Walter Hamböck werd een populaire organist van de parochiekerk van Strichen in Schotland nadat hij de nazi’s was ontvlucht, en zijn levensverhaal zal nu voor het eerst worden verteld dankzij zijn dagboeken
Het opmerkelijke levensverhaal van de pianist van Adolf Hitler, die aan de nazi’s ontsnapte om in te leven Schotlandwordt voor het eerst in zijn eigen woorden verteld.
Walter Hamböck werd in 1962 een populaire organist van de parochiekerk van Strichen in Aberdeenshire. Weinig gelovigen hadden de buitengewone reis kunnen kennen die hem naar de idyllische landelijke omgeving bracht na zijn ontsnapping uit een concentratiekamp.
Hij overleefde op miraculeuze wijze nadat het Derde Rijk zich tegen hem keerde, ondanks zijn optredens voor vooraanstaande leden van het naziregime. Hij dacht dat hij zou worden neergeschoten voordat hij uiteindelijk naar een concentratiekamp zou worden gestuurd. Maar hij wist vermomd te ontsnappen.
LEES MEER: Achtjarige jongen sterft plotseling nadat hij op school zijn arm heeft gebrokenLEES MEER: Mijn moeder moest de ‘doorn in het oog’ van een tuin van £170.000,- slopen na woedende klachten van de buren
Men dacht dat zijn persoonlijke verhalen over zijn tijd als speler voor Hitler en zijn acolieten verloren waren gegaan toen zijn weduwe in 1998 stierf. Helen Duncan, zijn peetdochter, vond ze en is nu van plan ze te laten publiceren.
“Walter begon zijn memoires te schrijven en na zijn overlijden zette mijn meter Helen zijn werk liefdevol voort”, zei ze. ‘Helaas is het haar vóór haar dood nooit gelukt het gepubliceerd te zien.
“Ik heb mezelf altijd beloofd dat ik het zou afmaken, om ze allebei te eren. Met hernieuwde interesse en publiciteit heb ik besloten dat dit het moment is.”
Hamböck, geboren in Wenen, herinnerde zich dat hij een exemplaar had van ‘Mein Kampf’ met een unieke persoonlijke opdracht. Het was ondertekend door Adolf Hitler, ‘Aan mijn jonge pianistvriend.’
Hamböck maakte in 1936 kennis met de Führer nadat twee van de meest gevreesde figuren uit het naziregime zijn recitals bijwoonden in het Kaiserhof, een hotel in Berlijn tegenover de Reichskanzlei.
‘Göring en Goebbels lieten mij kennismaken met Hitler’, schreef hij. ‘Ik speelde vaak in het gezelschap van Hitler. In 1938 werd mij op de Rijkskanselarij een diploma overhandigd van het staatshoofd zelf.
‘Het leverde mij een ereprofessoraat op voor verdiensten voor het rijk.’ Hitler genoot van de klassiekers, ‘vooral Beethoven’.
Maar de veelbelovende jonge pianist accepteerde in 1940 een uitnodiging om met een joodse dirigent in Nederland op te treden en betaalde bijna met zijn leven. Martin Bormann, de privésecretaris van Hitler, dreigde hem persoonlijk te executeren.
De pianist herinnerde zich later: ‘Hij kwam op mij af, wijzend met een pistool en sputterend: ‘Je speelt voor Hitler en dan speel je voor een Jood! Hij mocht me niet neerschieten, maar toen werd ik naar Dachau gebracht.’
Later werd hij overgebracht naar een ander concentratiekamp, Flossenbürg in Beieren. Zijn reputatie leidde ertoe dat hij dirigent en organisator van het kamporkest werd, wat betekende dat zijn leven werd gespaard.
Hij ontsnapte in het uniform van een gestolen SS-officier en liep brutaal de hoofdpoort uit. Zijn vrouw, die ervan overtuigd was dat hij in gevangenschap was gestorven, was hertrouwd.
Hamböck ontmoette later Helen Weir, oorspronkelijk uit Glasgow, in Berlijn en hij volgde haar terug naar Schotland.
Ze vestigden zich begin jaren zestig in Aberdeenshire. De Fraserburgh Herald schreef: ‘Walter Hambock brengt nu vele avonden door in de eenzaamheid van de Strichen Parish Church, orgelspelend, met de herinneringen aan het nazisme en concentratiekampen ver op de achtergrond.
“Het is moeilijk om deze rustige, bescheiden maar briljante muzikant te associëren met het Hitler-regime; het is een associatie die hij wil vergeten.” De lokale bevolking werd liefdevol herinnerd vanwege zijn “warmte en vriendelijkheid” en accepteerde dat hij niet over zijn verleden wilde praten.
Het echtpaar verhuisde later naar Newmains in North Lanarkshire, waar hij pianolessen gaf aan Liz Slaven. Liz, 71, begon op haar tiende piano te leren. ‘Er is nooit iets over Hitler gezegd’, zei ze.
“Ik heb het zo lang niet echt geloofd. Het was maar een verhaal, en pas later, na zijn dood, las ik het in zwart-wit.” Haar leraar ging in 1979 naar zijn graf en beweerde dat zijn beslissing om samen met de joodse dirigent, die in zijn memoires niet bij naam wordt genoemd, op te treden de juiste was.
