Toen de in Boedapest wonende fotografe Éva Szombat in 2017 de mode uit haar jeugd weer naar boven zag komen, gaf ze fotografieles aan de Moholy-Nagy Universiteit voor Kunst en Design. Op de campus zag ze jonge studenten die gekleed waren zoals haar ouders in de jaren tachtig en negentig. Ze ontdekte dat mensen die in die tijd nooit bestonden, gepassioneerd waren door de voorwerpen en kleding ervan, ze waren “nostalgisch naar een tijd die ze nooit hebben meegemaakt”. Het was een echo van het verleden, en nu heeft Éva het nostalgische delirium van het heden samengesteld.
De kern van het project is herhaling, of zoals Éva het noemt: “het idee dat alles om ons heen al een keer is ervaren, dat wat anderen koesteren al ons gebruiksobject is geweest, en dat wat ooit veel betekende, door de instelling van nostalgie wordt verslonden en als kopie wordt gereproduceerd”. Het is een idee dat populair werd gemaakt door Jean Baudrillard en later door Mark Fisher, die het heden als ‘eeuwig’ omschrijven en nooit echt vooruitgaan vanwege een culturele fascinatie voor nostalgie. Het is een soort magnetronverleden. “Echo in delirium gaat vooral over de objectcultuur en het ontwerp van de jaren tachtig en negentig, toen de Oost-Europese regio van het socialisme (in de westerse cultuur noemen ze het vaak communisme) naar het kapitalisme ging”, zegt Éva.
Het boek is gevuld met prachtig glanzende collecties van culturele ephemera, gevangen in liminale ruimtes die de tijd overstijgen. Een wassen mannequin van een buigzame Arnold Schwarzenegger, kitscherige muurschilderingen van Mr Bean op houten deuren, onhandige stukken van vroege computers en vervaagde schilderijen van tropische stranden die over verfrommelde posters van Leonardo DiCaprio hangen – al deze inzichtelijke foto’s (geschoten met een kleine analoge camera) presenteren de wurggreep van het verleden op het heden, objecten en esthetiek die zijn gestopt en ver voorbij hun culturele vervaldatum zijn gebleven. Toen Éva het rode-ogeneffect bij haar onderwerpen opmerkte, wilde ze het niet retoucheren, omdat deze visuele fout haar deed denken aan de “verwoeste beelden uit het verleden”.
