Het is een nieuw jaar, wat betekent dat miljoenen mensen goede voornemens maken die ze echt willen nakomen.
Wij willen beter eten. Beweeg meer. Verdien meer geld. Krijg eindelijk controle over onze tijd. Wij profiteren van de Frisse start-effecteen principe dat geworteld is in het idee dat mensen een nieuw begin vaak zien als een kans om afstand te nemen van mislukkingen en tekortkomingen uit het verleden. Dit kan leiden tot een psychologische reset, waarbij we een hernieuwd gevoel van optimisme, zelfeffectiviteit en motivatie ervaren, wat gebruikelijk is rond het nieuwe jaar.
En toch zal het grootste deel van deze motivatie in februari stilletjes verdwijnen – niet omdat het de mensen niets kan schelen, maar omdat de manier waarop we resoluties vaststellen fundamenteel gebrekkig is.
Waarom de meeste resoluties mislukken, zelfs als je echt wilt dat ze werken
Als cultuur zijn goede voornemens voor het nieuwe jaar een test van je persoonlijke discipline. Als je je aan hen houdt, ben je toegewijd. Als je dat niet doet, ‘viel je van de wagen’. Volg de bekende schuld-/schaamtespiraal.
Maar nieuw gedragsonderzoek suggereert iets heel anders.
A Meerlandenstudie uit 2025 Uit het onderzoek naar doelpersistentie bleek dat de sterkste voorspeller of iemand een besluit doorzet, niet wilskracht, discipline of zelfs hoe specifiek het doel is. Het is intrinsieke motivatie – of het gedrag zelf persoonlijk betekenisvol en lonend aanvoelt, in plaats van dat het onder druk van buitenaf komt.
Met andere woorden: mensen laten hun goede voornemens niet varen omdat ze geen lef hebben. Ze laten ze in de steek omdat het doel überhaupt nooit in hun echte leven paste. Dat verklaart mede waarom de meest voorkomende oplossingsformaten – rigide, resultaatgerichte doelen die één keer per jaar worden gesteld – de neiging hebben onder druk te bezwijken.
Het verborgen probleem met resultaatgerichte doelen
De meeste resoluties worden geformuleerd als eindpunten: 20 pond afvallen, een marathon lopen, 50 boeken lezen, promotie maken.
Ze klinken motiverend, maar gedragswetenschappers beweren steeds vaker dat deze uitkomstgerichte doelen slecht geschikt zijn voor gedragsverandering. In werkelijkheid, onderzoek suggereert dat populaire raamwerken zoals SMART-doelen niet effectiever zijn dan iemand vertellen ‘je best te doen’ als het gaat om het volhouden van nieuwe gewoonten.
Dit soort doelen slaan het moeilijkste deel over: de rommelige brug tussen wie je vandaag bent en wie je probeert te worden.
Tiffany Clevinger is een goed presterende hypnotiseur die zegt: ‘Het is beter om op identiteit gebaseerde doelen te stellen dan op uitkomsten gebaseerde doelen… Wie word ik in dit proces?’ Ze stelt voor om een doel als ‘Meer geld besparen’ te herformuleren naar een identiteitsdoel van ‘Iemand worden die verantwoordelijker met geld omgaat’.
Wanneer de vooruitgang onvermijdelijk vertraagt, creëren resultaatgerichte doelen een psychologische val. Je bent óf op de goede weg, óf je hebt gefaald. Mis een paar trainingen of breek een reeks, en het schuldgevoel sluipt erin. Schaamte volgt. De motivatie daalt. De resolutie vervaagt stilletjes. Maar sommige high-performers weten hoe ze deze valkuil helemaal kunnen vermijden.
Waarom je zou moeten denken in weken, niet in jaren
Mensen die consequent hun gedrag veranderen, vertrouwen niet op jaarlijkse goede voornemens. Ze ontwerpen systemen die elke week momentum creëren, en niet één keer per jaar.
Weken bieden snelle feedback. Ze bieden ruimte voor koerscorrectie. Ze maken het gemakkelijker om te herstellen van tegenslagen zonder het hele doel op te geven. In plaats van te vragen: “Kan ik dit een jaar lang doen?” ze vragen: “Kan ik dit deze week gemakkelijk doen?”
En, zoals Clevinger uitlegt, je kunt nog steeds profiteren van het Fresh Start Effect. “In plaats van 1 januari als de enige nieuwe start te beschouwen, kunnen we elke maandag beschouwen als een micro-nieuwe start”, zegt ze. “Het voelt zoveel lichter, zoveel gemakkelijker voor het zenuwstelsel om zich aan te binden.”
Deze verschuiving – van resultaten naar processen, van jaren naar weken – is waar duurzame verandering begint.
Wil je het uitproberen? Hier is een wetenschappelijk onderbouwd alternatief voor traditionele resoluties, gebaseerd op ons werk bij Lifehack-methode met duizenden professionals die proberen echte gewoonten in toch al volle levens te veranderen.
Stap 1: Kies één identiteitsverandering plus één kleine gewoonte
Gedragsverandering is niet eenvoudig. Elke nieuwe gewoonte concurreert om aandacht, energie en wilskracht. Consistente presteerders weten dit en daarom concentreren ze zich op een enkele identiteitsverandering die ze echt graag zouden willen ontwikkelen – en niet op een volledige persoonlijkheidsverandering. Hun focus ligt op duurzaamheid op de lange termijn, niet op intensiteit op 75-hard niveau.
Een dagelijks herhaalde verbetering van één procent is veel betrouwbaarder dan een uitbarsting van motivatie, gevolgd door uitputting, schuldgevoel en verlating. Als Atomaire gewoonten auteur James Clear notities‘Als je een jaar lang elke dag één procent beter wordt, zul je tegen de tijd dat je klaar bent zevenendertig keer beter worden.’
Als je bijvoorbeeld het soort persoon wilt worden dat voor zijn of haar lichaam zorgt, is de enige kleine gewoonte die je zou kunnen aannemen het drinken van een glas water elke ochtend als je wakker wordt. Naarmate dit meer een automatisme wordt en u succes boekt, kunt u er misschien een kleine gewoonte aan toevoegen, zoals elke dag een gezond ontbijt bereiden.
De beginfasen zouden bijna teleurstellend moeten aanvoelen, omdat het systeem is ontworpen om te werken nadat de motivatie is verdwenen, en niet als de motivatie hoog is. Als het saai aanvoelt, doe je het waarschijnlijk goed.
Stap 2: Voeg een nummer toe om het bijhouden van de voortgang eenvoudig te maken
Vage resoluties mislukken omdat ze de hersenen niets concreets geven om naar te handelen. Door een eenvoudig numeriek anker toe te voegen (minuten, frequentie, pagina’s) wordt een wens omgezet in een beslissing. ‘Meer bewegen’ wordt ‘twee keer per week 30 minuten joggen’. ‘Meer lezen’ wordt ‘lees 30 pagina’s voor het slapengaan’.
Dit is niet om ze stijver te maken, maar om de duidelijkheid ervan te vergroten. Duidelijke afspraken verminderen de mentale wrijving en geven je een bevredigend gevoel van ‘klaar zijn’. Ze zijn moeilijker te ontwijken, vooral op dagen dat de motivatie laag is.
Stap 3: Identificeer de wrijving voordat deze verschijnt
De meeste mensen plannen succes en hopen dat er geen obstakels zullen verschijnen. Maar mensen die zich aan hun doelen houden, gaan ervan uit dat wrijving onvermijdelijk is en plannen dienovereenkomstig.
Angst, overambitie, planningsconflicten, reizen en vermoeidheid zijn zeer voorspelbare barrières. Hoe explicieter je identificeert wat een gewoonte zou kunnen laten ontsporen, hoe gemakkelijker het wordt om hierop te reageren zonder in zelfkritiek te vervallen.
Vragen: “Welke stenen liggen op mijn pad die ik moet opruimen?” is een mentale verschuiving die ervoor zorgt dat u gefocust blijft op het bereiken van uw doel voor de lange termijn.
Stap 4: Ontleen motivatie aan structuur en verantwoordelijkheid
Wilskracht is onbetrouwbaar, vooral als je al bezig bent met het combineren van werk, gezin en constante digitale eisen.
Daarom is de externe structuur belangrijk. Onderzoek naar gedragsverandering laat consequent zien dat verantwoordelijkheid de follow-through vergroot door de introductie van eustress: positieve, motiverende druk die de cognitieve belasting van zelfregulering vermindert.
Gedragswetenschapper Susan Ibitz noemt haar ervaring in het leger als een extreem maar verhelderend voorbeeld. De omgeving gecreëerd door de sergeanten en soldaten zorgt voor momentum; actie wordt gemakkelijker omdat de structuur wrijving wegneemt. Ze moedigt degenen onder ons aan om structuur in ons eigen leven aan te brengen, te beginnen met iemand die ons verantwoordelijk kan houden. “Je moet een cheerleader vinden die niet je moeder is. Je hebt iemand nodig die echte waarde in je ziet, niet omdat hij of zij van je houdt”, zegt Ibitz.
Door je aan te sluiten bij een sociaal meesterbrein of samen te werken met een verantwoordingspartner of coach, krijg je een ondersteunende omgeving die je op een liefdevolle manier naar de mat roept. Wanneer verantwoordelijkheid in uw omgeving is ingebouwd, blijft u bij uw taak als de wilskracht afneemt.
Stap 5: Zet de gewoonte in je agenda, anders bestaat hij niet
Gewoonten ontstaan niet alleen door intentie. Ze ontstaan door herhaling in een specifieke context.
Onderzoek suggereert dat eenvoudige gewoonten binnen ongeveer twee maanden automatischer kunnen worden, terwijl complexere gedragingen langer duren. De fout die de meeste mensen maken, is dat ze ervan uitgaan dat de gewoonte ‘een plaats zal vinden’ in hun schema.
Dat zal niet gebeuren.
Door tijd in uw agenda te blokkeren (rekening houdend met reizen, energieniveaus en realistische beperkingen) verandert de gewoonte in een verplichting in plaats van in een hoop. Veel mensen vinden ook succes door een nieuwe gewoonte aan een bestaande te koppelen, waardoor de mentale inspanning die nodig is om ermee te beginnen wordt verminderd.
Stap 6: Gebruik beloningen
Beloning is een van de meest onderbenutte hefbomen bij gewoontevorming, vooral onder toppresteerders die zich vaak meer op hun gemak voelen bij zelfkritiek dan bij zelfversterking.
Sommige mensen vertrouwen op negatieve prikkels, zoals boetes voor gemiste handelingen. Hoewel deze op de korte termijn kunnen werken, ondermijnen ze vaak in de loop van de tijd de intrinsieke motivatie.
Positieve beloningen zijn anders. Ze versterken de identiteit. Ze zorgen ervoor dat het proces zelf de moeite waard voelt. Jezelf belonen met een korte wandeling door de buurt, een fietstocht, een frisbee met je hond of een pauze van je werk om inspirerende TED-video’s te bekijken, is soms alles wat nodig is om het sap de moeite waard te maken.
Zie het als een verzekering tegen mislukking, in plaats van als een onnodige verwennerij.
Waarom dit systeem werkt als resoluties dat niet doen
Traditionele resoluties vragen mensen om hun gedrag te veranderen zonder het systeem rond dat gedrag te veranderen. Maar de mensen die blijvende veranderingen doorvoeren, zijn niet meer gedisciplineerd dan alle anderen. Ze zijn meer gericht op op identiteit gebaseerde, consistente verandering.
Door te focussen op intrinsieke motivatie, wekelijks momentum, structurele ondersteuning en realistische planning verschuift het doel van ‘perfecte uitvoering’ naar ‘in het spel blijven’. Mis je een week, dan faal je niet; je staat op en probeert het opnieuw.
Ze stoppen met proberen zichzelf elk jaar opnieuw uit te vinden en beginnen met het ontwerpen van gewoontes waarmee ze in februari, maart en daarna kunnen leven.
Dus als 2026 anders gaat zijn, zal dat niet zijn omdat jij het méér wilde. Dat komt omdat je een systeem hebt gebouwd dat het makkelijker maakt om veranderingen vol te houden.
