in tegenstelling tot de Amerikanen, die duidelijk gekant zijn tegen deze erkenning en tegen de Verklaring van New York.”
“Deze stap is contraproductief als al deze staten die de stap van erkenning hebben gezet daar stoppen”, voegde hij eraan toe. “En helaas is dat het geval omdat ze geen vinger hebben uitgestoken om gezamenlijk een realiteit aan de grond te leggen, bijvoorbeeld door middel van sancties tegen Israël, dat een oorlog heeft gevoerd die een hele samenleving heeft vernietigd en er alles aan doet, ook op de Westelijke Jordaanoever, om het idee van een Palestijnse staat te ondermijnen.”
Het diplomatieke momentum werd al snel overschaduwd door het vredesplan van Donald Trump, dat erin slaagde een staakt-het-vuren in Gaza af te dwingen, maar dat was gestructureerd rond Amerikaanse en Israëlische veiligheidsprioriteiten, waardoor de grieven intact bleven die het geweld aanwakkeren en de vooruitzichten op duurzame vrede ondermijnen.
‘We zijn op weg naar de verplettering van de Palestijnse kwestie, zowel letterlijk als figuurlijk’, zei Chagnollaud. “Ik denk zelfs dat we in 2026 getuige zullen zijn van een van de ergste periodes in de Palestijnse geschiedenis.”
Dit artikel is vanuit het origineel in het Frans vertaald door Anaëlle Jonah.
