Moskou’s oorlogstijd draait om Peking heeft geholpen de Russische economie overeind te houden onder het gewicht van ingrijpende westerse sancties – maar tegen een prijs.
Wat vandaag de dag een reddingslijn lijkt, kan Moskou op de langere termijn opsluiten in een rol als junior economische partner van Peking. Rusland is nu sterk afhankelijk van China voor belangrijke gefabriceerde goederen en geavanceerde inputs die geblokkeerd zijn door westerse sancties, volgens een rapport van de Atlantic Council, een denktank, dat vrijdag werd gepubliceerd.
“Economisch en politiek gezien is de relatie van Rusland met China tegelijkertijd zeer asymmetrisch en voor beide partijen voordelig”, schreven Elina Ribakova, een niet-ingezeten senior fellow bij het Peterson Institute for International Economics, en Lucas Risinger, een economisch analist en niet-ingezeten research fellow aan de Kiev School of Economics Institute.
China koopt op Russische olie tegen volumes die de verloren Europese klanten compenseren – met korting – terwijl Rusland machines, voertuigen en elektronica koopt van de Oost-Aziatische gigant te midden van westerse boycots en sancties.
“Dit is een complete en gênante ommekeer in de relatie vergeleken met de jaren 2000, toen Rusland goederen met een hogere toegevoegde waarde naar China exporteerde”, schreven de analisten.
Sinds de grootschalige Russische invasie van Oekraïne in februari 2022 heeft het Kremlin de economie van het land in oorlogstijd gebracht. Hoge defensie- en overheidsuitgaven helpen de veerkracht van het land in stand te houden, ondanks sancties en exportbeperkingen.
Maar er ontstaan scheuren nu de inkomsten uit de energie-export scherp zijn gedaald in een klimaat van lage olieprijzen. Vraag van de consument is ook verzwakt als gevolg van de nog steeds hoge inflatie.
Rusland heeft China veel meer nodig dan China Rusland nodig heeft
China is nu verantwoordelijk voor een groot deel van de Russische import, en het overgrote deel van de handel met China wordt afgehandeld in de Chinese yuan.
Rusland werd in 2023 China’s grootste leverancier van ruwe olie, maar het land is goed voor slechts een vijfde van de Chinese import van deze grondstof. In de tussentijd, olie- en gasinkomsten zijn verantwoordelijk voor een substantieel derde van de Russische begrotingsinstroom.
Voor de zekerheid, China heeft mondiale kopers nodig vanwege zijn enorme productiesector, en Rusland is daar een van geworden. Toch zijn de winsten “veel belangrijker voor Rusland dan voor China”, aangezien Peking niet op Moskou vertrouwt zoals Europa op Russische energie vertrouwde, schreven de analisten.
Bovendien is China vanuit economisch oogpunt geen betere handelspartner voor Rusland dan de Europese Unie. Het land koopt olie en gas tegen lagere prijzen, investeert veel minder in Rusland en zijn producten zijn vaak technologisch inferieur.
Deze scheve relatie geeft Peking een aanzienlijke invloed op de onderhandelingen en transacties. China koopt Russische olie tegen scherpe kortingen, wetende dat de alternatieven voor Moskou beperkt zijn.
“Hoewel Moskou niet de vazal van Peking is geworden – althans niet in die mate dat het de NAVO zou aanvallen puur om het Bondgenootschap af te leiden van een oorlog om Taiwan – is Rusland zeker de junior partner in het ‘no-limits’-partnerschap”, schreven de analisten.
