Als ik met bedrijfsleiders praat over Generatie Z, komt vaak dezelfde frustratie naar boven: “Ze blijven niet.” Het wordt gezegd met een soort verbijsterd schouderophalen, alsof de jongere generatie de regels plotseling uit het niets heeft herschreven. Ik hoorde het vorige week opnieuw tijdens een radiosegment dat ik deed over generatiedynamiek op het werk. De gastheer vroeg waarom Generatie Z zich zo op zijn gemak voelt om zo snel verder te gaan.
Dit is wat ik heb geleerd na tien jaar lesgeven, coachen en kijken hoe ze door de werkplek navigeren: Generatie Z denkt niet dat ze iets ongewoons doen. En eerlijk gezegd: als je eenmaal naar de gegevens kijkt, is het moeilijk om er ruzie over te maken.
Uit een nieuw onderzoek van de Youngstown State University onder 1.000 fulltime Amerikaanse professionals blijkt dat bijna de helft van de Gen Z-werknemers al van plan is hun baan op te zeggen – niet voor een hoger loon, maar voor een betere groei. Dat is het hoogste percentage van alle onderzochte generaties.
Het is geen impulsiviteit. Het is geen ontrouw. Het is iets veel redelijkers. Het is ‘groeijacht’.
Wat bedrijven veronderstellen – en wat er feitelijk gebeurt
Er is een bekend script over jonge werknemers: ze zijn te snel om te vertrekken, te ongeduldig, te alles. Dat verhaal bestaat al zo lang dat veel leiders het zonder nadenken als de standaardverklaring gebruiken.
Maar als bijna één op de twee beginnende werknemers zegt dat ze zich geen toekomst kunnen voorstellen waar ze nu zijn, wijst dat op iets systemisch en niet op persoonlijks.
Dit is wat de gegevens feitelijk laten zien.
Zesentachtig procent van Generatie Z zegt dat zij zich niet zullen bijscholen tenzij hun werkgever daarvoor helpt betalen. Dat is geen gebrek aan drive. Dat is de realiteit als je probeert een carrière op te bouwen terwijl je een historische studieschuld hebt en een huur betaalt die sneller stijgt dan de lonen.
Drieënveertig procent zegt dat ze te opgebrand zijn om buiten het werk een opleiding te volgen. Dat is geen excuus. Dat is een teken dat de moderne werkdruk mensen tot het uiterste heeft gedreven, lang voordat je ze ooit hebt gevraagd om avondlessen toe te voegen.
En zesenzeventig procent zegt dat het belangrijkste dat hun vooruitgang blokkeert, de kosten zijn – en niet de rente, niet de moeite, niet de ambitie. Kosten.
Alles bij elkaar genomen is de boodschap duidelijk: deze generatie gaat haar verantwoordelijkheid niet uit de weg. Ze vragen werkgevers om het te delen.
Waarom groeijacht nu zinvol is
Oudere generaties bouwden hun carrière op door op hun plek te blijven en stap voor stap te klimmen. Dat pad was logisch toen de lonen gelijk waren aan de kosten van levensonderhoud en bedrijven voorspelbare ladders aanboden.
Gen Z wordt volwassen in een compleet andere economie. Carrières ontvouwen zich niet meer in strakke lijnen. Vaardigheden vervallen snel. Hele industrieën veranderen in een paar jaar tijd. En de prijs om concurrerend te blijven blijft stijgen. Dus Gen Z doet het logische: ze gaan naar de plaatsen waar ze kunnen groeien.
Ze jagen niet op titels. Ze jagen op momentum.
Elk semester zie ik hoe studenten die slim, attent en zeer gemotiveerd zijn, uitzoeken hoe ze een carrière kunnen opbouwen in een landschap dat voortdurend verandert. Ze wachten niet op toestemming. Maar ze zullen absoluut weglopen als een werkgever weigert in hen te investeren. En eerlijk gezegd is dat rationeel.
Groeijacht gaat niet over ongeduld. Het gaat om overleven.
De leiderschapsmisser die zich blijft herhalen
Jarenlang hebben bedrijven de taal van ‘ontwikkeling’ en ‘voortdurend leren’ gepredikt. Ze hebben jonge werknemers opgedragen initiatief te nemen, hun vaardigheden uit te breiden en voorop te blijven lopen.
Gen Z luisterde. En nu willen ze weten waarom de rekening voor die ontwikkeling steeds weer op hun deurmat terechtkomt.
Je kunt werknemers niet vragen een hoger niveau te bereiken en vervolgens de deur sluiten voor de ondersteuning die ze daarvoor nodig hebben. Je kunt niet over retentie praten en dan geen pad voorwaarts aanbieden. Je kunt bijscholing niet als essentieel positioneren en het vervolgens onbetaalbaar maken.
Dit is waar de generatiekloof duidelijk wordt. Bedrijven zeggen dat ze een toekomstbestendig personeelsbestand willen. Generatie Z vraagt hen om het te menen.
Een culturele impasse die onvermijdelijk zou gebeuren
Dit voelt als het moment waarop de waarden van Generatie Z en de gewoonten van de bedrijfscultuur eindelijk met elkaar in botsing komen. Niet omdat Gen Z in opstand komt, maar omdat ze organisaties op hun woord geloven.
Als je zegt dat je groei waardeert, moet je die ook creëren. Als je zegt dat je om ontwikkeling geeft, moet je daarin investeren.
Anders loopt generatie Z gewoon naar iemand toe die dat wel doet.
En hier is de twist: ze voelen zich er niet schuldig over. Ze sluipen niet via de achterdeur. Ze vertrekken via de voorkant – met opgeheven hoofd – omdat de verwachtingen in het begin nooit wederzijds waren.
Wat werkgevers kunnen doen
Dit vereist geen revisie. Er is alleen intentie voor nodig. En hoewel elke organisatie anders is, volgen hier een aantal benaderingen die echt een verschil kunnen maken.
- Investeer geld in bijscholing. Zelfs gedeeltelijke financiering verandert de relatie.
- Maak vooruitgang transparant. Als mensen moeten raden, stoppen ze uiteindelijk met proberen.
- Bestrijd burn-out voordat je over ontwikkeling praat. Groei kan niet plaatsvinden als mensen leeglopen.
- Promoot op basis van bereidheid in plaats van op tijd. Een ambtstermijn alleen zegt niet wie daartoe in staat is.
- Vraag medewerkers wat groei daadwerkelijk voor hen betekent. De antwoorden zijn vaak praktischer dan leiders verwachten.
Dit zijn niet de enige stappen, maar ze zijn een zinvol begin. En ze zijn veel beter haalbaar dan de meeste leiders zich realiseren.
De toekomst is aan de groeijagers
Generatie Z loopt niet weg van zijn werk. Ze rennen richting groei. Ze weten wat het kost om stil te blijven staan, en ze zijn niet bereid die prijs te betalen. Niet meer. Ze wijzen de werkplek niet af. Ze vragen dat het met hen mee evolueert.
Wanneer werkgevers echte ontwikkeling aanbieden, zal deze generatie met een ongelooflijke inzet komen opdagen. Als ze dat niet doen, gaat Gen Z verder met dezelfde eerlijkheid en duidelijkheid die ze bij al het andere met zich meebrengen. Die duidelijkheid is een geschenk als leiders ervoor kiezen er gebruik van te maken.
Want het bouwen van een werkplek waar mensen kunnen groeien is niet alleen goed voor Generatie Z. Het is goed voor iedereen.
