Een van de slechtste films van M. Night Shyamalan begon als een verhaaltje voor het slapengaan voor zijn kinderen

M. Night Shyamalan’s fantasie “Lady in the Water” uit 2006 is een behoorlijk verschrikkelijke film. Het is een mawkachtig sprookje met een druipend, onuitstaanbaar gevoel van eigenbelang. De mythologie is dom, en het voelt alsof Shyamalan het allemaal verzon terwijl hij verder ging. Het verhaal volgt een personage dat letterlijk Story heet (Bryce Dallas Howard) terwijl ze verschijnt in het zwembad van een appartementencomplex in Philadelphia. Ze trekt in bij de super van het appartement, Cleveland (Paul Giamatti), en hij moet haar behoeften en haar aard achterhalen. Vanaf de sprong is het duidelijk dat Story een naiad is – een Narf – die beweert uit ‘de Blauwe Wereld’ te zijn gekomen met een missie van het allergrootste belang.

De aanwezigheid van Story onder de mensen heeft ook een paar kwaadaardige magische wezens aangetrokken. Er ligt een groep moordende wolfachtige plantenmonsters op de loer in de struiken genaamd Scrunts, evenals haar verdedigers, een gewelddadig trio van aapachtige monsters die gezamenlijk Tartutic worden genoemd. De termen “Narf”, “Scrunt” en “Tartutic” worden aan Cleveland gegeven door een oudere Chinese buurman (June Kyoto Lu), ook al klinken die woorden niet Chinees. Het appartementencomplex is belabberd met excentrieke gekken, van wie er één wordt gespeeld door Shyamalan zelf. Een van de buren is met name een filmcriticus genaamd Farber, gespeeld door Bob Balaban. Hieronder meer over hem.

Iedereen die ‘Lady in the Water’ heeft gezien, zal niet verbaasd zijn als hij hoort dat het gebaseerd is op een verhaal dat Shyamalan ’s nachts aan zijn kinderen vertelde. Het heeft de vrijlopende, steeds wisselende vorm van iets waaraan voortdurend iets wordt toegevoegd. Pas uiteindelijk ontstond er een mythologie. Shyamalan sprak in 2006 veel over de oorsprong van “Lady in the Water”. in een interview met Time Magazine. Hij verzon het letterlijk terwijl hij verder ging.

Het lijkt erop dat Shyamalan de gewoonte had om verhaaltjes voor het slapengaan voor zijn kinderen te verzinnen. Hij zei dat hij begin jaren 2000 in beslag was genomen door een bepaald soort fantasieverhaal, terwijl hij (net als de rest van de wereld) de Harry Potter-romans las. Hij was ook bezig met het doorzoeken van fantasyklassiekers van JRR Tolkien de werken van Roald Dahl. Dit was toen zijn kinderen 10 en 6 waren (zijn oudste is nu in de twintig). Het verhaal van “Lady in the Water” was echter uitgebreider dan zijn gebruikelijke verhalen. “Er zat een soort onverklaarbaar magnetisme in, waardoor het groter wilde worden”, zei hij. “We bleven erover praten, en ik vertelde het opnieuw, wat niet normaal is, dus het viel op als een anomalie.”

De regisseur zei dat het verhaal geleidelijk ontstond en legde uit:

“Nacht na nacht, vele, vele nachten. En toen het eenmaal klaar was, was er een periode waarin we er alleen maar over praatten. Ik begon het meer uit mijn hoofd te praten. Er was een echt gevoel dat ik iets volgde en ik wist niet waarom ik het volgde. Zeker, het zou een teken van mentale instabiliteit kunnen zijn. Of ik denk dat het meer populaire geloof een teken zou zijn dat iemand zo idiosyncratisch wordt dat het punt van ontoegankelijkheid of irrationaliteit ontstaat, wat een mogelijke toekomst is voor een kunstenaar.”

Het is niet verrassend dat Shyamalan begon te praten over de ambities van een kunstenaar, gezien de laatste thema’s en gebeurtenissen van zijn film. Gezien het feit dat zijn Narf Story heet, kan men er zeker van zijn dat het idee van het vertellen van verhalen de spil is van ‘Lady in the Water’.

Shyamalan zag zichzelf duidelijk als iemand die zo creatief, zo gedurfd en zo eigenzinnig was, dat de wereld het gewoon niet aankon. Als een criticus zijn ideeën verwierp, was het de criticus die ongelijk had, en niet hij. Hij zei dat hij alleen maar terughoudend was om zijn wildere ideeën te delen. Op zijn hooghartige manier vervolgde hij door te zeggen dat ‘de angst voor buitenstaanders – en met buitenstaanders bedoel ik iedereen die ik niet ben – is dat het eerste teken van onorthodox zijn hier een symptoom van is. Dat is één kant van het argument.’

Shyamalan speelt een schrijver in ‘Lady in the Water’, en Story is verschenen uit de Blauwe Wereld om hem te inspireren. Shyamalan, zo legt ze uit, zal een boek schrijven dat zo belangrijk is dat het een toekomstige president zal inspireren, en dat de president de wereld ten goede zal veranderen. Dat is een behoorlijk stevig schouderklopje.

Bovendien blijkt het Farber-personage, een filmcriticus, keer op keer ongelijk te hebben over Story en de aard van haar bestaan. Farber adviseert Cleveland over de stijlfiguren en valkuilen van cinema, waarbij hij benadrukt dat goede fantasyverhalen de neiging hebben om op een bepaalde manier te bewegen. Wanneer Farber wordt geconfronteerd met een Scrunt, zijn zijn aannames over wat er daarna zal gebeuren zo onjuist dat hij wordt doodgescheurd. Shyamalan schreef niet alleen een film waarin zijn eigen geschriften de wereld zullen redden, maar ook een film waarin een filmcriticus wordt vermoord omdat hij ongelijk over hem had. “Lady in the Water” is een enorme egotrip voor een filmmaker die tot dan toe een Hollywood-lieveling was.

Natuurlijk haatten critici ‘Lady in the Water’. Het heeft een goedkeuringsscore van 25% op Rotten Tomatoes, gebaseerd op 212 beoordelingen.