Er zijn maar weinig onopgeloste mysteries die mensen nog steeds zo in hun greep houden als Jack the Ripper. In de herfst van 1888 stalkte een nog onbekende seriemoordenaar de straten van Whitechapel in Victoriaans Londen, waarbij hij minstens vijf vrouwen vermoordde: Mary Ann Nichols, Annie Chapman, Elizabeth Stride, Catherine Eddowes en Mary Jane Kelly, een groep die nu bekend staat als de ‘canonieke vijf’.“Hij doodde met precisie, beschimpte de autoriteiten en verdween zo volledig dat hij een lege ruimte werd die de wereld 136 jaar lang heeft proberen op te vullen. En omdat de zaak bijna geen definitief bewijs achterlaat, blijven mensen denken dat ze de aanwijzing hebben ontdekt die de zaak eindelijk oplost: een nieuwe verdachte, een vergeten document, een verdwaald stukje DNA op een relikwie dat op de een of andere manier de smog van 1888 heeft overleefd. Deze keer gaat het om een sjaal. Een Londense zakenman genaamd Russell Edwards zegt dat hij in 2007 een stuk stof heeft gekocht, een sjaal die volgens hem afkomstig is van de moordscène van Catherine Eddowes, het vierde canonieke slachtoffer van de Ripper. Volgens Metro Groot-BrittanniëEdwards beweert dat de DNA-sporen daarop overeenkomen met Eddowes en overeenkomen met een levend familielid van een van de beroemdste verdachten: Aaron Kosminski, een Poolse immigrant en een man uit de Victoriaanse tijd die de politie destijds al verdacht. Het argument van Edwards is simpel: het DNA zit op de sjaal en daarom was Kosminski Jack the Ripper. Maar bijna elke deskundige die naar het bewijsmateriaal heeft gekeken, heeft dezelfde wenkbrauw opgetrokken.
De sjaal die de waanzin veroorzaakte, en waarom experts hem niet kopen
Edwards publiceerde zijn bevindingen voor het eerst in 2014 boek, Jack the Ripper benoemen. Toen wetenschappers vroegen naar de technische details achter de DNA-analyse, vonden ze… niets. Geen harde data, geen methodologie. Als Wetenschap.org gemeld destijds konden de claims niet worden beoordeeld omdat de details er simpelweg niet waren. Eindelijk meer informatie opgedoken in 2019, inclusief een mitochondriale DNA-match met een Kosminski-familielid. Maar mitochondriaal DNA is geen vingerafdruk; het is een familiegelijkenis die door duizenden mensen wordt gedeeld. Zoals mitochondriaal DNA-expert Hansi Weissensteiner uitlegde: “Je kunt alleen een verdachte uitsluiten.” Betekenis: zelfs als Kosminski zou kunnen overeenkomen met de steekproef, net als een groot aantal mannen die destijds in Londen woonden. Het identificeert niet één individu, het verkleint nauwelijks het veld. De kritiek hield daar niet op. Sommige historici vragen zich af of de sjaal überhaupt authentiek is. Anderen wijzen erop dat er 137 jaar zijn verstreken sinds de moord, decennia waarin talloze mensen de stof hadden kunnen hanteren, opslaan, verplaatsen of besmetten.Forensisch DNA-interpretatie-expert Jarrett Ambeau legde dat uit op NewsNation “Het heeft niet het soort kracht om iemand individueel te identificeren… De informatie is in de wetenschap gewoon niet aanwezig om precies aan te tonen wanneer het DNA is gedeponeerd en door wie.” Met andere woorden: welk verhaal de sjaal ook vertelt, het is geen definitief verhaal.
Waarom Kosminski steeds weer opduikt in Ripper-gesprekken
Om eerlijk te zijn, Aaron Kosminski is geen willekeurige naam die uit historisch stof is gehaald. Hij was in 1888 al een van de hoofdverdachten van de politie. Hij woonde in Whitechapel, kampte met een psychische aandoening en werd uiteindelijk geïnstitutionaliseerd. Verschillende agenten schreven privé dat ze dachten dat hij de Ripper was, maar het bewijsmateriaal was destijds indirect en kon toen en nu geen stand houden in de rechtbank. DNA op een twijfelachtige sjaal heeft daar niets aan veranderd.
Een nieuw boek verwijst naar een heel andere man
Om maar te laten zien hoe onrustig het veld is: vorig jaar zei een andere auteur dat ze de echte moordenaar had gevonden, en dat was helemaal niet Kosminski. Schrijver Sarah Bax Horton, wiens betovergrootvader aan de oorspronkelijke zaak werkte, beweert dat de Ripper Hyam Hyams was, een epileptische, alcoholische sigarenmaker die destijds in Whitechapel woonde. In haar boek Eenarmige Jack: het blootleggen van de echte Jack the RipperZe stelt dat de beschrijvingen van getuigen overeenkomen met de medische toestand van Hyams, inclusief de fysieke beperkingen die volgens haar overeenkomen met de verslagen uit 1888. Ze vertelde het Dagelijkse Telegraaf: “Voor het eerst in de geschiedenis kan Jack the Ripper worden geïdentificeerd als Hyam Hyams met behulp van onderscheidende fysieke kenmerken.” Dat is het probleem met deze zaak: elke “oplossing” laat zien hoe onoplosbaar deze blijft.
Zullen we ooit weten wie hij was?
Waarschijnlijk niet.De moordenaar is al lang dood. Elke getuige is al lang dood. Een groot deel van het fysieke bewijsmateriaal is nooit bewaard gebleven, en wat bewaard is gebleven is op zijn best onbetrouwbaar. Zelfs moderne DNA-technieken kunnen een forensisch dossier dat nooit echt heeft bestaan niet tot leven wekken.Wat mensen er niet van weerhoudt om het te proberen. In de afgelopen decennia is Jack the Ripper voorgesteld als alles van een gewelddadige inwoner van East End tot een beroemde Franse schilder, en zelfs, in een van de meest spectaculaire sprongen, de kleinzoon van koningin Victoria. Een deel daarvan komt doordat de zaak om te beginnen nooit een duidelijk verhaal heeft gehad; zelfs de naam ‘Jack the Ripper’ kwam uit een brief, waarschijnlijk bedrog, die in september 1888 naar het Central News Agency werd gestuurd, een stukje Victoriaans sensatiezucht dat zo stevig bleef hangen dat het onlosmakelijk met de moorden zelf verbonden werd.Dus hoewel het vermakelijk is (op een macabere manier) om nieuwe verdachten de ring te zien betreden, is de waarheid dat Jack the Ripper minder een persoon is geworden en meer een verhaal, een verhaal dat koppig weigert te sluiten.Edwards gelooft dat hij zijn man heeft. Wetenschappers geloven dat hij dat niet doet.En ergens in de kloof tussen Victoriaanse mist en moderne speculatie blijft het echte antwoord wegglippen.
