Kiezers in het Midden-Amerikaanse land Honduras zullen naar de stembus gaan voor de algemene verkiezingen van zondag, omdat zij zorgen afwegen die variëren van corruptie tot nationale en economische veiligheid.
De huidige voorzitter, Xiomara Castro van de linkse partij Liberty and Refoundation (LIBRE), is bij wet beperkt tot één ambtstermijn.
Aanbevolen verhalen
lijst van 3 artikeleneinde van de lijst
Maar de race om Castro op te volgen belooft een nagelbijter te worden. Drie kandidaten zijn naar voren gestegen in de race, maar geen enkele heeft een definitieve voorsprong genomen in de peilingen.
Onder hen bevinden zich Rixi Moncada van de LIBRE-partij; Nasry Asfura van de rechtse Nationale Partij; en Salvador Nasralla van de centristische Liberale Partij.
De race wordt echter ontsierd door beschuldigingen van fraude en geknoei met de verkiezingen.
Deze beschuldigingen hebben de spanningen doen toenemen in Honduras, waar het politieke systeem zich nog steeds aan het herstellen is van de erfenis van een door de Verenigde Staten gesteunde crisis uit 2009. militaire staatsgreep die werd gevolgd door een periode van repressie en omstreden verkiezingen.
“Honduras stevent af op deze verkiezingen te midden van toenemende politieke druk op de verkiezingsautoriteiten, publieke beschuldigingen van fraude uit het hele politieke spectrum en verlamming binnen belangrijke verkiezingsorganen”, zegt Juanita Goebertus, directeur van de Amerikaanse divisie van de belangenorganisatie Human Rights Watch.
“Deze dynamiek heeft echte onzekerheid gecreëerd over de integriteit van het proces.”
Wie zijn de kandidaten, hoe ziet het stemmen eruit en wat is de inzet van de verkiezingen? Deze vragen en meer beantwoorden we in deze korte uitleg.
Wanneer zijn de verkiezingen?
De verkiezing vindt plaats in één stemronde, gehouden op 30 november. De kandidaat met de meeste stemmen wordt tot winnaar uitgeroepen en moet op 25 januari 2026 aantreden.
Hoe lang duurt de presidentiële termijn?
Elke president kan slechts één ambtstermijn van vier jaar vervullen.
Wie is stemgerechtigd?
Er komen ongeveer 6,5 miljoen Hondurezen in aanmerking om te stemmen, waaronder ongeveer 400.000 die in het buitenland in de Verenigde Staten wonen. Die groep beperkt zich echter tot het stemmen over de presidentskandidaten.
Stemmen is verplicht in Honduras, maar er zijn geen straffen voor degenen die niet deelnemen.
Wie zijn de kandidaten?
Drie van de vijf presidentskandidaten zijn naar voren gekomen als belangrijkste uitdagers in de race.
Als kandidaat voor de linkse LIBRE-partij concurreert Rixi Moncada, een naaste vertrouweling van president Castro, die van 2022 tot 2024 eerst haar minister van Financiën was, en later haar minister van Defensie.
Moncada legde deze functie in mei neer om haar presidentiële bod voort te zetten.
Als ze verkozen wordt, heeft ze beloofd ‘de economie te democratiseren’ en zich te verzetten tegen pogingen om staatsdiensten te privatiseren. Haar platform belooft ook betere toegang tot krediet voor kleine bedrijven en hardhandig optreden tegen bedrijfscorruptie.
Een andere kanshebber is Salvador Nasralla, een bekend gezicht in de Hondurese politiek. Hij is kandidaat voor de centristische Liberale Partij en stelt zich voor de vierde keer kandidaat voor het presidentschap.
Nasralla, een 72-jarige met een achtergrond in civiele techniek, was voorheen vice-president van Castro voordat hij in april 2024 aftrad.
Nasralla heeft gezegd dat hij de overheidsfuncties zal stroomlijnen en tegelijkertijd zal proberen informele werknemers, die een groot deel van de beroepsbevolking van het land uitmaken, in de formele economie te brengen.
Ten slotte is Nasry ‘Tito’ Asfura de kandidaat voor de rechtse Nationale Partij.
Asfura, voorheen burgemeester en vertegenwoordiger van de hoofdstad Tegucigalpa, heeft gezegd dat hij het land zal besturen als ‘beheerder’ en ‘uitvoerder’, waarbij hij een pro-zakelijk beleid zal bevorderen om investeringen aan te trekken.
Hoe hebben de buitenlandse betrekkingen een rol gespeeld bij de verkiezingen?
Op het gebied van de buitenlandse betrekkingen wordt verwacht dat Moncada het streven van haar voorganger naar nauwere banden met landen zal voortzetten zoals China en steun voor andere linkse figuren in de regio.
Zowel Nasralla als Asfura hebben gezegd dat zij Honduras op de VS en zijn bondgenoten, waaronder Israël en Taiwan, zullen richten.
Woensdag, in de laatste dagen van de presidentiële race, sprak de Amerikaanse president Donald Trump zijn steun uit voor Asfura.
Trump noemde de presidentiële race van Honduras ook als onderdeel van zijn bredere campagne tegen de Venezolaanse president Nicolas Maduro, waarbij hij de Zuid-Amerikaanse leider de schuld gaf van de drugshandel en de oprichting van linkse regeringen in de hele regio.
“De democratie staat terecht bij de komende verkiezingen in het prachtige land Honduras op 30 november. Zullen Maduro en zijn narcoterroristen een ander land overnemen zoals ze Cuba, Nicaragua en Venezuela hebben overgenomen?” Troef schreef op zijn platform Truth Social.
“De man die opkomt voor de democratie en vecht tegen Maduro is Tito Asfura.”
Wat zeggen de peilingen?
Hoewel uit enquêtes vóór de verkiezingen blijkt dat Moncada, Nasralla en Asfura voorop lopen, is er geen duidelijke koploper naar voren gekomen.
In september werd een opiniepeiling Uit een publicatie van de firma CID Gallup bleek dat Nasralla 27 procent steun had, Moncada 26 en Asfura 24. Die percentages die de drie kandidaten scheidden, lagen binnen de foutmarge van de peiling.
Nog eens 18 procent van de respondenten in dat onderzoek gaf aan nog geen keuze te hebben gemaakt.
Waarom is verkiezingsintegriteit een punt van zorg?
Corruptiekwesties houden de kwetsbare democratie van Honduras al geruime tijd bezig, en dit verkiezingsseizoen heeft deze angst weer op de voorgrond gebracht.
Tijdens de voorverkiezingen in maart waren er bijvoorbeeld ‘onregelmatigheden’ in de verspreiding van verkiezingsmateriaal, en sommige stembureaus maakten melding van vertragingen, lange rijen en een krappe personeelsbezetting, waardoor de stemming tot laat in de nacht duurde.
Er is ook onenigheid geweest tussen de twee overheidsinstanties die de verkiezingen in Honduras afhandelen: de Nationale Kiesraad (CNE) en het Electoral Justice Tribunal.
Het Congres kiest de belangrijkste leiders voor elk van de twee agentschappen. Maar zowel het tribunaal als de CNE zijn de laatste tijd het doelwit van onderzoek.
In oktober openden aanklagers een strafrechtelijk onderzoek naar CNE-leider Cossette Lopez vanwege vermeende plannen voor een ‘electorale staatsgreep’.
De gezamenlijke staf van de strijdkrachten heeft de CNE ook gevraagd om een kopie van een stemformulier voor de presidentiële race op de verkiezingsdag, wat aanleiding gaf tot bezorgdheid over mogelijke inmenging door de strijdkrachten.
Het Electoral Justice Tribunal is intussen geconfronteerd met een onderzoek naar de vraag of het heeft gestemd zonder dat al zijn leden aanwezig waren.
Zowel president Castro als leden van de oppositie hebben gesproken over de mogelijke fraude bij de verkiezingen van zondag, waardoor de controle op de stemming is toegenomen.
Organisaties als Human Rights Watch en de Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS) hebben hun bezorgdheid geuit over de druk waarmee verkiezingsfunctionarissen worden geconfronteerd.
“Het belangrijkste is nu dat electorale instellingen onafhankelijk mogen opereren, dat de strijdkrachten zich strikt houden aan hun beperkte constitutionele rol, en dat alle politieke actoren zich onthouden van acties of uitspraken die spanningen kunnen aanwakkeren of het vertrouwen van het publiek kunnen ondermijnen”, aldus Goebertus.
