ABHA, Saoedi-Arabië — Vanuit de lucht komen de bergen van Abha tevoorschijn als een schok van smaragdgroen die oprijst uit een zee van zand. Terra firma brengt nog meer verrassingen met zich mee: een verkwikkende wind die me doet grijpen naar een jas – een kledingstuk dat in andere delen van Saoedi-Arabië vrijwel genegeerd wordt.
Een groot deel van Abha, de hoofdstad van de zuidwestelijke provincie Asir, lijkt inderdaad een wereld verwijderd – en twintig graden koeler – van de verzengende woestijn die de westerse opvattingen over het koninkrijk domineert.
Ik ben hier als toerist – en Saoedi-Arabië hoopt op nog veel meer. De overheid geeft bijna 1 biljoen dollar uit om iets meer dan tien jaar geleden een van de meest toeristenmijdende landen ter wereld aantrekkelijk te maken.
Als je iets hebt gelezen over het toerisme in Saoedi-Arabië, heb je waarschijnlijk Vision 2030 genoemd, het grootschalige diversificatieplan om de afhankelijkheid van het koninkrijk van olie te verminderen; Neom, de sci-fi-achtige woestijnmetropool met plannen voor een kunstmatige maan en vliegende auto’s; of het Red Sea Project, dat van plan is een archipel van 92 eilanden voor de ongerepte Rode Zeekust van het land om te vormen tot een netwerk van 50 luxe hotels en ongeveer 1.000 wooneenheden.
Deze twee vlaggenschipprojecten kwamen uitgebreid aan bod tijdens het bezoek van president Trump aan Riyad in mei, waar de Saoedische kroonprins Mohammed bin Salman – de architect van Vision 2030 – hem naar een hal leidde met uitgebreide maquettes van het eindproduct.
Een man zit in een oud fort op de berg Qais, een van de groene gebieden in het zuidwesten van Saoedi-Arabië.
(Tasneem Alsultan)
Abha en Asir waren niet aanwezig bij de presentatie van de prins, maar ze maken niettemin deel uit van de transformatie van het toerisme, hoewel ze voorlopig meer gegronde en aantoonbaar authentiekere genoegens bieden – de belangrijkste redenen waarom ik ervoor heb gekozen hierheen te komen. (De andere, minder grillige reden is dat ik niet zeker wist of ik mijn redacteuren kon overtuigen om een privé-’duinvilla’ van $ 2500 per nacht aan de St. Regis Rode Zee te accepteren voor ‘journalistieke doeleinden’.)
Gelegen op bijna 2300 meter boven de zeespiegel, wordt Abha door de Saoedi’s af en toe de bijnaam ‘Vrouwe van de Mist’ of ‘de Bruid van de Berg’ gegeven.
Beide titels leken toepasselijk op de dag dat ik aankwam, en terwijl mist over een nabijgelegen top zweefde, bezocht ik Art Street, een park met theaters, muziekfestivals, restaurants en cafés. Lila jacarandabomen stonden in volle bloei. Later reed ik twintig minuten naar het Al Sahab-park, even buiten Abha, waar het vol zat met mensen die de avondmist bewonderden die de Jabal Soudah omhulde, de hoogste berg van het land op 3.000 meter hoogte.
“Mensen komen hier om de wolken aan te raken”, zegt Hussein al-Lamy, een 42-jarige medewerker van een farmaceutisch bedrijf die twee uur verderop woont. Hij glimlachte terwijl hij de Harley-motorrijders in zich opnam die bij de kliffen geparkeerd stonden, en de mannen en vrouwen die in de buurt slenterden met de traditionele slingers van Asir, gemaakt van oranje goudsbloem, dille en artemisia, een grijsgroene plant die op salie lijkt.
‘Ik heb mijn kinderen en mijn vrouw hier een paar dagen thuis gelaten’, zei hij. “Het is een goede plek om de geest leeg te maken.”
Mannen verzamelen zich voor een bruiloft in Abha, de hoofdstad van de provincie Asir in Saoedi-Arabië.
(Tasneem Alsultan)
De volgende ochtend maakte ik een wandeling door Souq Al Thulatha, een centrale winkelstraat die ondanks zijn naam (wat in het Arabisch dinsdagmarkt betekent) elke dag van de week geopend is.
In één kraam werden plakjes mango verkocht die waren binnengebracht uit Jazan, de vruchtbare zuidelijke provincie die beroemd is om zijn tropisch fruit, tarwe en koffie; anderen verkochten rozijnen, kruiden, noten en gastronomische honing uit Jemen. Er was nog steeds weinig verkeer, maar verkopers vertelden me dat je op het hoogtepunt van het zomerseizoen – wanneer veel Saoedi’s de hitte van Riyadh en Jeddah ontvluchten naar Abha – nauwelijks ruimte zou hebben om te staan.
In zijn streven om een bestemming te worden die je gezien moet hebben, is het koninkrijk oecumenisch ten aanzien van zijn publiek, in de hoop niet alleen Saoedi’s aan te trekken die in het verleden elders zouden reizen – en die volgens cijfers van de overheid in 2024 27 miljard dollar aan internationale reizen hebben uitgegeven – maar ook internationale bezoekers.
Er zijn tekenen dat het werkt: in een rapport van het Internationaal Monetair Fonds werd opgemerkt dat het jaarlijkse aantal toeristen de Vision 2030-doelstelling van 100 miljoen zeven jaar eerder dan gepland overschreed.
Er wordt al gewerkt aan de toeristische make-over van Abha. Overal in de stad zie je reclameborden voor projecten die worden gesponsord door het Public Investment Fund, het door olie gesteunde staatsinvesteringsfonds dat toezicht houdt op de gigantische investeringen in de onbegrensde metamorfose van het koninkrijk. Binnenkort begint de bouw van de modernisering van de luchthaven.
De lokale bevolking poseert bij een muurschildering in een van de vele parken in Abha, die zich inzet om meer internationale toeristen aan te trekken.
(Tasneem Alsultan)
Buiten de stadsgrenzen plant het fonds zes toeristische wijken op de mooiste plekken van de regio; Volgens promotiemateriaal zullen ze de majestueuze vergezichten van het gebied benutten om zich te concentreren op wellness-spa’s, yogapaviljoens, meditatieretraites, golfbanen en glamping-pods.
“We bevinden ons momenteel in een overgangsfase, dus er wordt gebouwd en het kan een beetje lastig zijn, maar het gaat al beter”, zegt Mohammad Hassan (36), eigenaar van een café in Abha genaamd Bard wa Sahab (Koud en Wolken), vlakbij een uitkijkpunt op een bergtop dat geschikt is voor Instagram.
Hassan erkende dat de golf van ontwikkelingen waarschijnlijk de concurrentie zou vergroten en al tot een stijging van de huurprijzen had geleid. Maar hij leek tevreden over wat de veranderingen voor zijn bedrijf zullen betekenen.
“Vroeger kreeg Abha vooral Saoedische bezoekers of mensen uit de (Perzische) Golf”, zei hij. “We zien nu al meer buitenlanders, maar de plannen van de regering zullen Abha internationaal bekend maken.”
Andere lokale bewoners mopperen dat de bouw de mooiste gebieden van Asir verboden terrein heeft gemaakt, en dat de focus op luxe het vrije karakter van de regio zal veranderen.
“We gingen dagenlang naar de bergen en kampeerden. De autoriteiten hebben dat allemaal tegengehouden, en dat kunnen we natuurlijk niet meer doen als de resorts opengaan”, zegt Nasser, een gemeentelijke medewerker die om privacyredenen alleen zijn voornaam gaf.
‘Misschien zal alles wat de regering doet de situatie verbeteren, maar het is onmogelijk dat de oude manier van leven die we hier hadden terugkeert’, zei hij.
Een andere mogelijke breuk met het verleden is de mogelijkheid om alcohol in het land toe te staan. Maar het oversteken van de Rubicon is geen gemakkelijke beslissing voor de autoriteiten die zich maar al te goed bewust zijn van de status van het koninkrijk als de geboorteplaats van de islam, die alcohol verbiedt en een vaag beeld heeft van degenen die het drinken en verkopen.
Rijal Almaa, een oud dorp ongeveer 24 kilometer van Abha, is een populaire bestemming voor toeristen in de provincie Asir in Saoedi-Arabië.
(Tasneem Alsultan)
Niettemin geloven velen dat het eraan komt. Medewerkers die aan de bouwontwerpen voor het Rode Zee Project werken, zeggen dat hotelkamers in verschillende resorts zullen worden uitgerust met uitgebreide minibars. En de Four Seasons in Riyadh heeft een tonicbar geopend – maar zonder drank – die je vraagt om “te genieten van een symfonie van handgemaakte cocktails die zorgvuldig zijn bereid om je zintuigen te verheffen.”
Ondanks de honderden miljarden die Saoedi-Arabië heeft uitgegeven, zijn er sceptici. Ze wijzen op de lage olieprijzen, waardoor de overheid haar begroting niet in evenwicht kan brengen of de stijgende kosten van Vision 2030 niet kan bijhouden. Een paar projecten zijn al vastgelopen; architecten die aan de resorts werken, zeggen dat het aantal ontslagen is toegenomen en dat de reikwijdte van hun werk is verkleind. Bij andere vlaggenschipprojecten, waaronder de Line, zijn hun ooit fantastische doelen gebaseerd op de realiteit van de natuurkunde en financiën.
Wat het lot van de grotere plannen van Vision 2030 ook zal zijn, Abha’s charmes wachten op je.
(Tasneem Alsultan)
Op een middag besloot ik Jabal Soudah te trotseren, omdat ik dacht dat een korte wandeling wel op zijn plaats was. Ik begon een nauwelijks aanwezig pad af te lopen met een vaag plan om snel terug te keren. Ik was inderdaad zo slecht toegerust (met ongepaste wandelschoenen, een klein flesje water en een enorme verkoudheid) dat ik dat had moeten doen. Maar ik bleef doorgaan, benieuwd wat de volgende bocht zou brengen.
Vier uur later bereikte ik, verbrand door de zon en meer wind dan ik graag wilde toegeven, een gehucht waar ik later een ritje terug naar de stad maakte.
Maar voordat ik de rit vond, negeerde ik de uitputting en bleef een moment hangen in deze hoek van een land dat meer bekend staat om zijn woestijn dan om het dichte bos dat ik was doorkruist. Voor mij strekte de bergketen zich ergens voorbij de nevel uit. De mist vloeide samen rond de toppen en de laatste stralen van de zonsondergang transformeerden ze in een sierlijk golvend landschap van goudkleurig gaas.
