Yangon is het kloppende hart van Myanmar. De drukte van de drukke marktkramen en de glinsterende boeddhistische monumenten zijn een beeld van het land dat de machthebbers de wereld willen laten zien.
De heersende militaire junta heeft de media op tijd voor de verkiezingen zeldzame toegang verleend tot sommige delen van het land – een stemming waarvan zij hoopt dat deze een terugkeer naar normaal betekent, waardoor het burgerbestuur hier voor het eerst sinds 2021 wordt hersteld.
Maar dat idee is breed bekritiseerd.
Tom Andrews, speciale rapporteur van de Verenigde Naties voor de mensenrechten, voor Myanmarheeft de peilingen, opgesplitst in drie fasen, afgedaan als ‘schijnverkiezingen’. Ook andere mensenrechtenorganisaties en regeringen hebben de stemming veroordeeld.
Sinds de junta bijna vijf jaar geleden met geweld de macht greep, heeft hij duizenden tegenstanders gevangengezet. De meest opvallende daarvan is Aung San Suu Kyide laatste democratisch gekozen leider van Myanmar. Haar partij, de Nationale Liga voor Democratie (NLD), is ontbonden en kan niet meedoen aan deze verkiezingen. Als het kon, zou het hoogstwaarschijnlijk winnen.
De staatsgreep veroorzaakte ook een burgeroorlog die nog steeds voortduurt, waarbij de junta verwikkeld is in de strijd tegen een verzameling etnische gewapende groepen en burgeractivisten. Dat betekent dat in grote delen van het land mensen niet kunnen stemmen.
Er staan meerdere opties op het stembiljet, maar geen enkele vertegenwoordigt echte oppositie tegen de junta.
De Union Solidarity and Development Party, de belangrijkste door het leger gesteunde partij, wordt gezien als de winnaar in afwachting, vanwege haar nauwe aansluiting bij de junta.
Een deel van het partijteam in Yangon neemt ons mee op campagne, vastbesloten om ons te laten zien dat deze verkiezingen vrij en eerlijk zijn.
LEES MEER: Binnen in het geheime jungleziekenhuis van Myanmar
San San Htay, kandidaat van de Myanmarese Unie Solidariteits- en Ontwikkelingspartij
‘Mensen zijn bang, daarom zeggen ze niets’
Terwijl we door de marktkramen in de stad lopen, deelt USDP-kandidaat San San Htay flyers uit terwijl ze me vertelt dat ze bemoedigende gesprekken met kiezers heeft gehad. “Meestal zeggen ze dat ze mij zullen steunen en vertellen ze me wat ze willen dat ik voor hen doe als ik win”, zegt ze, voordat ze haar gedachten richt op de kritiek van de speciale rapporteur van de VN.
“Dit is wat hij zegt, en dat is zijn mening”, vertelt ze me, “maar we hebben de soevereiniteit over onze natie en we hebben onze eigen rechten. We hebben alleen de wil van ons volk nodig, we hoeven alleen maar aan de wil van ons volk te voldoen.”
San San Htay glimlacht terwijl ze zich door een markt beweegt, maar kort nadat het campagneteam is vertrokken, is de stemming terughoudend. Een vrouw die we spreken, vertelt ons dat ze niets weet over de stemming. Een ander is bang.
“In mijn buurt praat niemand over de verkiezingen”, zegt de tweede vrouw. “Mensen zijn bang, daarom zeggen ze niets, vanwege de overheid.”
De stembureaus zijn inmiddels geopend. Foto: Reuters/Stringer
De junta voert niet alleen een oorlog tegen de vrijheid van meningsuiting. Op het slagveld woedt een van de langstlopende burgeroorlogen ter wereld nog steeds voort, waardoor een deel van deze natie blijft smeulen, tienduizenden doden vallen en miljoenen niet kunnen stemmen.
Op beelden van eerder in december is een luchtaanval van de junta op een ziekenhuis in de westelijke deelstaat Rakhine te zien, waarbij 33 mensen om het leven kwamen. Andere video’s tonen huizen van burgers die in brand staan in de stad West-Mogok in Mandalay, naar verluidt na militaire luchtaanvallen.
Commandant Tin Oo is een van de soldaten die strijdt tegen de junta in centraal Myanmar, als onderdeel van de People’s Defense Force, een door burgers geleide verzetsgroep die na de staatsgreep werd gevormd.
‘Ze proberen mensen te intimideren en bang te maken’
Hij verlaat de frontlinie om met mij te praten via een videogesprek en zegt dat de bombardementen door de junta in de aanloop naar de verkiezingen in sommige door de rebellen bezette gebieden zijn geïntensiveerd.
“De junta voert opzettelijk luchtaanvallen uit op burgers in het gebied dat wij controleren, ook al ligt het ver weg van de frontlinie”, zegt hij voordat hij eraan toevoegt. “Ze proberen de mensen te intimideren en bang te maken. Een deel van de reden dat de junta ons bombardeert is om de gebieden te beschermen waar ze verkiezingen zullen houden.”
Het betekent dat de junta verhindert dat de revolutionaire krachten de macht overnemen waar de verkiezingen plaatsvinden.
Nu de stembureaus opengaan, is zijn oordeel over wat er in dit versplinterde land gebeurt somber.
Lees meer van Sky News:
Noodtoestand nu Amerikaanse storm vluchten verstoort
Gevangene op de vlucht na ontsnapping op eerste kerstdag
“Er zal niets veranderen na deze schijnverkiezingen”, vertelt hij mij. “De gevechten zullen doorgaan.”
Ondanks de tegenstand en het schrikbeeld van geweld zegt de junta dat deze verkiezingen de weg naar vrede zullen bieden – waarbij de stemmen naar verwachting eind januari zullen worden geteld.
Velen in Myanmar, en over de hele wereld, hebben echter een minder optimistische kijk op de toekomst; ze maken zich zorgen dat het dunne vernisje van een burgerregering alleen maar zal dienen om een onderdrukkend regime te versterken.
