Het eerste, of misschien wel het tweede dat gezegd moet worden over ‘The Artist’, een zesdelige komedie geschreven en geregisseerd door Aram Rappaport, is dat het wordt gestreamd vanaf het Network, een gratis advertentie-ondersteunde streamingdienst die Rappaport heeft gemaakt om zijn vorige serie ‘The Green Veil’ uit te brengen. De eerste drie afleveringen gaan donderdag in première; de laatste drie zijn gepland voor Kerstmis.
Het tweede, of misschien wel het eerste dat we erover moeten zeggen, is dat het een tram vol zwaar talent trekt – waaronder Mandy Patinkin, Janet McTeerDanny Huston, Hank Azaria, Patty Lupone, Zachary Quinto – wat smeekt om het serieus te nemen, hoewel dat misschien niet de beste manier is om het te nemen.
De serie speelt zich af in 1906, bevolkt met ahistorische versies van historische figuren, en speelt zich grotendeels af in en rond het ‘landhuis’ van Norman Henry (Patinkin) in Rhode Island, dat door een titelkaart wordt geïdentificeerd als ‘een excentrieke roofbaron’, en schijnbaar wat we vandaag de dag een durfkapitalist zouden noemen. (En iemand die schijnbaar kapitaal nodig heeft.) Norman begint de serie dood, opgerold in een tapijt en in brand gestoken als een Viking, voordat we terug in de tijd springen en zijn vrouw Marian (McTeer) ontmoeten, die vertelt vanuit haar dagboek en ‘de lezer’ adviseert dat het pas op de laatste pagina is dat ‘je misschien goed genoeg toegerust bent om feit van fictie, held van slechterik te onderscheiden.’ Ik heb alleen de eerste drie afleveringen gezien, dus ik heb geen idee, behalve waar het verhaal de echte karakters verkeerd weergeeft. Maar dat is slechts poëtische vrijheid en uiteraard volkomen acceptabel.
Het personeel woont, zonder duidelijke reden, afgezien misschien van het huis dat ‘een werkende keuken’ mist, in tenten op de voortuin. Ze worden naar binnen geroepen door bellen, bevestigd aan koorden die door de ramen naar buiten lopen, met de opschriften de Meid, de Ballerina, de Bokser, de Dokter. De ballerina, Lilith (Ana Mulvoy Ten), is een soort beschermeling van Henry; ze denkt dat hij ervoor zal zorgen dat ze ‘Coppelia’ danst, thuis in Parijs, de dwaas. (Hun scènes samen zijn griezelig.) Soms zien we haar naakt (hoewel smaakvol gearrangeerd) in een metalen kuip. Haar dansinstructeur, Marius (David Pittu), is weelderig, verbitterd en beledigend. De bokser is een sparringpartner voor Marian, die haar agressie in de ring uitwerkt. Ze heeft ons verteld dat ze een hekel heeft aan haar man, en hij aan haar (hoewel hij zijn liefde op een achterbakse manier belijdt).
Danny Huston speelt Edgar Degas, de artiest in de titel van de serie.
(Het netwerk)
En dan is er nog de gelijknamige kunstenaar (Huston), uiteindelijk geïdentificeerd als Edgar Degas, een echte Franse impressionist, die in 1906 in feite niet letterlijk door Rhode Island strompelde en zeker geen opdracht aanvaardde om Franse poedels te schilderen. (Zoveel Frans!) Je bent vrij om het verband te leggen tussen de ballerina van de show en de ballerina’s die hij beroemd heeft geschilderd, en haar naakt in de badkuip met zijn meesterwerkpastelkleuren van badende vrouwen. Maar afgezien van een slecht gezichtsvermogen, een vleugje antisemitisme en Huston-mompelen in het Frans, is er geen substantiële gelijkenis met het echte artikel. Hier lijkt hij half gek, of half nuchter. Hij maakt zich grote zorgen over zijn loon, en dat neem ik hem niet kwalijk.
Het nieuws van de dag is dat een andere persoon uit de geschiedenis, Thomas Edison (Azaria), naar het huis komt, op zoek naar een investeerder voor zijn nieuwe uitvinding, een Kinetophone, een peepshow met geluid, zoals een versie uit de eeuwwisseling van een virtual reality-headset. (Er bestond zoiets; het was geen succes.) Dit veroorzaakt een lange flashback waarin we vernemen dat Marian en Edison elkaar kenden op de universiteit, en dat hij haar heeft verraden. De volgende zijn Evelyn Nesbit (Ever Anderson) en haar moeder (Jill Hennessy), die het uit New York hebben geboekt nadat Evelyns onstabiele echtgenoot, Harry K. Thaw (Clark Gregg), architect Stanford White had neergeschoten in het restaurant op het dak van White’s Madison Square Garden. Dat gebeurde.
Het is een luide show, met veel geschreeuw en wat kortstondig geweld, dat in zijn plotselingheid grenst aan slapstick, en wat minder kort geweld dat helemaal niet grappig is. Er is een overvloed aan onnodige godslastering; F-woorden en het minder gebruikelijke C-woord vliegen rond als vleermuizen in de schemering, maken zinnen rommelig, samen met veel grove seksuele en anatomische vervloekingen. Bijna iedereen is opgekropt, klaar om te knallen. Aan het begin van de serie, terwijl ze de tafel dekt voor wat gaat komen, verklaart Marian: “Dit is geen verhaal in de conventionele zin”; het is “een waarschuwend verhaal”, maar “geen verhaal over moord. Dit is een verhaal over wedergeboorte”, vermoedelijk van haar. Er schuilt een feministische stroming in het verhaal: de mannen zijn betuttelend en bezitterig, de vrouwen – waar in meer dan één opzicht misbruik van wordt gemaakt – vinden manieren om hen tegemoet te komen, te manipuleren of te bestrijden, terwijl ze aan zichzelf vasthouden.
Je begrijpt waarom Rappaport er moeite mee had om deze serie elders te landen, of er de voorkeur aan gaf aantekeningen van bovenaf te vermijden. Esthetisch en tekstueel is het het soort absurdistische komedie dat eind jaren zestig en begin jaren zeventig opdook, zoiets als het werk van Robert Downey sr. of William Kleinof misschien de afstudeerscriptie van een ambitieuze filmstudent, met een groot budget en toegang tot talent; juist door het ontbreken, of misschien wel het vermijden, van subtiliteit voelt het erg ouderwets aan. Ik zou niet zo ver willen gaan om het slecht te noemen, of wat dat betreft goed, maar het lijkt mij de perfecte realisatie van het idee van de maker, en daar zit iets in. En er zijn die drie afsluitende afleveringen, die Lupone en Quinto zullen binnenbrengen, hun nog onbekende personages, en die de naald op de een of andere manier kunnen bewegen. Het is in ieder geval niet iets wat je elke dag ziet.
