André Corrêa do Lago, midden, de voorzitter van de COP30-klimaatconferentie in Brazilië, zat zaterdag ineengedoken onderhandelaars tijdens last-minute beraadslagingen.
André Penner/AP
onderschrift verbergen
bijschrift wisselen
André Penner/AP
BELEM, Brazilië – De mondiale klimaatconferentie van de Verenigde Naties dit jaar in Brazilië eindigde zaterdag met een formele overeenkomst die geen aandacht besteedde aan de uitfasering van fossiele brandstoffen – de belangrijkste oorzaak van de opwarming van de aarde.
De Verenigde Staten waren dit jaar opvallend afwezig bij de gesprekken, bekend als COP30, nadat de regering-Trump geweigerd om een delegatie naar Belém, Brazilië te sturen.
Uiteindelijk heeft de conferentie slechts bescheiden vooruitgang geboekt bij de internationale inspanningen om de opwarming van de aarde tegen te gaan en de kosten van aanpassing aan een hetere planeet te betalen.
Eerder deze week hadden meer dan 80 landen onderhandelaars geëist dat zij instemden met een ‘routekaart’ om de wereldeconomie af te schaffen van fossiele brandstoffen. Tot de groep behoorden veel ontwikkelingslanden die zwaar getroffen werden door de klimaatverandering, samen met Groot-Brittannië, Duitsland en olieproducenten als Mexico en Brazilië.
Ze zeiden dat de wereldleiders concrete plannen moeten gaan opstellen om deze doelstellingen te verwezenlijken een mijlpaal voor 2023 om het gebruik van olie, steenkool en aardgas terug te dringen.
Grote producenten van fossiele brandstoffen, waaronder Rusland en Saoedi-Arabië, hebben dat echter wel gedaan tegengesteld het creëren van een proces of tijdschema om afstand te nemen van deze energiebronnen.
Uiteindelijk werd in de formele overeenkomst geen melding gemaakt van fossiele brandstoffen.
Activisten demonstreren vrijdag buiten de COP30-klimaattop in Brazilië.
Joshua A. Bickel/AP
onderschrift verbergen
bijschrift wisselen
Joshua A. Bickel/AP
De voorzitter van de top van dit jaar, André Aranha Corrêa do Lago uit Brazilië, erkende dat veel landen een ambitieuzer akkoord hadden gewild. Twee dozijn landen hebben gezegd dat ze samen met de VN zullen samenwerken in een nieuw proces dat zich richt op de transitie van fossiele brandstoffen.
In april Colombia en Nederland plan om te hosten de eerste internationale conferentie concentreerde zich op dit onderwerp.
Ralph Regenvanu is minister van Klimaatverandering van Vanuatu, een eilandstaat die te maken heeft met een stijgende zeespiegel. Hij zegt dat de nieuwe conferentie de belangrijkste verwezenlijking is die in Belém tot stand zal komen.
“De tekst is niet geweldig, maar we hebben tenminste een resultaat”, zegt Regenvanu.
Dit zijn de belangrijke lessen uit de COP30.
Geen routekaart voor de transitie naar fossiele brandstoffen
Het verbranden van fossiele brandstoffen blijft de grootste oorzaak van de opwarming van de aarde. Klimaatonderhandelaars hebben echter al jaren moeite om het eens te worden over de manier waarop landen moeten omgaan met de afhankelijkheid van de wereld van deze hulpbronnen.
Twee jaar geleden in Dubairiepen landen voor het eerst op tot een mondiale transitie, weg van fossiele brandstoffen.
Dit jaar wilden tientallen landen dat de wereldleiders met plannen zouden komen om precies dat te doen. Maar uiteindelijk kwam zo’n deal er niet.
In het definitieve akkoord in Brazilië staat dat landen de “noodzaak van dringende actie” begrijpen om “diepgaande, snelle en duurzame” reducties in de uitstoot van broeikasgassen door te voeren, zonder enige specifieke vermelding van fossiele brandstoffen.
Veel landen waren teleurgesteld.
“Er is geen sprake van mitigatie van de klimaatverandering als we de transitie van fossiele brandstoffen niet kunnen bespreken”, zegt Daniela Durán González, hoofd internationale zaken van het Colombiaanse ministerie van Milieu en Duurzame Ontwikkeling.
Het opstellen van een routekaart voor het uitfaseren van fossiele brandstoffen zal niet eenvoudig zijn. De wereldeconomie draait nog steeds grotendeels op olie, steenkool en aardgas, hoewel landen enorme hoeveelheden hernieuwbare energie aan hun elektriciteitsnetwerken toevoegen.
Een transitie weg van fossiele brandstoffen mag landen, vooral ontwikkelingslanden, niet worden opgelegd, zei de Nigeriaanse afgevaardigde op de conferentie.
Nigeria zal geen klimaatplannen steunen ‘die zullen leiden tot onze plotselinge economische krimp en verhoogde sociale instabiliteit’, zei de afgevaardigde.
De planeet zal in de jaren 2030 een kritische temperatuurgrens overschrijden
COP30 kwam toen een cruciaal temperatuurdoel buiten bereik gleed. Onder het Akkoord van Parijs uit 2015 kwamen landen overeen om te proberen de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graden Celsius, of ongeveer 2,7 graden Fahrenheit, vergeleken met de temperaturen aan het eind van de 19e eeuw.
Wetenschappers hebben ontdekt dat er risico’s zijn voor mensen en ecosystemen versnellen met elke tiende graad voorbij die limiet.
Maar een recent rapport van de Verenigde Naties concludeerden dat de opwarming van de planeet de komende tien jaar waarschijnlijk meer dan 1,5 graden Celsius zal bedragen.
Het is echter nog steeds mogelijk om die overschrijding te beperken. Als landen de totale uitstoot van broeikasgassen tegen 2035 kunnen halveren, zeggen wetenschappers dat de planeet snel zal terugkeren naar een lager niveau van opwarming.
De wereld is momenteel niet op koers om dat doel te bereiken. Onder het huidige beleid wordt verwacht dat de mondiale uitstoot zal afnemen slechts 12% in 2035.
Dat is lang niet genoeg om catastrofale opwarming te voorkomen, aldus de wetenschap van het Intergouvernementeel Panel voor Klimaatverandering.
“De wetenschap zegt dat we vijf keer zoveel nodig hebben”, zegt Alden Meyer, senior medewerker bij E3G, een denktank over klimaatverandering. “We hebben een reductie van 60% nodig als we enige kans hebben om in de buurt van het temperatuurdoel van 1,5 graden Celsius te blijven.”
Weinig vooruitgang bij de financiering van klimaatactie
Nu de wereld te maken krijgt met steeds grotere gevolgen van de klimaatverandering, is de aandacht steeds meer gericht op manieren om landen te helpen zich aan te passen. Dat betekent geld.
De uitdaging is vooral urgent in de armere landen, die doorgaans de zwaarste gevolgen van rampen ondervinden, maar toch weinig verantwoordelijkheid dragen voor de vervuiling die de temperatuur op aarde doet stijgen.
Daniela Durán González, centrum, hoofd internationale zaken van het Colombiaanse ministerie van Milieu en Duurzame Ontwikkeling, luistert terwijl afgevaardigden praten tijdens een plenaire sessie tijdens de COP30 VN-klimaattop, zaterdag 22 november 2025, in Belem, Brazilië.
André Penner/AP
onderschrift verbergen
bijschrift wisselen
André Penner/AP
Op de klimaattop van vorig jaar in Azerbeidzjan, rijke landen ingestemd met een deal om de ontwikkelingslanden tegen 2035 te voorzien van minstens 300 miljard dollar per jaar aan financiering. Dat is het drievoudige van wat de armere landen onder het programma werd beloofd. een eerdere toezegging. De overeenkomst die in Azerbeidzjan werd gesloten, omvatte ook een bredere doelstelling om de totale klimaatfinanciering voor ontwikkelingslanden – inclusief de particuliere sector – binnen tien jaar op te voeren tot 1,3 biljoen dollar per jaar.
Maar rijke landen zijn in het verleden onbetrouwbare financiers geweest. Ontwikkelde landen kwamen te laat met het nakomen van een eerdere financieringstoezegging. En de fondsen die zijn opgezet om landen te compenseren voor klimaatgerelateerde schade zijn nog steeds grotendeels leeg, aldus VN-secretaris-generaal António Guterres.
Ondertussen worden ontwikkelingslanden geconfronteerd met toenemende verliezen als gevolg van extreme weersomstandigheden.
Weken geleden bijv. Orkaan Melissa Jamaica werd getroffen door een categorie 5-storm en veroorzaakte naar schatting $10 miljard aan schade – wat neerkomt op bijna een derde van het bruto binnenlands product van het land, volgens Matthew Samuda, Jamaica’s minister van economische groei en werkgelegenheid.
De onderhandelingen in Brazilië hebben weinig duidelijkheid gebracht over de wijze waarop aanvullende financiering zal worden verstrekt. De uiteindelijke overeenkomst “roept op tot inspanningen” om binnen tien jaar de hoeveelheid beschikbare financiering te verdrievoudigen om landen te helpen zich aan te passen aan een warmere wereld, zoals betere waterkeringen en infrastructuur die is gebouwd voor extremer weer.
In de deal staat ook dat landen zijn overeengekomen om “dringend acties te ondernemen” om de klimaatfinanciering voor ontwikkelingslanden te stimuleren.
China heeft handelskwesties onder de aandacht gebracht
Nu de VS afwezig waren bij de gesprekken dit jaar, richtte de aandacht zich op China, dat zowel de grootste huidige bron van klimaatvervuiling is als de wereldleider in de productie van groene technologie zoals zonnepanelen, batterijen en elektrische voertuigen.
China heeft op de conferentie de discussies over handel op een hoger niveau gebracht, zegt Li Shuo, directeur van de Chinese hub bij de non-profitorganisatie Asia Society.
“Ze zijn toevallig het land dat het leeuwendeel van de groene en koolstofarme producten produceert. En ze zijn nu in dit specifieke opzicht een kampioen van de vrije handel geworden”, zegt hij. “Ze willen dat de rest van de wereld hun producten koopt.”
De organisatoren kondigden de eerste internationale conferentie aan die zich richtte op de transitie van fossiele brandstoffen. Het wordt in april georganiseerd door Colombia en Nederland.
Julia Simon/NPR
onderschrift verbergen
bijschrift wisselen
Julia Simon/NPR
Een nieuwe conferentie voor het uitfaseren van fossiele brandstoffen
Een van de belangrijkste gebeurtenissen op de conferentie was de aankondiging van een nieuwe conferentie gewijd aan de wereldwijde uitfasering van fossiele brandstoffen.
De conferentie wordt gehouden in Colombia, een producent van fossiele brandstoffenen mede georganiseerd door Nederland – de geboorteplaats van oliegigant Shell.
De Colombiaanse minister van Milieu, Irene Vélez Torres, vertelde NPR dat de nieuwe conferentie in Santa Marta, Colombia, een aanvulling zal zijn op het VN-klimaatproces.
“Het idee van de Santa Marta-conferentie is om deze eerste ruimte te creëren waarin het ons volkomen duidelijk is dat het uitfaseren van fossiele brandstoffen noodzakelijk is”, zegt Torres.
Meyer zegt dat hij niet verrast is dat deze nieuwe conferentie is ontstaan. “Ik denk dat dit de frustratie weerspiegelt van zowel landen als NGO’s die heel weinig actie hebben gezien in dit proces (van de Verenigde Naties), ” zegt Meyer.
Bewerkt door Rachel Waldholz
